ارگ راین Rayen Citadel

ارگ راین را می‌توان شهری درون شهر راین دانست. محله‌ای با کوچه‌ها، بازار، آتشکده، محل اسکان کاروان‌ها یا همان بارانداز و… که در روزگاران دور مکانی برای زندگی مردم طبقات مختلف راین بوده‌است.
اگر از تصور یک شهرک مجهز و تجاری-نظامی در روزگاری نه‌چندان دور هیجان‌زده می شوید، خودتان را برای یک سفر کوتاه در قلب قلعه راین آماده کنید.
ارگ و شهر راین نام خودشان را از سربازی به نام «رایین» در دوران اردشیر دوم گرفته‌اند. شاید تاریخ آن دوره شاهد دلاوری‌های زیادی از سرباز رایین بوده ‌است و مردم نامش را لایق این دژ تسخیرناپذیر دانسته‌اند.
طبق بعضی گفته‌ها، راین در دوران یزدگرد سوم برپا بود. دقیقا در همین روزها، اعراب داشتند پایشان را داخل مرزهای ما می‌گذاشتند که قلعه‌های مستحکم ارگ راین، درس بزرگی به فرمانده سپاه اعراب دادند. شاید کسی فکرش را نمی‌کرد پس از فتح سرزمین‌های کوچک و بزرگ، یک شهرک شبه‌نظامی در دل کوه‌های هزار، نتیجه مبارزه را تغییر دهد. امروزه از ارگ راین کرمان به‌عنوان دومین بنای خشتی دنیا نام می‌برند.
یکی از حقایق جالبی که درباره راین گفته می‌شود این است که شهرک پرآوازه ما تا همین ۱۵۰ سال گذشته هم مکان قابل‌سکونتی بوده که حدود پنج هزارنفر در آن زندگی می‌کردند.
سازه بصورت یک شهر نظامی و نفوذناپذیر طراحی شده است. شانزده برج مراقبت برای دیدبانی و محافظت، طراحی شده‌اند. دوازده برج در چهارطرف، محیط بیرونی برج را پوشش داده‌اند. چهار برج دیگر داخل ارگ و اطراف قسمت کاخ‌نشین آن قرار دارند. سازه برج‌ها به‌گونه‌ای است که همگی دو طبقه دارند. پله‌هایی آن‌ها را به یک‌دیگر مرتبط می‌کند. برج شانزدهم هم برج اصلی به‌شمارمی‌رود که همه خبرها از بقیه دیدبانی‌ها، به آن‌جا مخابره می‌شد.
این شهر خشتی با ۲۷ هزار مترمربع زیربنا، فقط یک ورودی در قسمت شرقی دارد. برای کُند کردن حرکت دشمنان خندق حفر کرده‌اند که البته به درد هدایت مسیر آب و جلوگیری از سیلاب هم می‌خورد. با نگاهی به بالای حصارها، کنگره‌هایی را می‌بینید که برای تیراندازی تعبیه شده‌اند.
ارگ راین کرمان به سه قسمت عمده عوام‌نشین، اعیان‌نشین و حاکم‌نشین تقسیم می‌شود. با ورود به داخل ارگ راین کرمان، متوجه باریکی کوچه‌ها می‌شوید. عرض هر کوچه دو متر یا کم‌تر از آن است. این معماری نه‌تنها هوای خنک را داخل شهرک تاریخی راین نگه‌می‌دارد، بلکه اگر ارگ تصرف شود، حرکت دشمن به‌سوی مرکز آن یعنی محل حاکم‌نشین را کندتر می‌کند.
درصورت بروز هر مشکلی، ساکنین ارگ باید خودشان را به کاخ حاکم برسانند. راه فرار از ارگ در آن‌جا قراردارد. این راه به سه قسمت تقسیم می‌شود که به پشت‌بام قسمت حاکم‌نشین، یکی از برج‌ها و از آن‌جا به بیرون و یکی هم مستقیما به بیرون ارگ راه دارند.
ارگ راین به‌عنوان خواهر کوچک ارگ بم، حدود ۱۵۰۰ سال یا بیشتر قدمت دارد. اما قطعا به لحاظ تاریخی در مقایسه با ارگ بم جزو قلعه‌های نوساز تاریخ محسوب‌می‌شود.
ارگ راین حدود صد کیلومتر با کرمان فاصله دارد و گردشگران می‌توانند ازطریق جاده کرمان به جیرفت یا کرمان به بم، خود را به آن‌جا برسانند. متاسفانه زلزله آسیب فراوانی به این اثر منحصربفرد وارد کرده و قسمت زیادی از زیبائی این ارگ در طول سالیان متمادی از بین رفته است.

