تنگه خالیان، در دل طبیعت زیبای روستای شال از توابع شهرستان خلخال، استان اردبیل واقع شده است. معرفی این برنامه یک روزه (البته اگر ساکن شهر خلخال باشید) رو با قصد معرفی یک منطقه بکر و عالی به خصوص برای اونایی که عاشق تنگه نوردی هستند نوشتم.
روستای شال در 44 کیلومتری شهر خلخال واقع شده، برای دسترسی به این روستای زیبا می بایست از جاده خلخال- کلور استفاده کنید. این جاده آسفالته بوده و در بهترین حالت فاصله زمانی بین خلخال و روستای شال تقریباً 45 دقیقه تا یک ساعت است. گویش مردم این روستا زبان فارسی پهلوی (تات) هست که جزو اولین زبانهای مردم ایران محسوب می شود.
مسیر از بین باغها و مزارع روستا می گذره و آرامش ابتدای مسیر ما رو برای هیجان تنگه آماده می کنه. فاصله روستای شال تا تنگه 2 کیلومتر هست. مسیر پاکوب و سنگلاخی است لذا نیاز هست که کفش خوب کوهپیمایی داشته باشید. البته داشتن کفش خوب عاج دار لازمه پیمایش خود تنگه هم هست تا در بخشهایی از دیواره تنگه که بخش زیادی از تنگه رو شامل میشه سر نخوریم. بهتر است با کوله سبک در برنامه حاضر شوید و خودتان را برای خیس شدن و حتی افتادن داخل آب آماده کنید. لازمه وسایل داخل کوله را داخل کیسه نایلونی گذاشته و سپس داخل کوله بگذارید تا در اثر مواجهه با آب یا افتادن احتمالی داخل آب وسایل و لباسها خیس نشوند. بهترین زمان برای اجرای برنامه خالیان ، اردیبهشت و خرداد می باشد زمانی که تنگه دارای آب است و بیشترین زیبایی تنگه زمانی است که تنگه آب داشته باشد. بخشی از زیبایی این تنگه مواجهه با سازندهای زمین شناسی اطراف آن است. سنگهای رسوبی با طبقات لایه لایه خود مسیر و مناظر جذابی را در این منطقه ایجاد کردند که در کنار طبیعت سرسبز آن جذابیت طبیعی خاصی به منطقه بخشیده است. عرض تنگه بین 1 تا 2 متر متغیر است و در بعضی جاها پهنای آن به اندازه عبور یک نفر می باشد. شیب دیواره تنگه در بعضی قسمتها زیاد بوده و دره به واقع به شکل حرف "V" درآمده است. به دلیل عبور آب دیواره سنگ های دو طرف تنگه صیقل یافته و عبور از این بخشهای تنگه بایستی حرفه ای انجام شود اما به دلیل اینکه در گذر از تنگه ارتفاع مسیری که پاها روی آن قرار می گیرد بالا نیست در صورت سر خوردن و افتادن داخل آب نیز، مشکل خاصی ایجاد نمی کند و فقط خیس شدن در آب جاری تنگه را به دنبال دارد که در صورت گرمای هوا دلچسب است. تنگه خالیان در فصل تابستان معمولاً آب ندارد و در فصل پاییز و زمستان هم به دلیل سرمای عمومی منطقه خلخال و پرشدن این تنگه از برف و یخ برای برنامه مناسب نیست. پر آب شدن تنگه در فصل بهار به دلیل آب شدن برفها و یخ های کوههای اطراف است. انتهای تنگه جایی هست که ادامه مسیر دیگر ممکن نیست و دیگر با کوهنوردی بایستی ادامه مسیر داد. تنگه نوردی حدود یک ساعت زمان می برد البته در بخشهایی از تنگه که دیوراه ها از هم فاصله دارد محل های خوبی برای استراحت است.