تپه حصار دامغان Damghan Tepe Hisar

در دوره پارتی مدتی دامغان یکی از شهرهای مهم ایران بوده و همچنین از دوره های ماد ،‌هخامنشی ،‌سلوکی و ساسانی هم اشیائی پیدا شده،ولی اهمیت تاریخی این تپه مربوط به پیش از تاریخه در این تپه گل نوشته میخی بابلی پیدا شده که هنوز خونده نشده و مربوط به دو هزار سال پ میلاده و چندتایی از آثار مکشوفه در موزه ملی ایران وجود داره.و متاسفانه خود تپه به حال خودش رها شده و بدون در و پیکر در حال نابودیه

تپه حصار در سه کیلو متری دامغان قرار گرفته که در فلات مر کزی و یکی از محو طه های باستانی کشور است این تپه ها را اشمیت باستان شناس آلمانی کشف کرده در این محوطه قلعه ای را کشف کرده که توسط افرادی به آتش کشیده ودر میان این محوطه اجساد مثله شده ای پیدا شده و اشمیت فهمیده که پدید آورندگان عصر آهن در ایران خیلی وحشیانه قطعه قطعه شده اند و به همین دلیل کار در این تپه را رها کرد و آرامگاه ابدی مثله شدگان تپه حصار را با خاک پوشاند . آثار معماری در این طبقه عمارت است . از خانه های کو چکی که دیوارهای آن از خشت خام است و این خانه ها بدون نقشه اصلی ساخته شده است آنها در آن زمان به همراه مردگان خود اشیا و تز ئینات و ظروف سفالی دفن می کردند .

تپه حصار یک محوطه تاریخی با قدمتی هزاران ساله است که به لحاظ باستان شناسی بسیار حائز اهمیت است. سه دوره تاریخی در تپه حصار وجود داشته است که حصار1، حصار2 و حصار 3 نامیده میشود و در این دوران زندگی در این قسمت در جریان بوده است. بازدید ما از این محل به همراه لیدر محلی بود اما بدلیل گرمای بیش از حد هوا خیلی نتوانستیم در این محدوده بگردیم. این محل حدود 90 سال پیش توسط باستان شناسان خارجی مورد کاوش قرار گرفته است اما تحقیقات نیمه کاره رها شده است. در حال حاضر بخشهای زیادی از این سایت باستانی با زمینهای کشاورزی پوشانده شده است و حتی خط راه اهن نیز از وسط ان عبور کرده است. متاسفانه رسیدگی به این محل نمیشود نه تابلو راهنمایی وجود دارد و نه توضیحی. قطعا اگر بدون لیدر به این محل مراجعه کنید تنها با چند تپه و مخروبه ای در دوردست مواجه خواهید شد. این محل گرچه به لحاظ باستان شناسی بسیار حائزاهمیت است اما با وضعیت کنونی برای یک گردشگر عادی جدابیتی ندارد. این محل در خارج شهر دامغان و در جنوب شهر قرار دارد.

در دوره پارتی مدتی دامغان یکی از شهرهای مهم ایران بوده است و آثار متعدد پارتی در این تپه مشهود است. همچنین از دوره های ماد ،‌هخامنشی ،‌سلوکی و ساسانی نیز آثار متعددی پیدا شده است ولی اهمیت تاریخی این تپه مربوط به پیش از تاریخ آن است. در این تپه گل نوشته میخی بابلی پیدا شده که هنوز خوانده نشده است. این گل نوشته مربوط به دو هزار سال پ م است و نشاندهنده ارتباط فرهنگی این منطقه با بین النهرین است. سفال فرهنگ حصار خاکستری براق و ظریف است که در شاه تپه، تورنگ تپه، یاریم تپه و دشت گرگان بسیار دیده میشود. فرهنگ حصار با هجوم اقوام بیگانه از سمت شرق نابود شده است و فقط در شاه تپه و تورنگ تپه ادامه پیدا می کند. حدود ۱۹۰۰ پ م را میتوان پایان فرهنگ حصار به شمار آورد. در دوره بعدی سفال نارنجی جایگزین سفال حصار میشود. تپه حصار دامغان با قرار گرفتن در فلات مرکزی یکی از با ارزش ترین محوطه های باستانی کشور است که در دهه ۱۹۳۰ توسط دکتر «اشمیت»، باستان شناس آلمانی مورد کاوش قرار گرفت. کاوش های وی در این تپه باستانی منجر به کشف قلعه ای شد که شواهد آن نشان می داد این محوطه توسط افرادی به آتش کشیده شده است. در میان بقایای سوخته این قلعه اجساد مثله شده ای کشف شد که بعدها اشمیت دریافت با تهاجم نخستین پدید آورندگان عصر آهن در ایران به طرز وحشیانه قطعه قطعه شده اند. او کار را در این تپه رها کرد و آرامگاه ابدی مثله شدگان تپه حصار را با خاک پوشاند. اگرچه کاوش در این منطقه متوقف ماند اما کشاورزان بیکار ننشستند. از چند سال پیش و با گسترش کشاورزی در اطراف این تپه؛ بخش هایی از این تپه تاریخی تخریب شده است. اگرچه کاوش در این منطقه متوقف ماند اما کشاورزان بیکار ننشستند. از چند سال پیش و با گسترش کشاورزی در اطراف این تپه؛ بخش هایی از این تپه تاریخی تخریب شده است. حصار I (تقریبا ۴۲۰۰-۳۵۰۰ ق.م) قدیمی ترین و عمیق ترین طبقه تپه حصار است که معرف اولین اجتماع مستقر در این تپه می باشد و دارای ۳ لایه ذیل می باشد سن این مردگان بین ۷ تا ۷۵ سال متفاوت است. تعداد مردگان مرد تقریباً در برابر زنان می باشد. قبور عموماً در محوطه مسکونی واقع شده است و محل خاصی به عنوان قبرستان در خارج از محوطه مسکونی وجود ندارد، قبور عموماً بسیار ساده و در زمین کنده شده اند و هیچ آثار ساختمانی و یا حصیر برای ساختمان یا پوشش آنها مشاهده نمی گردد. بنابر اعتقادات مذهبی آثار و اشیائی از قبیل تزئینات، اسلحه و ظروف سفالی در قبور گذاشته شده است. حصار II: طبقه دوم حصار که از دو لایه فرعی تشکیل شده، طبقه ای چندان قطور نبوده و به نظر می رسد که مدت استقرار در این دوره نسبتا طویل نبوده است.