سد شاه عباسی طبس Shah Abbasi Dam tabas

در مسیر چشمه مر تضی علی طبس، در بخشی از مسیر که آب چشمه به انتهای خود می‌رسد، اثری تاریخی از عهد صفوی قرار دارد که به طاق یا سد شاه عباسی معروف است. این طاق یا سد با ۶۰ متر ارتفاع نه‌تنها لقب قدیمی‌ترین سد قوسی جهان را با خود یدک می‌کشد؛ بلکه برای ۵۵۰ سال بلندترین سد جهان بوده است. این طاق زیبا بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد و شامل بنایی آجری در فاصله بین دو کوه نزدیک به هم است که در تاج نازک یک متری آن از سنگ استفاده شده است. به‌خاطر وجود همین تاج نازک، از این سد به‌عنوان نازک‌ترین سد جهان یاد می‌کنند. یکی از موارد جالب درباره این طاق نحوه قرارگیری آجرهای آن است كه پهنای معینی ندارد و به‌شکل شعاعی تا بدنه كوه ادامه یافته است. قسمت بالای این بند را به حالت قوسی درآورده بودند تا بتواند در بخش‌هایی که دهانه دره عریض‌تر می‌شود، مقاومت بیشتری در مقابل فشار آب داشته باشد. این موضوع به‌خوبی نشان می‌دهد که معماران ایرانی درک درستی از مقاومت مصالح و مقاومت شكلی بناها داشته‌اند.

اگر به چشمه آبگرم مرتضی علی طبس بروید و بعد از رسیدن به چشمه اصلی و یا به قول محلی ها همان حمام متوقف نشوید و مسیر را ادامه دهید بعد از حدودا 15 دقیقه پیاده روی در مسیر خشک و خالی از آب به یک بنای تاریخی و بسیار شگفت انگیز خواهید رسید به نام طاق شاه عباسی ! این سد تاخیری و قوسی شکل که قدمت آن حدود 450 سال است در زمان شاه عباس ساخته شده و وظیفه کنترل سیلاب رود نهرین و ایمن نگه داشتن طبس را برعهده داشته است .
#طبس #طاق_شاه_عباسی