مسجد مکی زاهدان؛ بزرگ ترین مسجد اهل سنت ایران

چقدر با بزرگترین مسجد اهل سنت ایران آشنا هستید؟ اینکه نامش چیست و در کدام شهر یا استان قرار دارد؟ خوب است بدانید که یکی از شاخص‌ترین جاذبه‌های گردشگری مذهبی و البته معماری ایرانی، مسجد مکی است که در شهر زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. مسجد مکی زاهدان یکی از بزرگترین مساجد ایران و همچنین بزرگترین مسجد اهل سنت ایران محسوب می‌شود که به دلیل وسعت و ویژگی‌های شاخص معماری، اهمیت دارد. از وجوه اهمیت این بنا باید به شباهت مسجد مکی زاهدان به مسجد سلطان احمد استانبول در نمای بیرونی اشاره کرد. البته داخل مسجد مکی زاهدان هم به مسجدالنبی مدینه شبیه است.

شاید برایتان جالب باشد دانستن این نکته که مسجد مکی ظرفیت حضور 50 هزار نمازگزار را برای برپایی نماز جماعت دارد. همچنین نورپردازی شبانه مسجد مکی در نمای بیرونی این مسجد را به نگینی برای شب‌های شهر زاهدان تبدیل کرده است. به منظور آشنایی بیشتر با مسجد مکی زاهدان با این متن از مجله لست سکند همراه باشید.

مسجد مکی زاهدان کجاست؟

مسجد مکی درست در مرکز شهر زاهدان و در خیابان خیام قرار گرفته است. خیابان خیام از سمت شرق به میدان خیام و از سمت غرب به خیابان خرمشهر منتهی می‌شود. شما در هر نقطه شهر زاهدان که حضور داشته باشید، می‌توانید با استفاده از تاکسی خود را به مسجد مکی برسانید. بنابراین، دسترسی به مسجد مکی زاهدان کار دشواری نیست. آدرس مسجد مکی زاهدان را در نقشه زیر هم می‌توانید ببینید.

موقعیت دقیق مسجد مکی زاهدان روی نقشه

تاریخچه مسجد مکی زاهدان

کلنگ ساخت مسجد مکی زاهدان در سال 1353 هجری شمسی به زمین زده شد. بانی مسجد مکی فردی به نام عبدالعزیز ملازاده، از روحانیان شناخته شده اهل سنت ایران بود و از این‌رو، بومیان منطقه آن را به نام مسجد مولانا عبدالعزیز هم می‌شناسند.

مولانا عبدالعزیز ساخت مسجد مکی را در ابتدا با زیر بنای 600 متر مربع آغاز کرد. مسجد مکی زاهدان همچنین در ابتدا دو مناره با ارتفاع 37 متر داشت. از آنجا که بسیاری از مسلمان در استان سیستان و بلوچستان به ویژه شهر زاهدان سنی مذهب هستند، این مسجد برای آنان بسیار حائز اهمیت بوده است. به مرور زمان و به دنبال افزایش جمعیت، ضرورت توسعه فضای مسجد مکی احساس و به این ترتیب فاز نخست طرح توسعه مسجد مکی زاهدان شروع شد.

فاز نخست توسعه مسجد مکی زاهدان

 فاز نخست طرح توسعه مسجد مکی زاهدان از سال 1370 آغاز شد و حدود 20 سال به طول انجامید. وسعت دادن به زیربنا و محیط عبادی مسجد مکی از اقدامات صورت گرفته در این طرح بود. به این منظور دو طبقه به مسجد اضافه شد، یک طبقه روی طبقه همکف (اول) و یک طبقه زیرزمین به طوری که در حال حاضر مساحت کلی مسجد مکی در سه طبقه نزدیک به 32 هزار متر مربع است و برای حضور 50 هزار نمازگزار ظرفیت دارد.

فاز دوم توسعه مسجد مکی زاهدان

 سال 1390 فاز دوم طرح توسعه مسجد مکی با رویکرد بازسازی و توسعه نمای بیرونی آن آغاز شد و همچنان هم ادامه دارد. در فاز دوم، طرح توسعه با افزودن دو مناره دیگر، تعداد مناره‌های مسجد مکی زاهدان به چهار مناره رسید. همان‌طور که پیشتر صحبت شد، ارتفاع دو مناره اولیه مسجد 37 متر بود؛ اما در فاز دوم طرح توسعه ارتفاع مناره‌ها به 92 متر رسید. همچنین مسجد مکی بیش از 50 گنبد بزرگ و کوچک دارد. نمای بیرونی مسجد نیز کاملا سفیدرنگ است.

