این منطقه در منتهی الیه گوشه جنوب شرقی کشور، در طول مرز ایران و پاکستان در استان سیستان و بلوچستان قرار داره و محدوده آن در مسیر رودخانه سرباز و باهو کلات بوده و تا دریای عمان ادامه داره. این منطقه در محدوده شهرستان های چابهار، سرباز و بخش هایی از شهرستان نیکشهر واقع شده و از رودخانه ها و آبگیرهای محل زیست تمساح تالابی، اراضی ساحلی مجاور دریای عمان، رویشگاه جنگل های حرا و زیستگاه زادآوری بسیاری از پرندگان، کوه ها و ارتفاعات واقع در شمال، شمال شرق و شرق منطقه و همچنین اراضی پست مرکز و جنوب منطقه یا همان دشت با هوکلات تشکیل شده. گاندو اسمی محلی برای تمساح مردابی یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی بوده و وجه تسمیه منطقه حفاظت شده گاندو نیز حضور این گونه کم نظیر و با ارزش در این منطقه است. منطقه مزبور، مأمن تمساح تالابی و منحصر به فرد ایرانیِ که در آبگیرهای کم عمق مسیر رودخانه زندگی می کنن. این حیوان در مواقع خشکی تا چند متر در زیر آبگیرها نقب زده و داخل آنها زندگی می کنه. اگر اقدامات به موقع حفاظتی سازمان محیط زیست و نظارت بر صید نبود؛ نسل این تمساح ها تاکنون از بین رفته بود. تمساح پوزه کوتاه ایرانی گونه ایِ که پراکنش جهانی آن منحصر به کشورهای ایران، پاکستان، هندوستان، نپال و بنگلادش بوده و در برمه (میانمار) نسل آن منقرض شده. تنها زیستگاه این گونه در کشورمان نیز منطقه حفاظت شده گاندو است که زیستگاه های تمساح در آن از شهرستان سرباز در مسیر رودخانه سرباز شروع شده و پس از ادامه در مسیر این رودخانه و رودخانه باهوکلات به برکه کلانی در نزدیکی هور باهو ختم میشه. بیشترین تهدید تمساح پوزه کوتاه ایرانی خشکسالی و تخریب زیستگاه است. برخی تمساح ها نیز در مسیرهای تردد خود به دلیل برخورد با خودروها مورد تهدید قرار میگیرند. مردم منطقه بلوچستان به این گونه علاقه مند بوده و برای حفاظت از گاندو خدمات و همکاریهای مطلوبی را با مامورین اجرایی محیط زیست استان داشتن. بر اساس یک باور قدیمی در بومیان منطقه، وجود تمساح در برکه ها باعث برکت و وسعت روزی مردم منطقه میشه و به همین دلیل بومیان به هیچ وجه اقدام به شکار تمساح نمی کنن. طی آخرین سرشماری تعداد شمارش شده این گونه بر اساس مشاهده مستقیم توسط اکیپ های سرشماری ۲۰۱ تمساح اعلام شده. هرچند تمساح گونه ای بسیار باهوش و خجالتیِ و به همین دلیل مشاهده مستقیم آن کاری دشواریِ بنابراین با توجه به احتمال زیاد عدم مشاهده تعداد زیادی تمساح توسط اکیپ های سرشماری، تعداد تخمینی حضور این گونه در منطقه دو برابر تعداد مشاهده شده یعنی حدود ۴۰۰ تمساح تخمین زده می شه.
تمساح پوزه کوتاه ایرانی، گونه منحصر به کشورهای ایران، پاکستان، هندوستان، نپال و بنگلادش است و تنها زیستگاه آن در کشور نیز منطقه حفاظتشده گاندو به حساب میآید. زیستگاههای این تمساح از شهرستان سرباز در مسیر رودخانه سرباز شروع شده و پس از ادامه در مسیر این رودخانه و رودخانه باهوکلات به برکه کلانی در نزدیکی هور باهو ختم میشود. جالب است بدانید که این حیوان در مواقع خشکی تا چند متر زیر آبگیرها را حفر کرده و در آنها زندگی میکند.
گاندو ۶۶ تا ۶۸ دندان و پاهای کوتاهی دارد. فصل جفتگیری آن در اسفند است و در اردیبهشت حدود ۳۰ تخم میگذارد که در خرداد و تیر نوزادان از تخم بیرون میآیند. تمساح گاندو بسیار خطرناک است و نزدیکی به آن میتواند عواقبی جبرانناپذیر و حتی مرگ را بهدنبال داشته باشد. اما اهالی روستا آن را خطرناک نمیدانند و معتقد هستند که وجود این حیوان باعث برکت و افزایش روزی میشود. علاوه بر این، مردم گاندو را مقدس میدانند و هیچ آسیبی به آنها نمیزنند. بزرگترین خطر برای تمساحهای گاندو را میتوان خشکسالی و کمآبی و بهطبع آن نبود غذای کافی دانست.
برای بازدید از مزرعه پرورش تمساح باید مبلغ پانزده هرار تومان به ازا هر نفر هزینه ورودی بپردازید. بطور کلی ما صرفا از مزرعه بازدید کردیم و خبری از منطقه حفاظت شده نبود. کاملا مشخص بود که مالک مجموعه هزینه بسیار کمی برای نگهداری انحام میده و خیلی جای تر و تمیز و مورد پسند توریست نیست.
مزرعه پرورش تمساح پوزه کوتاه یا همان گاندو در چابهار از جمله جاهایی بود که در روز آخر سفرمون بازدید کردیم. ورودی نفری ده هزار تومان بود و داخل آن عده ایی در حال کردن بودند . مزرعه شامل حوضچه ایی بود که اطراف آن با دیوار بسته شده بود و توی هر کدام از این حوضچه ها ۵ یا ۶ تا گاندو در حال استراحت بودند. کوههای مریخی هم مزرعه رو احاطه کرده بود. هیچ راهنمایی هم وجود نداشت. در کل میتونم بگم خیلی حرفی برای گفتن نداشت ولی توصیه میکنم اگر وقت داشتید بازدید داشته باشید تا با حمایت بازدید کننده ها بتوانند روز به روز بهتر شوند
مزرعه پرورش تمساح پوزه کوتاه که به زبان محلی گاندو نامیده میشود یکی از جاذبه های چابهار است که در نزدیکی روستای ابکان در نزدیکی چابهار قرار دارد. در این مجموعه سر باز، چندین محوطه جداگانه وجود دارد که با دیوار از هم جدا شده اند و در وسط هر محوطه یک آبگیر کوچک ایجاد شده است و یک یا چند تمساح در آن پرورش داده میشوند. از بیرون نرده ها میتوان گاندو هارو مشاهده کرد و عکاسی کرد. این مجموعه محصور شده است با کوه و تپه هایی که از دور نمایان است. زمانی که ما مراجعه کردیم محوطه در حال تکمیل بود و نگهبانی دقیق از آنها به عمل نمیومد و کسی هم مارو راهنمایی نمیکرد، آنچه که ما از مجموعه دستگیرمون شد چیزی بود که لیدر محلی که با ایشان رفته بودیم برایمان توضیح داد. فقط یک نفر آمد هزینه ورودی رو که ۲۰ هزار تومان بود گرفت و مجددا مشغول به کارهای خودش شد.