نام دیگر قلعه تیس، قلعه پرتغالیها هست. این قلعه در روستای بندری تیس در زمان شاه سلیمان صفوی به شکل کاروانسرا ساخته شده.
قلعه پرتغالیهای چابهار که آن را بانام قلعه تیس نیز میشناسند، یکی از مشهورترین قلعههای پرتغالی در ایران است. این قلعهها زمانی که پرتغالیها برای استعمار به جزایر و سواحل جنوبی ایران آمده بودند ساخته شد تا در برابر شورشهای احتمالی محلیها از آنان محافظت کنند.
این قلعه بر روی تپهای در کنار دریا ساختهشده است. ظاهرا چهار برج مدور دورتادور این قلعه بود که نگهبانها بر روی آن نگهبانی میدادند که از آنها فقط خرابه ای بجا مانده. در زمان طوفانی بودن خلیج نیز این برجها نقش فانوس دریایی برای کشتیها را داشتند. قلعه پرتغالیهای چابهار یک منار آجری هم داشت که تزئیناتش شباهت زیادی به آثار سلجوقی دارد.
متاسفانه از قلعه پرتغالی ها تیس به خوبی محافظت نشده و در حال تخریب و فروپاشی است و بیشتر این تزئینات اکنون از بین رفته و خرابشدهاند.
اگر اقامتتون در شهر چابهار باشه به احتمال خیلی زیاد حداقل برای یک بار هم شده از کنار قلعه تیس یا قلعه پرتغالی های تیس عبور خواهید کرد، این قلعه در کیلومتر 5 جاده چابهار به کنارک در کنار میدان تیس و مشرف به دریا قرار داره، برای دیدن قلعه باید پلههای کنار میدان تیس رو تا بالای تپه بالا برید، از بالای تپه نمای زیبایی به دریا و روستای تیس خواهید داشت. متاسفانه بقایای زیادی از قلعه باقی نمانده و رسیدگی خاصی به این اثر نشده است. براساس توضیحات راهنمای قلعه معماری اتاق ها شباهت به کارونسرای صفوی داشته و سبک ساختمان به معماری دوره سلجوقی شباهت دارد. این قلعه در زمان تصرف جنوب ایران به دست پرتغالی ها افتاده که در سال 1031 هجری قمری پرتغالی ها از این بندر رانده میشن. پیشنهاد میکنم در کنار بازدید از این قلعه غارهای سه گانه بان مسیتی ، مسجد جامع تیس، منزل دلوشی، قبرستان جنی، اسکله تیس و بازار ماهی فروشهای کنار اسکله تیس دیدن کنید.
پرتغالی ها در تمامی سواحل جنوبی و جزایر مهم ایران یه قلعه ساختن و این نشان از اهمیت این منطقه برای قدرتهای دریایی گذشته است. شاید قلعه پرتغالی های قشم، کیش و هرمز رو دیده باشید اینجا هم معماری شبیه همان قلعه ها دارد. مصالح اصلی ساختمان لاشه سنگ هست و اتاقهای برای قرار دادن تجهیزات و استراحت داخل مجموعه دیده میشه. نکته جالب اینکه این قلعه در ارتفاعات قرار داره و دید خوبی به دریای عمان. البته از ساختمان های قلعه چیزی باقی نمونده فقط یه سری نشانه که مشخص میکنه معمار این قلعه هم درست مانند باقی قلعه ی پرتغالی ها در مناطق جنوبی ایران بوده. قلعه ورودی نداره ولی برای رسیدن به قلعه نیاز به کوهنوری سبک دارید البته بعضی ماشینها تا بالا اومده بودند ولی اغلب از پایین کوه به سمت قلعه پیاده میان. اونجا بهترین راهنمایان محلی را خواهید دید کودکان بلوچ که تمام تلاششون دادن اطلاعات درست و مفید و گرفتن انعام است. اگر در توانتون هست با یکی از راهنمایان کوچک محلی ارتباط بگیرید و ازشون اطلاعات جالب کسب کنید.
قلعه پرتقالی های چابهار با قلعه پرتقالی های قشم خیلی فرق داره. کلا مثل یه خرابه میمونه فقط دیوار هاش با سر قلعه باقی مانده که البته چون نزدیک چند جاذبه دیگه هست حتما ببینیدش و منظره قشنگی هم روبروش داره که دیدنش خالی از لطف نیست.