عجیب‌ترین شکل‌های پول در طول تاریخ

در اکثر ادوار تاریخی جهان یک واحد پول ثابت وجود داشته، اما این واحد همیشه در حال تغییر بوده است. از غذا گرفته تا پوسته‌ها تا پول الکترونیکی، همه و همه به تجارت مربوط هستند. یک روز کار سخت با یک وعده غذای گرم و جایی برای خوابیدن تعویض می‌شد و جالب است بدانید که در بعضی نقاط، هنوز هم می‌شود. بومیان آمریکایی و تجّار خز با پوست گوزن تجارت می‌کردند –ریشه‌ی اصطلاح چند دلار (a couple of bucks) (به معنی چند قوچ) هم از همین موضوع برمی‌آید. انسان‌ها دام، محصولات کشاورزی و غذایی را معامله می‌کردند. اما در نهایت با رشد و توسعه‌ی هر تمدنی، باید توافقی بر سر واحد پول انجام می‌گرفت.

پول سنگین

سنگ رای (Rai) پول محلی جزیره‌ی یاپ(Yap) ، میکرونزیا (Micronesia)

جزیره‌ی یاپ در شرق فیلیپین قرار دارد. محلی‌ها در این منطقه از واحد پول رای استفاده می‌کردند. این واحد پولی از سنگ آهک‌هایی ساخته شده بود که به شکل صفحه تراشیده می‌شدند و وزن هر یک به هفت تُن می‌رسید. این صفحات اغلب برای معاملات بزرگ مثل زمین مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

یاپ در میکرونزیا

برخی آنها را به عنوان نماد ثروت تلقی می‌کردند و جلوی خانه‌ی خود قرار می‌دادند. این سنگ‌ها به‌خاطر اندازه‌هایشان هرگز واقعاً دست به دست نمی‌شدند و فقط در دست صاحبانشان باقی می‌ماندند.

تقدیم سنگ یاپسی برای افتتاح ایالات فدرالی میکرونزیا

این روستاها آنقدر کوچک بودند که همه می‌دانستند هر صفحه متعلق به چه کسی است. صدف و دندان وال هم به عنوان واحد پول و برای معاملات روزمره مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه واحد پول اصلی جزیزه‌ی یاپ، دلار ایالات متحده است.

واحد پول نوشیدنی

در مناطق کوهستانی آسیا و تبّت، تا سال 1935 تکّه‌های فشرده‌ی چای به عنوان واحد پول استفاده می‌شد. برگ‌های چیده شده‌ی چای به شکل آجرهای کوچک فشرده می‌شدند اما در تعیین ارزش آن باید به نوع چای و بازار رایج هم توجه می‌شد.

یک ذرّه . . . پول؟

نمک‌پاش روی میز آشپزخانه به عنوان پول

نمک واحد پولی است که حدود 3000 سال مورد استفاده قرار می‌گرفت. استفاده از نمک آنقدر گسترده بود که اصطلاحاتی مثل "نمک نشناس" و "نمکِ زمین" ساخته شدند، و واژه‌ی حقوق (Salary) از کلمه‌ی رومی "سالاریوم آرگنتوم"، جیره‌ی نمکی که به سربازان داده می‌شد، گرفته شده است. در مراسم مذهبی مصر، آفریقا، یونان باستان و امپراطوری از نمک استفاده می‌شد و در چند انجیل مسیحی نیز ارجاعاتی به آن موجود است. در همه جای جهان نمک برداشت می‌شود. اتریش، بولیوی، ترکیه، روسیه و مناطق شرقی و مرکزی ایالات متحده همگی نمک تولید می‌کنند. افراد زیادی از ذخایر نمکی که در زیر دریاچه‌ی اری (Lake Erie) و دریاچه‌ی میشیگان (Lake Michigan) وجود دارد و سال‌هاست که در آن حفاری صورت می‎گیرد، خبر ندارند.

بی‌شک می‌دانید که شکل تولید تمام نمک‌ها یکسان نیست اما در این بین، چه چیزی باعث تفاوت مزه‌ی نمک صورتی هیمالیایی از مثلاً نمک دریای انگلیسی مالدون (Maldon English sea) می‌شود؟ تمامی این‌ها به مواد معدنی مختلفی که در نمک موجود است، و نحوه‌ی تهیّه‌ی آن بستگی دارد. این موضوع در مورد نمک معدنی و نمک دریایی هم صدق می‌کند. همان‌طور که پاول هریسون در فود ریپابلیک (Food Republic) می‌نویسد، « بسته به مخلوط مواد معدنی محلی، و روش‌های تبخیر، نمک‌هایی متفاوت با بافت، طعم و استفاده‌های مختلف به دست می‌آورید.» جالب است که نمک، روزی واحد پولی ارزشمند بوده است.

