کارگاه سرامیک سازی 700 ساله نطنز
کارگاه سرامیک سازی سنتی عبادی, کارگاه آبا و اجدادی خاندان عبادی است که به گفته آقای رضا عبادی قدمت 700 ساله دارد و در فهرست آثار ملی با نشان مرغوبیت ثبت شده.
این کارگاه در نزدیکی مسجد جامع نطنز قرار دارد. زمانی که تور ما وارد کارگاه شد, آقای رضا عبادی و پسرشون در کارگاه حضور داشتند و بعد از خوش آمدگویی آقای عبادی با بیان شیرین شون شروع به توضیح دادن کردند.
آقای رضا عبادی از 6 سالگی تا سال 58 در کنار پدر در کارگاه مشغول به کار بودند و بعد از فوت پدرشان تا امروز با فرزندانشون کار می کنند. ایشان با حوصله زیاد مراحل آماده شدن سرامیک را توضیح دادند.
50 درصد جنس بدنه اولیه سرامیک ها از سنگ های سیلیس, کائولن و فُلدسپار است که در خود شهر نطنز موجوده.50 درصد مابقی از بلور و شیشه های مخصوص است.
بعد از جمع آوری سنگ ها, آن ها را آسیاب می کنند. پودر سنگ را با صمغ بادام تلخ ترکیب می کنند و گِل بدست می آید. گِل بدست آمده را روی چرخ پایی فرم می دهند و 2_3 ساعت آن را در سایه آفتاب می گذارند. سپس با ابزارهای بدنه تراشی, میان دِله تراشی,لب تراشی و کف تراشی کار را تراش می دهند و مجدد 2_3 ساعت در سایه آفتاب می گذارند. سپس صمغ بادام تلخ روی بدنه کار می کشند و آنرا سمباده می زنند. بعد از این مراحل کار برای نقاشی آماده میشه.
آقای عبادی یک نمونه نقاشی روی کار را برامون انجام داد و توضیح دادند که قلمو با توجه به زِبر بودن بوم کار باید از یال الاغ ماده پیر باشه(چراکه نگهداری رنگش خوبه) و رنگ ها, رنگ های معدنی است. 6 رنگ اصلی معدنی را از سنگ های آبرفت رودخانه جمع آوری می کنند و در آسیاب رنگ سابی پودرشون میکنند.بعد از الک کردن پودر سنگ آن را با آب و صمغ بادام تلخ ترکیب می کنند و رنگ بدست می آید.
بعضی از کارها طرح نقاشی شون برجسته بود که آقای عبادی گفتند با سوزن قفلی, کاردک و درفش کنده کاری روی کار را انجام می دهند.
بعد از این مراحل توجه ما به کوره جالب و قدیمی جلب کردند. کوره دریچه باریکی داشت که فقط خود آقای عبادی می توانند از آن رد بشن.
کوره 4 متر ارتفاع و 1 متر قطر دارد, بنابراین مجبورند یکی یکی کارها را در ردیف های 5 طبقه کوره قرار بدهند و بعد از پخت یکی یکی از کوره دربیاورند. بعد از 6 روز که کارها سرد شد نقاشی را کامل می کنند و کارها را مجدد در کوره می گذارند. ایشان گفتند برای شفافیت لعاب از فیلیت استفاده می کنند و هر سری کارهای کوره که شامل 700 قطعه میشه تقریبا یک ماه زمان میبره تا آماده بشه.
بعد از شنیدن توضیحات و آشنایی نزدیک از روند ساخت یک سرامیک باارزش نطنزی, با خودم گفتم این سرامیک با این همه زحمت واقعا ارزش خرید دارد.
کارگاه ایشان هنوز بافت قدیمیش را حفظ کرده (البته به گفته آقای عبادی نیاز به تعمیرات داره.) و برایم دوست داشتنی بود و بیشتر ابزارهایی که در کتاب صنایع دستی دوره لیسانس خوانده بودم را از نزدیک دیدم.
عکس پدر مرحوم آقای عبادی و چند نمونه از کارهای برجسته ایشان در کارگاه موجود بود.