هنگام بازدید از این مسجد، این نکته را نیز در ذهن داشته باشید که مسجد مکی زاهدان متعلق به بلوچ‌های اهل سنت این شهر و همچنین بزرگترین مسجد اهل سنت ایران است و از این‌رو تمامی اقدامات توسعه‌ای مسجد با حمایت‌ها و کمک‌های مردم اهل سنت استان صورت گرفته است.

معماری مسجد مکی زاهدان

اگر تا حدودی با معماری اسلامی آشنا و یا پیش از بازدید از مسجد مکی به کشور ترکیه سفر کرده باشید، متوجه شباهت جالب مسجد مکی زاهدان با مساجد کشور ترکیه خواهید شد. مسجد مکی به سبک معماری عثمانی ساخته شده و از این‌رو به معروفترین مساجد استانبول به ویژه مسجد سلطان احمد استانبول بسیار شبیه است؛ این شباهت در نمای بیرونی به خوبی به چشم می‌خورد و قابل مقایسه است. اگر با تور استانبول سفر کردید، حتما به این شباهت دقت کنید.

لیست قیمت تورهای استانبول

طراحان و سازندگان مسجد مکی زاهدان به منظور طراحی فضای داخلی سعی کرده‌اند تاحدودی از مسجدالنبی شهر مدینه الگوبرداری کنند که مهمترین مسجد برای مسلمانان سراسر جهان است. داخل مسجد مکی زاهدان از نظر تزیینات مزین به کاشیکاری، گچبری و نقاشی و آرایه‌های تزئینی چون مقرنس، گره‌چینی و نقوش اسلیمی و خُتایی است.

نورپردازی مسجد مکی زاهدان

 نورپردازی نیز از دیگر ویژگی‌های بارز و از وجوه اهمیت مسجد مکی زاهدان به شمار می‌رود. به منظور تامین نور طبیعی پنجره‌های متعددی در بخش‌های مختلف مسجد از جمله دورادور گردن هر گنبد تعبیه شده است. تعدادی از دیوارهای مسجد هم پنجره‌هایی بزرگ برای تامین نور فضای داخلی دیگر بخش‌ها دارد.

اما بخشی دیگر از نورپردازی مسجد مکی به نمای بیرونی در شب هنگام مربوط می‌شود که توسط چراغ‌های متعدد نصب شده روی مناره‌‌ها و همچنین ریسه‌های کشیده شده از هر چهار مناره به گنبد اصلی تامین می‌شود. به این ترتیب، زیبایی این مسجد هنگام شب بسیار دیدنی و چون نگینی درخشان در شب شهر زاهدان است.

زمان بازدید از مسجد مکی زاهدان

شما هر زمان از روز، حدفاصل اذان صبح تا پایان نماز مغرب و عشا می‌توانید به مسجد مکی بروید و از این جاذبه گردشگری مذهبی دیدن کنید. اما به پیشنهاد لست سکند، بهترین زمان بازدید هنگام اذان مغرب و برگزاری نماز جماعت است که زیبایی، شکوه و حس و حال معنوی فضا با تشکیل صف‌های منظم نمازگزاران و جمعیت بالای آنان، دوچندان می‌شود. علاوه‌بر این، نمای بیرونی مسجد در شب نورپردازی بسیار باشکوهی دارد که زیبایی سازه مسجد را صدچندان می‌کند.

سخن آخر

زاهدان پایتخت استان سیستان و بلوچستان از شهرهای سنی‌نشین ایران است؛ از همین‌‌رو می‌توانیم یکی از شاخص‌ترین مکان‌های مذهبی اهل سنت ایران را که همان مسجد مکی زاهدان است در این شهر ببینیم. مسجد مکی بزرگترین مسجد اهل سنت ایران است که ویژگی‌های معماری آن بر اهمیت این بنا افزوده است. این مسجد در نمای بیرونی از مسجد سلطان احمد استانبول الگو گرفته و نمای دورنی آن با الهام از مسجدالنبی مدینه ساخته شده است. نورپردازی نمای بیرونی مسجد مکی به هنگام شب زیبایی این بنا را دوچندان می‌کند. پس پیشنهاد می‌کنیم در سفر به شهر زاهدان حتما از این جاذبه گردشگری مذهبی که در مرکز این شهر قرار دارد، دیدن کنید.

تألیف: تیم نویسندگان لست سکند