واحد پول گاوی!

پنیر رومی (Rumi Cheese) (به عربی: جنبه رومی) که در اسکندریه با نام گِبنا تورکی (Gebna torki) شهرت داشت، یکی از مهم‌ترین انواع پنیر در مصر است.

به گزارش بیزنس اینسایدر (Business Insider) بانک ایتالیایی کردیتو امیلیانو (Credito Emiliano) واقع در امیلیا روماگنا (Emilia Romagna)، به عنوان وثیقه‌ی وام پنیر پارمیگیانو-رجیانو (Parmigiano-Reggiano) قبول می‌کند و این کار را از سال 1953 انجام می‌دهد. این حلقه‌های عظیم پنیر هر کدام یک شماره سریال دارند و بانک آنها را تا 34 ماه نگهداری می‌کند. هر حلقه از این پنیر حدود 340 دلار ارزش دارد، و گاوصندوق این بانک حاوی حدود 17000 تُن پنیر است.

پول به شکل دوایر کامل

پول صدفی پاپوآ (Papua) در گینه‌ی نو.

بیشتر سکه‌هایی که تاریخشان به 1000 سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد، در مقبره‌ها، گنج‌های وایکینگی و مناطق باستان‌شناسی در سرتاسر دنیا یافت شده است. در چین تکه‌های آهن مورد استفاده قرار می‌گرفت که به سکه تبدیل شد.

حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح هم، سکه‌های گردی که از جنس نقره ساخته می‌شدند، توسط شهروندان ترکیه مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این سنّت خیلی زود رواج یافت و در ایران، یونان، مقدونیه و امپراطوری روم گسترش یافت. برنز و طلا نیز مورد استفاده قرار می‌گرفتند و عمل ثبت تصاویر چهره و کشورهای مبدأ روی سکه‌ها نیز رونق گرفت.

گنج سکه‌های طلای باستانی

و اما استفاده از پول کاغذی در حدود 800 سال پس از میلاد مسیح در چین آغاز شد. اولین واحد پول کاغذی که "پول پرواز کننده" (Flying Money) نام داشت، یک نوع سیستم دست به دست کردن صورت‌ حساب بود – اسکناس‌های خزانه‌داری تا قرن سیزدهم به وجود نیامدند. طبق گزارش بولیون وُلت (BullionVault) در اواخر سال 1400 مشکلات مرتبط با چاپ کردن و تورّم حاد منجر به استفاده از پول کاغذی در چین شد.

پول نامرئی

حال در دنیای الکترونیکی امروزی، بیت‌کوین (Bitcoin)، پی‌پال (PayPal) گوگل پِی (Google Pay) و انواع مختلفی از پول مجازی وجود دارد. بیت‌کوین یک واحد پول مجازی است که به هیچ بانک یا واسطه‌ای برای چاپ شدن نیاز ندارد و برای معاملات درون اینترنت، دست به دست می‌شود. هیچ سکه و پول کاغذی در این روش وجود ندارد و فرد نمی‌تواند بیت‌کوین را در جیب یا کیف پولش بگذارد. افراد خرج و مخارج خود را با استفاده از جیب دیجیتال پیگیری می‌کنند، و تمامی معاملات در دفترچه‌ی حسابی که به روی عموم باز است، ثبت و نگهداری می‌شود.

بیت‌کوین را می‌توان در هر کشوری و برای هر چیزی مورد استفاده قرار داد. بنابر گزارش سایت bitcoin.org واحدهای پول مجازی مانند بیت‌کوین جنبه‌های منفی هم دارند، مثلا اینکه نمی‌توان یک تراکنش را در آن‌ها بالعکس کرد. برخی از شرکت‌ها نیز هزینه‌های هنگفتی برای استفاده از واحدهای پول مجازی می‌پردازند و با توجه به اینکه اینگونه از پول، مفهوم جدیدی است، ارزش آن دائماً تغییر می‌کند.

آیا به نظر شما این تغییر در شکل پول، به نفع اقتصاد جهانی است؟ اصلا در کشور خودمان می‌توان با شکل‌های مجازی پول، سرمایه‌گذاری کرد یا اینکه ما حالا حالاها راه داریم تا به استفاده از چنین شکلی از پول در مبادلاتمان دست پیدا کنیم؟ ما مشتاقانه منتظر دریافت نظرات شما هستیم.

منبع: thevintagenews.com