نقش برجسته داریوش Naghsh Barjesteh Dariush

یکی از مهم ترین و افتخار آمیزترین کتیبه های جهان در همین نزدیکی در ۳۰ کیلومتری کرمانشاه کتیبه بیستون میباشد .این کتیبه هفتمین اثر ثبت شده ایرانی در فهرست جهانی یونسکو است.این کتیبه نقل قول داریوش بزرگ از حوادث تاریخ بدون هیچ واسطه ای برای آیندگان است .متاسفانه کتیبه در بلندای دست نیافتنی کوه قرار دارد که از پایین کوه قابل خواندن نیست و شما فقط مجاز به استفاده از تلسکوب برای دیدن این کتیبه ارزشمند هستید.این کتیبه ارزشمند دارای سه نوع خط فارسی باستانی، ایلامی نو و بابلی نو میباشد و همچنین پس از رمزگشای فارسی باستان فهمیده شد که کتیبه نمایانگر داریوش و دو سردارش و ده شورشگر که در اوایل سلطنت او قیام کرده بودن تعلق دارد.ابتدا داریوش خود و خاندانش را معرفی کرده ،سپس واقعه قتل گئومات رابیان کرده و بهد به حکومت رسیدن خود و شرح جنگهای که بر ضد حاکمان شورشی کرده و در پایان آورده است کسی که این کتیبه را محو کند نفرین میشود.

کتیبه بیستون یا نقش برجسته داریوش، بزرگ‌ترین سنگ نبشه جهان یادگاری ارزشمند از سخنان داریوش بزرگ هخامنشی برای تمامی ایرانیانه که به طول 20 متر و عرض 8 متر در کوه بیستون و در ارتفاع بسیار زیادی قرار گرفته که امکان خواندن اون از پایین کوه به هیچ وجه ممکن نیست و همین موضوع نشون میده که این کتیبه برای آیندگان حجاری شده.

کتیبه بیستون دارای سه خط فارسی باستان، ایلامی نو، بابلی نو هست و پس از رمزگشایی فارسی باستان فهمیده شد که تصاویر به داریوش و دو سردارش و ده شورشگر که در اوایل سلطنت او قیام کرده بودند، تعلق دارد و شرح سرکوب این یاغیان را نمایش می‌دهد.

سرکرده شورشی‌ها  با دست‌هایی بسته در مقابل داریوش قرار گرفته و گئوماتا (همان بردیای دروغین) نیز زیر پاهای وی افتاده. داریوش کمانی به دست چپ گرفته و فَروهر نیز بالای تصویر در حال پرواز است.

به نظر میرسه که در زمان ساخت آن، راهی برای دستیابی آسان به محل کارگاه وجود داشته. بقایای مبهم پلکانی در بخش‌های بالایی کوه و آثار تراشیدن تخته‌سنگ‌های زیر کتیبه تا نزدیکی‌های زمین، نشان‌دهنده وجود راهی به‌ سوی بالا است. راهی که سنگ‌تراشان بعد از پایان کار و به هدف دسترس‌ناپذیر کردن کتیبه، در ضمن پایین آمدن، آنرا نیز تراشیده و محو کرده‌اند.

امکان مشاهده کتیبه از نزدیک وجود نداشت. در محوطه اطراف و در کنار دریاچه تلسکوپ هایی قرار داشت که با استفاده از آن ها میشد کتیبرو دید قیمتش 2000 تومان بود و راهنمایی بسیار خوش صحبت با صدایی رسا جزئیات کتیبه رو توضیح میداد.