در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز، در دامنه کوه کرکس، روستایی قرار دارد که به اعتبار معماری بومی و بناهای تاریخی پرتنوعش از روستاهای استثنایی ایران محسوب میشود. ابیانه نقطهای خوش منظره و خوش آب و هوا و با موقعیت طبیعی مساعدی که دارد در این بخش از ایرانگردی قصد داریم به آن سری بزنیم، پس همراهمان باشید.
ابیانه کجاست؟
روستای ابیانه از توابع نطنز است که در استان اصفهان قرار دارد. این روستا در 40 کیلومتری شمال‌غربی نطنز، در دامنه کوه کرکس واقع شده است و یکی از زیباترین روستاهای ایران محسوب میشود که سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. این روستای تاریخی، به رنگ سرخ خود مشهور است و خانه‌های تاریخی زیادی در آن قرار دارد.
موقعیت دقیق روستای ابیانه روی نقشه
تاریخچه ابیانه
این روستا پیشینه تاریخی‌ای به بزرگی ایران دارد. تاریخ دقیق و مستندی برای این روستا در دست نیست؛ اما محققان قدمتی 4 هزار و پانصد ساله برای این روستا متصور هستند. با کشف آثار عتیقه‌ای مربوط به زمان ساسانیان و سلجوقیان، مهر تاییدی بر تاریخی بودن این روستا زده شد.
وجه تسمیه ابیانه
نام این روستا در زبان محلی «ویونا» است. ویو معنای بید می‌دهد و ویانه هم معنای بیدستان دارد. گفتنی است زمانی در ابیانه درختان بید فراوانی وجود داشته است، به همین علت به ویونا مشهور شده بود. نام این روستا به‌مرور به ابیانه تغییر پیدا کرد و امروزه همه این روستای زیبا را به نام ابیانه می‌شناسند.
آب و هوای ابیانه
بررسی شرایط آب و هوایی منطقه‌ای که می‌خواهید به آن سفر کنید، بسیار مهم است. به همین دلیل در این قسمت از مطلب، به بررسی آب و هوای ابیانه می‌پردازیم.
آب و هوای ابیانه در بهار: اگر در این فصل به روستای ابیانه سفر کنید، یکی از زیباترین لحظات این روستا را مشاهده خواهید کرد. ابیانه در بهار طبیعت زیبایی دارد و آب و هوای ابیانه در بهار بسیار معتدل و دلپذیر است، به‌نحوی که بسیاری از مردم، این فصل را برای گردش در این روستا انتخاب می‌کنند. دمای هوای ابیانه در فصل بهار عموماً بیشتر از 20 درجه نمی‌شود.
آب و هوای ابیانه در تابستان: تابستان برای سفر به ابیانه فصل گرمی محسوب میشود و این گرما در تیرماه به اوج خود می‌رسد. البته خیلی نیاز نیست نگران گرمای شدید باشید. دمای ابیانه در روزهای گرم تابستان عموماً حوالی 30 درجه است. اما بهتر است اگر در این فصل به روستای ابیانه سفر می‌کنید، وسایل مراقبتی پوست مانند کرم ضدآفتاب و البسه خنک همراه داشته باشید.
آب و هوای ابیانه در پاییز: از دیگر فصول مناسب برای گردش در روستای ابیانه می‌توان به فصل پاییز اشاره کرد. گردش در ابیانه در فصل پاییز هم خالی از لطف نیست و می‌توانید از طبیعت پاییزی این منطقه لذت ببرید.آب و هوای ابیانه در فصل پاییز عموماً حوالی 20 درجه می‌چرخد و با نزدیک‌تر شدن به فصل زمستان این میزان کاهش پیدا می‌کند.
آب و هوای ابیانه در زمستان: می‌توان گفت ابیانه در زمستان سردترین فصل خود را سپری می‌کند که با بارش برف همراه است. اوج سرمای این فصل هم در ماه دی قرار دارد که دمای هوا را تا منفی 10 درجه نیز کاهش می‌دهد. البته این فصل نیز زیبایی خاص خودش را دارد و بسیار برای عکاسی مناسب است.
بهترین زمان سفر به ابیانه
باتوجه به مطالب گفته شده درمورد آب و هوای ابیانه، می‌توان نتیجه گرفت که بهترین زمان سفر به ابیانه در فصول بهار و پاییز است. در این فصل‌هاا هوا معتدل است و می‌توان گفت تا حدودی خنکی دلپدیزی هم دارد.
