بنای رختشویخانه یا مجموعهٔ تاریخی رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان قرار گرفته که در قدیم یکی از محلات پرجمعیت و البته مرکزی شهر بوده. زنان منطقه در این محل لباس می شستند و به همین دلیل به رختشویخانه معروف شده. چنین کاربری برای یک بنای عمومی در جهان مشابه نداره یا کم نظیره. این بنا در حال حاضر تعمیر و مرمت شده و به عنوان موزه مردم شناسی مورد استفاده قرار می گیره و مردم می تونن ازش بازدید کنن. شاید دلیل اصلی ساخت این بنا محافظت از زنان هنگام شستشوی لباس در ایام سرد سال بوده.این بنا توسط دو برادر به نام های مشهدی اکبر معمار و مشهدی اسماعیل بنا و در زمینی که از طرف شهردار وقت خریداری شده، ساخته شده. سبک و سیاق معماری این بنا رو میشه به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد.
موزه رختشویخانه همون موزه مردم شناسی زنجان است که در محله عباسقلی خان قرار دارد. این بنای سرپوشیده، محلی برای زنان زنجان بوده است که شستشوی خود را در آنجا در کنار هم انجام میدادند، سقف این بنا حفره هایی داشته برای ورود نور ولی امروزه در قسمتهایی لامپ و مهتابی تعبیه شده است. در این موزه به وسیله مجسمه هایی آداب و رسوم شستشو و فرهنگ مردم زنجان در زمانهای گذشته به نمایش گذاشته شده است. این فضا در زیرزمین یک ساختمان قرار دارد که وقتی از پله ها بالا می آییم وارد محوطه حیاط ساختمان میشویم که بسیار سرسبزو دیدنی است. این بنا در سال ۱۳۰۷ ساخته شده است و آب آن از قنات ها تامین میشده است. در حیاط مجموعه برای رفاه گردشگران، شربت خانه و سرویس بهداشتی و فروشگاه صنایع دستی وجود دارد.
رختشویخانه زنجان یکی از جاذبه های شهر زنجان بشمار می آید.زمین رختشویخانه توسط شهردار وقت زنجان(که رئیس بلدیه بوده) به نام علی اکبر توفیقی خریداری و دستور ساخت ان را صادر میکند که این بنا در سال ۱۳۰۷ توسط دو برادر به نام مشهدی اکبر واسماعیل ساخته میشه.سبک معماری بنا به شیوه اواخر دوره قاجارو اوایل دوره پهلوی بر میگردد.این بنا به عنوان موزه مردم شناسی به ثبت آثار ملی رسیده.هدف از ساختن رختشویخانه تامین امنیت وآسایش برای زنان در دوره خود بوده وبرای استفاده عموم زنان ساخته شده،این بنا در دوره اخیر تعمیر ومرمت شده وبه عنوان موزه مردم شناسی مورد استفاده قرار گرفته .این بنا در محل شلوغ شهر زنجان که نام قدیمی آن باباجامال چوقوری که امروزه به خیابان سعدی معروف است قرار دارد. همه روزه به جزءدوشنبه و روزهای تعطیل باز است.
بعضی ها شاید یادشون نیاد ولی ما وقتی بچه بودیم و میرفتیم روستا یا شهرهای کوچیک چون توی خونه ها آب لوله کشی نبود، آخر هفته ها همه خانم ها می رفتن لب رودخونه و لباس هایی که در طول یه هفته جمع شده بود رو روز جمعه می شستند، ما هم میرفتیم پایین رودخونه با کف های روی آب بازی می کردیم، وقتی رفتیم زنجان و بنای رختشویخانه رو دیدم ناخوداگاه یاد قدیم ها افتادم، اما رختشویخانه زنجان یه بنای منحصربه فرد در کشوره چون جای دیگه این جور بنایی ندیدم. این بنا در سال 1307 به منظور تامین امنیت و آسایش زنان، مقابله با سردی هوا بخصوص در پاییز و زمستان و ... هنگام شستسوی رخت ساخته شده. همکنون این بنا بازسازی شده و به عنوان موزه مردم شناسی برای بازدید عموم بازه که ورودیش در مرداد 98 نفری دوهزار و پانصد تومان بود.