یکی از بزرگترین ارگهای تاریخی و خشتی جهان مربوط به دوره پرافتخار ساسانیان ، ارگی که حاکی از علم و تدبیر و اقتدار نیاکان و ایرانیان دلیر میباشد . مجموعه ای بینظیر که شامل قسمتهای گوناگونی از جمله عامه نشین ، خانه حاکم و پادشاه ، خانه وزیر ، مدرسه ، محل اصطبل و ...‌ می باشد . در قسمتی از ارگ هم محل فروش سوغات شهر راین مثل چاقو و کارد دست ساز ، پته دوزی ، مس ، سنگهای قیمتی ، ... میباشد . چون راین در مسیر جاده ای کرمان و ماهان قرار داره و فاصله ای زیادی تا ماهان نداره حدودا یکساعت، حتما به دوستان پیشنهاد میکنم از راین و دو جاذبه گردشگری شهر که آبشار و ارگ هست حتما دیدن ‌بفرمایین.

ارگ راین در استان کرمان، دومین بنای خشتی جهان (بعد از ارگ بم) و متعلق به دوره ساسانی است. ارگ راین حدود 4 هکتار وسعت دارد و دارای چندین برج نگهبانی است. این برج ها پله های بلند و تیزی از جنس کاهگل داشتند که بالا رفتن از آن ها خیلی سخت بود.
ارگ راین به بخش‌های عامه نشین، حاکم نشین و سربازخانه تقسیم شده است.
در کف اتاقک‌های بالای ورودی ارگ سوراخ‌هایی در کف زمین وجود داشت که در زمان حمله دشمن، از این سوراخ‌ها روی مهاجم روغن داغ می‌ریختند
در قلعه حکومتی، بخشی تحت عنوان استراحتگاه حاکم و بخشی تحت عنوان مهمانخانه بود که در مرکز هرکدام حیاطی کوچک و باغچه‌ای با صفا بود و گرداگرد آن حیاط، اتاق‌ها قرار داشتند. قلعه حکومتی دارای یک بخش مرکزی بود که از همه قسمت‌ها و راهرو‌ها به همان نقطه می‌رسیدیم.
محوطه اسطبل اسب ها، انبار مهمات و غیره در بخش عامه نشین وجود داشت و همینطور در ابتدای ارگ بازارچه ای بود. آتشگاه ارگ بعد از ورود اسلام به زورخانه و انبار آن به مسجد تبدیل شده بود.
ارگ در زمان زلزله بم آسیب کمی دیده بود ولی به طور کلی مرمت شده و بازدید از آن خالی از لطف نیست.