چرا به ابیانه سفر کنیم؟
شاید بتوان سؤال را اینگونه مطرح کرد که چرا به ابیانه سفر نکنیم؟ این روستا با تاریخ چند هزار ساله‌ای که پشت‌سر گذاشته، یکی از دیدنی‌ترین نقاط ایران محسوب میشود که هر گردشگری، باید برای یک بار هم شده از آن دیدن کند. این روستای زیبا در سال 1354 به ثبت ملی رسید و درکنار ماسوله، اورامانت و کندوان جزو روستاهای زیبا و دیدنی ایران به حساب می‌آید.
فاصله ابیانه تا شهرها و مراکز مهم
ازآنجایی‌که این روستا بسیار گردشگری است و احتمال دارد که از نقاط مختلف ایران بخواهید به آن سفر کنید، در این قسمت از مطلب راهنمای سفر به ابیانه، فاصله شهرهای مهم را تا این روستا نوشته‌ایم.
- فاصله ابیانه تا اصفهان: حدود 180 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا کاشان: حدود 85 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا یزد: حدود 360 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا تهران: 320 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا قمصر: حدود 90 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا نیاسر: حدود 110 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا نطنز: 40 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا قم: 185 کیلومتر
- فاصله ابیانه تا شیراز: 670 کیلومتر
جاهای دیدنی ابیانه:
این روستای چند هزار ساله، مملو از خانه‌های قدیمی، مساجد تاریخی و در کل جاهای دیدنی بسیاری است که مطلبی جداگانه را باید برای معرفی کامل آن‌ها در نظر گرفت. به‌هرحال در این قسمت از مطلب به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
مسجد جامع ابیانه
قدمت این مسجد به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد و یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی ابیانه محسوب میشود. مسجد جامع ابیانه که به مسجد مازگِه معروف است، جزو نخستین مساجد اسلامی ایران به حساب می‌آید. این مسجد دو شبستان قدیمی و جدید دارد که در شبسان قدیمی می‌تونید منبر چوبی قدیمی را ببینید که روی آن حکاکی‌های زیبایی انجام شده است.
آتشکده هارپاک
این آتشکده را می‌توانیم کهن‌ترین اثر در ابیانه بدانیم. آتشکده هارپاک که به آن آتشکده ابیانه هم می‌گویند، از معابد زرتشتیان محسوب می‌شده که به شکل چهارتاقی ساخته شده است. این آتشکده تاریخی سه‌طبقه است که البته فقط یک طاقی کوچک در طبقه سوم از آن باقی مانده است. برای روشن نگه داشتن این آتشکده عموماً از زغال سنگ استفاده می‌کردند.
امامزاده یحیی و عیسی(ع)
امامزاده یحیی و عیسی(ع) از دیگر جاهای دیدنی ابیانه محسوب میشود. این امامزادگان فرزندان امام موسی کاظم(ع) هستند که مردم ابیانه و گردشگران برای زیارت و مشاهده این مکان دیدنی، به این امامزاده سر می‌زنند. قدمت این امامزاده به دوران ایلخانی می‌رسد و هنوز هم این حس‌وحال کهنی در بنا و ساختمان آن جریان دارد. ساختمان این امامزاده از دو طبقه، چندین صحن و حیاط تشکیل شده است و نمایی زیبا را از ایوان‌هایش شاهد خواهید بود. البته در روستای ابیانه امامزاده و زیارتگاه دیگری وجود دارد که دیدن آن‌ها نیز خالی از لطف نیست.
اقامت در ابیانه
زیبایی منحصربه‌فرد این روستا شاید شما را مجاب کند که شبی را در آنجا سپری کنید. به همین دلیل ممکن است دنبال اقامتگاهی مناسب در ابیانه باشید. این روستا به علت توریستی بودن و بازدید زیاد گردشگران، اقامتگاهی بوم‌گردی زیادی را در خود جای داده است که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. درضمن می‌توانید با اجاره خانه، آپارتمان و... هم شبی را در این روستا بگذرانید. اگر هم اهل اقامت در منازل شخصی نیستید، این روستا شامل چند هتل هم میشود که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
چگونه به ابیانه سفر کنیم؟
در این قسمت از مطلب راهنمای سفر به ابیانه، مسیرهای دسترسی به این روستا را مطرح می‌کنیم تا اگر دوست داشتید به ابیانه بروید، از چگونگی سفر به این روستا اطلاع داشته باشید.
