سازه های آبی تاریخی شوشتر مجموعه ای به هم پیوسته از پلها، بندها، آسیاب ها، آبشارها، کانال ها و تونل های عظیم هدایت آب هستن که در ارتباط با یکدیگر کار می کنن و در دوران هخامنشیان تا ساسانیان، جهت بهره گیری بیشتر از آب ساخته شدن. در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.
هر بار که به تاریخ کهن سرزمینم رجوع میکنم همیشه موردی هست که مرا به تحسین وا دارد. گاهی سازه ای پر هیبت مثل تخت جمشید، گاهی تنها یک نقش برجسته و حالا سازه های باستانی شوشتر.
این سازه باستانی همراه با ۱۵ اثر تاریخی مرتبط در شوشتر تحت نام "سازه های آبی تاریخی شوشتر" در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده اند.
اما چرا بازدید از آنها مهم است؟!
۱- قدمت کهن این آسیاب ها آن را جزو گنجینه های ارزشمند کشورمان قرار داده چراکه متعلق به زمان ساسانیان است.
۲-معروف به موزه زنده صنعت آب ایران است و در دنیا کم نظیر
۳- روی رود دستکند گرگر احداث شده است. دستکند بودن رود در آن زمان و با آن امکانات بسیار کار بزرگی است. به دستور داریوش کبیر این رود جهت رونق کشاورزی احداث شد و در حقیقت شاخه ای از کارون است.
۴- مجاور با بافت تاریخی شهر شوشتر است.
این جاذبه در خود شهر قرار دارد و سهل الوصول است. حدود یک ساعت را برای بازدید پیشنهاد میکنم. همچنین توصیه میکنم بعد از بازدید از آسیاب ها و آبشارهای سرازیر از تونل های آن، از کوچه کناری این مجموعه بالا رفته تا به خانه مرعشی برسید.
این خانه تاریخی درست بالای سر آبشارهاست و نمای فوق العاده ای از این مجموعه را میتوانید از آنجا ببینید. همچنین در قسمت های زیر آسیاب ها معمولا غرفه ای قرار دارد که پیرمردی سالهاست به کار بافتن مشغول است. پای صحبتهایش که بنشینید به خوبی پذیرای هم صحبتی تان خواهد بود.