قلعه قورتان Qortan Castle

ارگ تاریخی قورتان در شهرستان ورزنه اصفهان در نزدیکی گاوخونی قرار دارد. این ارگ خشتی _ گلی مربوط به دوره ساسانیان است و حدود ۵ هکتار مساحت داره و ۱۴ برج دیدبانی داشته که یکی از آنها به علت طغیان زاینده رود خراب شده است. سه مسجد، یک حمام و دو قلعه شاه نشین از بناهای اصلی داخل ارگ هستند. قلعه نواب معروفترین قلعه این ارگ است که خود دارای ۵۰ خانه تاریخی و چندین مسجد و حمام است که این ارقام نشاندهنده بزرگی و عظمت ارگ است. از این ارگ نگهداری خاصی نمیشود و ورودی مشخصی هم ندارد و در واقع مثل یک بنا یا بهتر بگم مثل یک شهرک مخروبه میماند که گوشه ای از شهر رها شده و هیچ تابلوی مشخص و درست و حسابی هم نه در مسیر نه در نزدیکی آن ندیدیم فقط یک تابلو درمسیر بود که نوشته بود قورتان. حالا این قورتان جنگله، پارکه، بلواره، ارگه معلوم نیست تا به آن نزدیک نشوید. حالا وجه تسمیه قورتان هم جالبه، همونطور که گفتیم قدمت این ارگ به دوره ساسانیان برمیگرده و بهرام پنجم ساسانی به بهرام گور شهرت داشت و علت آن هم توانایی زیاد وی در شکار گورخر بوده و این روستای قورتان یکی از شکارگاه های بهرام گور بوده است و گورتان نامگذاری شده و معرب شده آن شده قورتان. در قسمت جدید و سالم تره ارگ چند خانواده ای زندگی میکنند و در واقع این ارگ جز معدود قلعه های خشتی جهان است که در آن سکونت میکنند که البته این سکونت سرعت تخریب آن را تشدید میکند. وقتی از پله یا از دیوارهای مخروبه به بالای یک ساختمان میروید می ببنید که پشت بام تمام خانه ها به هم راه داشته و عظمت این ارگ و مجموعه را بیشتر درک میکنید. با ماشین از بین قسمتهای مختلف ارگ که رد میشیم، با دیدن قسمتهای مخروبه، دل آدم به درد میاد، چرا کمترین ارزشی برای داشته های تاریخی مون قائل نیستیم، ارگ ورودی مشخصی ندارد و هرکس از هر قسمت که بخواهد وارد میشود و همین سرعت تخریب را بالاتر میبرد.

از اصفهان که رو به به شرق و به سمت شهر ورزنه حرکت کنی بعد از حدود 100 کیلومتر رانندگی و حدود هشت کیلومتر مانده به شهر ورزنه به یک سه راهی برخورد می کنی که جاده سمت چپ بعد از جند کیلومتر شما را به رودخانه زاینده رود و روستای قورطان می رساند و ارگ بزرگ گورتان را در معرض دید شما می گذارد .
ارگ تاریخی قورتان ( گورتان ) ، قلعه بسیار بزرگ باستانی با 5 هکتار مساحت است که برج و باروهای در دور تا دور آن بطور کامل فضای داخل قلعه را محصور کرده اند . این برج و باروها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته اند . تعداد ده عدد برج در میان حصار و دیوارهای قطور و رفیع قلعه قرار گرفته اند . ضخامت دیوارهای قلعه ، سه الی چهارمتر است و 9 متر ارتفاع دارند و بر روی دیوار ؛ راه باریکی برای عبور نگهبانان وجود دارد .
داخل ارگ قورتان ، تعداد زیادی خانه خشت و گلی قدیمی قرار دارد که هرچند تعداد زیادی از آن ها مخروبه و متروکه شده اند ولی برخی نیز به عنوان آغل حیوانات استفاده می شود و تعدادی نیز هنوز مصرف مسکونی برای بعضی خانواده های ساکن این قلعه دارند .
داخل قلعه دو مسجد قرار دارد که یکی از آنها بزرگ و با نمای مساجد دوره صفوی است ولی دیگری که به نام مسجد اهله یا مسجد شبستان یا مسجد گاره ( پایین ) معروف است مسجدی با بافتی متفاوت وکهن است که شببستان آن با طاق چشمه ای های کوتاه مانند دخمه ای است که بدون نورگیری از بیرون در زمین کنده باشند .
زمانی این قلعه بزرگ دارای امکانات سکونتی مختلف مانند حمام و بازار و حتی دو قلعه کوچکتر در میان قلعه اصلی بوده که اکنون از آن ها فقط بقایایی بصورت مخروبه بجا مانده است .
قدمت ارگ قورتان را بیش از هزار سال و ظاهرا مربوط به دوره دیلیمان است ، البته عده ای هم ، قدمت قلعه را مربوط به دوران ساسانی می دانند .
با هدف حفظ آثار تاریخی و جدب گردشگر، اقداماتی برای این روستا و این ارگ انجام شده ولی مشخصا پتانسیل جذب گردشگر به این محل خیلی زیادتر از وضعیت فعلی به نظرمی رسد .
#گلفام_سفر