سفر به ابیانه با خودرو شخصی: برای سفر به ابیانه با خوردو شخصی می‌توانید از طریق آزادراه‌های شهرخود به طرف اصفهان، کاشان و نطنز اقدام کنید و در مسیر به سمت روستای ابیانه بروید. البته آزادراه خلیج فارس نیز کار را بسیار راحت‌تر کرده و علاوه‌بر آزادراه‌های نام‌برده، از این مسیر هم می‌توانید به ابیانه برسید.
سفر به ابیانه با اتوبوس: برای سفر به ابیانه با اتوبوس می‌توانید از پایانه‌های اتوبوس‌رانی شهر خود به مقاصد کاشان یا نطنز بلیط اتوبوس تهیه کنید و سپس از این دو شهر با استفاده از کرایه تاکسی یا اتوبوس به روستای ابیانه بروید.
غذاهای ابیانه
مگر میشود به چنین روستای تاریخی سفر کنیم و از غذاهای محلی آن نچشیم. در این بخش نام برخی از غذاهای محلی این روستا را نوشته‌ایم تا اگر سفری به ابیانه داشتید، از آن‌ها میل کنید و لذت ببرید.
- گِپا
- حلیم جو
- کاروانی
- قلیه
- برستوک
- حلیم برگ مو
- پلوی جو
- جوبن
- آردینه
- کابجوش
هزینه سفر به ابیانه
برای بیان قیمت سفر نکات بسیاری وجود دارد که تأثرگذار هستند. از نوع رفت‌وآمد گرفته تا هزینه اقامت و خوردوخوراک همه در پایین یا بالا رفتن هزینه‌های سفر شما دخیل هستند و قیمت دقیقی از آن نمی‌توان نوشت. به‌صورت کلی می‌توان گفت که بهتر است برای سفر به این روستا از تور استفاده کنید. اگر هم تمایل دارید تا با خوردو شخصی به این روستا بروید، هزینه بنزین نکته مهمی است که باید به آن توجه کنید.
سوغات ابیانه
بهتر است هنگام سفر به هر شهری، از سوغات آنجا خریداری کنید تا به پیشبرد اقتصاد آنجا کمکی کرده باشید. روستای ابیانه هم با توجه به قدمت بالای آن، مملو از صنایع‌دستی و محصولات کشاورزی است که می‌توانید آن‌ها را خریداری کنید. برخی از سوغات ابیانه عبارت‌اند از:
- قالی
- گلیم
- گیوه
- زیورآلات
- لباس‌های محلی
- آویزهای تزئینی
- محصولات کشاورزی
- خشکبار
- آلوچه
- لواشک
- گردو
تفریحات ابیانه
به جرات می‌توان گفت که تنها قدم زدن و پیاده‌روی در کوچه‌پس‌گوچه‌های این روستا تفریح محسوب میشود دیگر نیازی به هیچ کاری نیست. زیرا با قدم زدن و پرس‌وجو از اهالی محل، خودبه‌خود جاهای دیدنی ابیانه می‌رسید و به این در این روستا به تفریح می‌پردازید. علاوه‌بر این‌ها می‌توانید با پیک‌نیک در فضاهای سبز این روستا کمی استراحت کنید و از زیبایی‌های این منطقه عکاسی کنید. از تفریحات ابیانه می‌توانی به موارد زیر اشاره کرد.
- پیاده‌روی
- عکاسی
- طبیعت‌گردی
- پیک‌نیک
- بازدید از جاهای دیدنی
ابیانه در نگاه اول روستایی چند طبقه به‌نظر می‌آید که در بعضی موارد تا چهار طبقه‌ی آن را می‌توان مشاهده کرد. اتاق‌های ابیانه به پنجرههای چوبی ارسی مانند مجهزند و اغلب دارای ایوان‌ها و طارمی‌های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه‌های تنگ و تاریک‌اند که خود به صورت مناظر جالبی درآمده‌اند. نمای خارجی دیوارهای خانه‌های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده است.
زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روش‌های سنتی اداره میشود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند. ابیانه دارای هفت رشته قنات است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می‌گیرد. مردم ابیانه به‌سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آن‌ها از مراکز پرجمعیت و راه‌های ارتباطی، قرن‌ها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجه قدیم خود را حفظ کرده‌اند.
قدیم‌ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده‌ای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است. آتشکده ابیانه را نمونه‌ای از معابد زردشتی دانسته‌اند که در جوامع کوهستانی ساخته می‌شد. اثر تاریخی دیگر این روستا مسجد جامع آن و قدیم‌ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‌کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است. امیدواریم اگر پیش از این به این روستای کهن سر نزده‌اید، در آینده‌ای نزدیک به ابیانه سفر کنید.
