سد دم قشم Sade Dam Qeshm

سد دم قشم واقع در دره کولغان بخش شهاب از توابع شهرستان قشم و از نقاط دیدنی استان هرمزگانه. پیشینه این سد تاریخی به دوران ساسانیان بر می‌گرده. یه رشته کوه سراسر جزیره قشم رو از خاور به باختر پوشونده. در آبریز شمالی این کوه‌ها، بریدگی‌های بسیاری وجود داره که آب باران‌های موسمی رو در جبهه‌های شمالی و جنوبی به خلیج فارس می‌ریزه. نخستین بریدگی، در کناره باختری، در ۳ کیلومتری شهر قشم، یعنی دره کولغانه. دومین بریدگی، در جنوب روستای گیاهدانه که در زمان صفویان، سدی که مردم محل اون رو «دِرهاش» می‌خونن، در دهانه‌اش بنا کردن ولی سد به دلیل رعایت نکردن جنبه‌های فنی ویران شده‌. سومین بریدگی، در باختر روستای پی پشت قرار داره که تا لافت ۱۵ کیلومتر فاصله داره. در این بریدگی، ساسانیان سدی سنگی به نام «دَم» ساختن، که سرتاسر پایه و دیوارهای اصلیش هنوز پابرجاست. ابزارهای سد دم از سنگ‌های تراش و با ملات ویژه دوران ساسانی گچ، ساروج و قلوه سنگه، که مثل تمامی آثار این دوران، در برابر سیلاب‌های تند به همان استحکام، باقی مونده و با این که در دوره‌های بعد، به ویژه در دوران صفوی، تأسیساتی به آن افزوده شد، با این حال به دلیل رعایت نکردن جنبه‌های فنی تعمیرات و پیوستگی‌ها، ویران شده و در حال حاضر تنها پایه‌ها و دیوار استوار و کانال خروج آب که در درون لایه‌های کلفت سنگی کنده شده، پابرجاست.