پیشینه این ارگ به دوران ساسانی برمیگردد و تا 150 سال پیش قابل سکونت بوده است و حدود 5000 نفر در آن زندگی میکرده اند. ارگ راین به تعبیری پس از ارگ بم دومین بنای خشتی بزرگ جهان است و با بازدید از ارگ راین می توانید در کوچه پس کوچه های سازه ای قدم بزنید که هیچ فرمانروایی در طول تاریخ نتوانست آن را فتح کند. وقتی به دروازه ارگ رسیدیم از عظمت آن شگفت زده شدم و اصلا انتظار رویایی با فضایی به این وسعت را نداشتم. وارد ارگ شدیم و بازدید را از سمت راست شروع کردیم. که به خانه های عمومی اختصاص داشت محلی که احتمالا افراد معمولی در آن ساکن بوده اند و یا در دوران کهن تر به هنگام جنگ مردم عادی به این خانه ها پناه میاورده اند. بازسازی این بخش ها کامل نشده است و تنها دیواره ها قابل رویت است و نمیتوان تصور کاملی از فضا داشت .انتهای محله عامه نشین به خان نشین منتهی میشود. خان نشین که قلعه اصلی میباشد با دیواره ها و برجهایی احاطه شده است و دارای بخشهای مختلفی از جمله مهمانپذیر و اقامتگاه اصلی است. معماری بخشهای مختلف تقریبا یکسان است و همگی شامل حیات کوچکی هستند که دورتادور آن اتاقهایی قرار دارد.جذابترین بخش آن قطعا پشت بام زیبای قلعه است. البته در حال حاضر بازدید از برجهای دیدبانی ممکن نیست.در ادامه از سمت چپ قصر دیدن کردیم که بازار، آتشکده، انبار، حمام و محل زندگی اقشار مختلف در این بخش قرار دارند. برای بازدید از این ارگ زیبا و عظیم حداقل به دو ساعت زمان نیاز دارید. بازدید از ارگ راین همه روزه از ساعت 8 صبح الی 18 عصر ممکن است. بلیت ورودی نیز 2500 تومان میباشد.

ارگ راین از جاذبه های تاریخی شهر راین است که در میان این شهر بر فراز تپه ای واقع شده. این ارگ خشتی که قدمت آن به دوره ساسانی برمیگردد دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است و گفته میشود که هیچ لشکری نتوانست هرگز به آن نفوذ پیدا کند.از موارد جالب راجع به این ارگ این است که تا صده گذشته مورد استفاده قرار میگرفته و افراد زیادی در آن زندگی میکردند.اکنون که به این ارگ سر بزنید از دالانی عبور میکنید که به بازارچه تبدیل شده و در اتاقک های خشتی صنایع دستی و گلیم و ... را به فروش گذاشته اند. ارگ از قسمت های مختلفی تشکیل شده که هر کدام زیبایی های خاص خود را دارند و مانند شهری کوچک با حصاری بلند گردهم آمده اند از محوطه عامه نشین گرفته تا حاکم نشین ، آتشکده ، بازار ، استراحتگاه حاکم و ...
شما میتوانید با پرداخت مبلغ خیلی ناچیز 2500 تومان از این ارگ زیبا دیدن کنید ، در کوچه پس کوچه های آن قدم بزنید به خانه های عامه سر بزنید، سرکی در استراحتگاه حاکم بکشید، از بازار آن خرید کنید و در تاریخ آن غرق شوید.

ارگ راین یکی ازبزرگترین بناهای خشتی جهان است با مساحتی بیش از ۲۲هزار متر مربع و در جنوب غربی شهر راین استان زیبای کرمان قرار دارد و از مهمترین آثار بجا مانده از دوران ساسانی است و در فاصله ۱۰۰ کیلومتری از جنوب کرمان و در ارتفاعات شهر راین قرار دارد.مصالح به کار رفته در این ارگ از خشت خام است. ارگ از قسمتهای مختلفی تشکیل شده و تنها یک راه ورودی به درون آن وجود داشته و بهترین قسمت ارگ به فرماندار شهر اختصاص داشته است.

یکی ازبزرگترین بناهای خشتی جهان است واین بنا بعداز ارگ بم ومورچه خورت سومین بنای خشتی جهان است. هرساله میزبان هزاران گردشگر خارجی وداخلی است. این ارگ درجنوب غربی شهرکنونی راین دراستان کرمان است. این ارگ مربوط به دوران ساسانی است.

