اگر به هنر، تاریخ، فرهنگ، معماری، جاذبه‌های توریستی یا همه این موارد علاقه دارید در این مطلب همراه ما باشید تا شما را با یک سبک هنری قرون وسطایی به نام گوتیک آشنا کنیم. سبکی هنری که از نقاشی و مجسمه سازی گرفته تا معماری و ساختمان سازی از آن تاثیر گرفتند. سبک گوتیک از قرن 12 تا 15 رایج بود اما آثار آن در عرصه‌های مختلف هنری به قدری زیاد هستند که معرفی آن نیاز به صرف زمان زیادی دارد. در ادامه قصد داریم با تعدادی از مشهورترین و مهم‌ترین آثار ساخته شده به سبک معماری گوتیک بیشتر آشنا شویم. اما پیش از آن لازم است درباره گوتیک و معماری آن بیشتر بدانیم.
تاریخچه معماری گوتیک
پیشینه این سبک هنری به قرون وسطی و اروپا بازمی‌گردد؛ جایی که فرانسوی‌ها در سال‌های 1140 میلادی کلیسای سن دنی را به عنوان نخستین سازه به سبک گوتیک ایجاد کردند. اما طولی نکشید که در همان قرن 12، توجهات به سبک معماری منحصر به فرد گوتیک در اروپا افزایش یافت و به تدریج کلیسا و کلیساهای جامع متعددی در دیگر کشورهای این قاره ساخته شدند. این که چرا گوتیک را یک سبک منحصر به فرد می‌دانیم، نیاز به توضیحات زیادی دارد، اما به طور خلاصه می‌توان گفت سبک گوتیک از سایر روش‌های ساخت ساز کلاسیک در اروپا و خاور نزدیک (شامل کشورهایی چون عراق، ایران، ترکیه و...) الهام گرفته شده و با ایجاد تغییراتی در آن‌ها به یک سبک نو ختم شد.
ضمن اینکه مهم‌ترین شاخصه در معماری گوتیک عبارتند از:
- طاق‌های هرمی شکل
- پشت بند‌های معلق
- سقف‌های طاق دار
- شیشه‌های بلند رنگی
معماری گوتیک به طور غالب در کلیسا و کلیساهای جامع کشورهای اروپای غربی دیده میشود. اکنون به معرفی 6 اثر مشهور و مهم ساخته شده به سبک گوتیک خواهیم پرداخت.
کلیسای جامع میلان، ایتالیا
در میدان میلان ایتالیا هیچ چیز به اندازه کلیسای جامع میلان خودنمایی نمی‌کند. کلیسای 40 هزار نفره‌ای که در نوع خود بزرگ‌ترین در ایتالیا است و حتی به عنوان پنجمین کلیسای بزرگ در جهان نیز شناخته میشود. جالب است بدانید ساخت این کلیسا بیش از 6 قرن طول کشید و هزاران مجسمه ساز، معمار، بنّا و هنرمند در ساخت آن دخیل بودند. برای درک بهتر این زمان زیاد، کافی است بدانید حدود 3400 مجسمه در جای جای کلیسای جامع میلان ساخته شده است.
کلیسای جامع نوتردام، فرانسه
یکی از بهترین مثال‌های معماری گوتیک در فرانسه کلیسای جامع نوتردام (Cathédrale Notre-Dame) است که ساخت و ساز آن در سال 1163 آغاز شد و حدودا دو قرن بعد در سال 1345 به اتمام رسید. کلیسای نوتردام از آوازه و شهرت بالایی در اروپا و جهان برخوردار بوده و سالانه میلیون‌ها گردشگر از آن بازدید می‌کنند. این کلیسای جامع طی حکومت لویی چهاردهم و فرزندش لویی پانزدهم متحمل تغییرات بسیار عمده‌ای شد. همچنین در دوران جنگ جهانی دوم به دلیل شلیک گلوله آسیب‌های بسیاری دید که پس از اتمام جنگ مرمت شد.
متاسفانه این کلیسای حیرت‌انگیز در سال 1398 به صورت ناباورانه‌ای دچار آتش‌سوزی شد و مقابل چشم همگان در آتش سوخت. داستان آتش‌سوزی کلیسای نوتردام فرانسه را در لینک می‌توانید بخوانید.
کلیسای جامع کلن، آلمان
امکان ندارد صحبت از معماری گوتیک شود و نامی از کلیسای جامع کلن برده نشود. کلیسایی که ساخت آن در سال 1248 آغاز شد و به دلایل متعددی اتمام آن بیش از 5 قرن طول کشید. یکی از نکات مهم پیرامون این شاهکار گوتیکی، وسعت بسیار بزرگ آن است که با دیدن تصاویر آن نیز می‌توانید متوجه شوید. در واقع کلیسای جامع کلن بزرگ‌ترین کلیسا به سبک گوتیک در شمال اروپا است.
کلیسای سن دنی، فرانسه
همانطور که در ابتدای متن اشاره شد کلیسای سن دنی به عنوان نخستین کلیسای ساخته شده بهدر سبک گوتیک در نظر گرفته میشود و از این نظر اهمیت بالایی دارد. محوطه‌ای که کلیسا در آن ساخته شده است، در اصل یک قبرستان رومی بوده که هنوز بقایایی از آن در زیر این کلیسا دیده میشود. یکی دیگر از ویژگی‌هایی که کلیسای سن دنی را حائز اهمیت می‌کند، تعداد مقبره‌های زیادی است که در این مکان مقدس مدفون شده‌اند. گفته میشود از قرن 10 (پیش از ساخته شدن کلیسا) تا 18 میلادی، پادشاهان فرانسوی بسیاری در این مکان به خاک سپرده شده‌اند.
مسجد صوفیه، قبرس
معماری گوتیک در جهان به عنوان یک سبک از هنر غربی شناخته میشود و دیدن مسجدی که به این سبک ساخته شده باشد اتفاق نادری است. مسجد صوفیه قبرس یکی از همین موارد خاص است که ساخت آن از سال 1209 آغاز شد و تکمیل آن تا اواخر قرن طول کشید. اما این سازه در واقع به عنوان یک کلیسا ساخته شد و نه مسجد. زیرا پس از فتح قبرس به دست عثمانی‌ها این کلیسا در سال 1570 به یک مسجد تبدیل شد و در سال 1954 به افتخار سلطان سلیم دوم مسجد سلیمیه نام گرفت.
کلیسای وست مینستر، انگلیس
دیگر کلیسای ساخته شده به سبک گوتیک در اروپا وست مینستر ابی یا کلیسای سلطنتی وست مینستر نام دارد که در شهر لندن ساخته شده است. این کلیسا یکی از مهم‌ترین نماد‌های لندن و بریتانیا محسوب میشود که علاوه بر یک جاذبه توریستی، به عنوان مکانی برای ازدواج، مراسم تاج گذاری و دفن کردن خانواده سلطنتی بریتانیا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلام آخر
آنچه در این مطلب شاهد بودید، توضیحات اجمالی از سبک معماری گوتیک و نمونه‌هایی از سازه‌های گوتیک بود. اما باید بدانید این سبک علاوه بر در برگرفتن سایر جنبه‌های هنری، شامل صدها بنای مختلف دیگر میشود که در این متن به 6 تا از آن‌ها اشاره شد. شما از کدام یک از این بناها بازدید کرده‌اید؟ آیا بناهای معروف دیگری با این سبک هنری می‌شناسید؟
منابع: archute و intrestingengineering