دومین بنای بزرگ خشتی در ۱۰۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان ارگ راین قرار گرفته است. اولین بار از این ارگ در کتب تاریخی در قرن اول هجری یاد شده است اما کاوش‌های باستانی قدمت آن را به زمان حکومت ساسانیان نسبت می‌دهد. موقعیت طبیعی و سیاسی خاص قرارگیری ارگ راین آن را به یکی از استراتژیک‌ترین پایگاه‌های تاریخی در ایران تبدیل کرده است. با وجود آن‌که ارگ در حاشیه کویر قرار دارد اما به‌دلیل احداث بر روی دامنه‌های قله مرتفع هزار در ارتفاع ۲۲۰۰ متری از آب و هوایی مطبوع برخوردار است. قلعه راین نمادی از تاریخ کهن منطقه راین است و یکی از قلعه‌های فراوانی است که در گذشته در این ناحیه احداث شده بوده اما پس از این همه سال همچنان پابرجا مانده است.
در زمان ساسانیان به این‌جا رائین می‌گفته‌اند که هم نام یکی از سرداران بزرگ و شجاع اردشیر دوم بوده است.برخی مطالعات نشان داده که بنای کنونی قلعه حدود ۵۰۰ سال پیش و بر روی ویرانه‌های قدیمی قلعه احداث شده اما آن‌چه که می‌توان مطمئن بود آن است که به هر حال در چندین قرنی که از پیدایش ارگ از پیش از اسلام می‌گذرد در هر دوره برخی بازسازی‌ها را توسط حکومت وقت آن شاهد بوده‌ایم.
در کتاب‌های تاریخی متعلق به قرن اول هجری از ارگ راین کرمان نام برده شده و آن را به‌عنوان تنها ناحیه‌ای از ایالت کرمان که در زمان حمله سپاهیان اعراب به فرماندهی مجاشع ابن مسعود در سال ۳۱ هجری تسخیر نشده توصیف کرده‌اند. در دوره نادرشاه افشار اداره ارگ بر عهده میزرا حسین خان (راینی) بوده و در زمان حکومت زندیه نیز پسر میرزا حسین خان، یعنی میرزا علی خان این مقام را عهده‌دار گردید.
ارگ راین از دژهای فرماندهی میرزا حسین خان بوده و حتی پس از سقوط زندیه اداره امور قلعه به دست نوادگان این فرمانده محبوب می‌افتد. مردم به قدری این پدر و پسر را دوست داشتند که در بسیاری از منابع این ارگ با نام ارگ میرزا حسین خانی ذکر شده است.
تا حدود ۱۵۰ سال پیش ارگ راین مسکونی بوده و حدود ۵۰۰۰ نفر در آن زندگی می‌کردند، اما از آن زمان کم کم رو به فراموشی می‌رود و در گذر زمان برخی از ساختمان‌هایش تخریب و سقف تعدادی از خانه‌ها فرو می ریزد.
در تاریخ آمده که لشکریان راین تحت فرماندهی گنجعلی‌خان زند که حاکم کرمان بوده در جنگ با عثمانی‌ها از تفنگ‌های دست‌ساز صنعتگران راینی استفاده می‌کنند و پیروز می‌شوند. هنوز هم در ورودی ارگ کارگاه‌هایی دایر هستند که چاقوی شاخی معروف راین را با شاخ بز و یا سایر حیوانات اهلی دیگر تولید می‌کنند. با نگاهی به تاریخچه غنی ارگ راین می‌توان نفوذناپذیری و صلابت دیوارهای بلندش را در کنار جنگاوری مردمانش مشاهده کرد و تا حدودی به علت تسخیر نشدنش در طول تاریخ پی برد.

ارگ راین یکی از ارگهای زیبا در استان کرمان میباشد که قدمت بسيارزيادی دارد و دومین بنای خشتی جهان بعد از ارگ بم میباشد و در آن بعضی غرفه های سنتی مشغول به فعالیت می باشند.مساحت این ارگ بیش از 22/000متر مربع است.

اینجا ارگ راین کرمان هست که بزرگترین بنای خشتی جهان بعد از ارگ بم در زمان ساسانیان هست که با دیدنش چه سوالهایی که در ذهن انسان بوجود میاد از ادمهایی که این بنای خشتی که درست کردند و چه دوران و پشامدهایی که در زمان پیش امده بسیار جالب و زیبا بود .#تایسیز