مسجد جامع سمنان Semnan Central Mosque

مسجد جامع سمنان بنایی بسیار کهن و باارزش در سمنان است. در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی در این مسجد بوجود آمده است، اما هم اکنون در آن آثار دوران سلجوقی و تیموری دیده می‌شود. عقیده بر این است که این مسجد در قرن نخست هجری و بر روی خرابه‌های آتشکده بنا شده است. مسجد جامع سمنان در طول تاریخ از لحاظ مذهبی، فرهنگی و اجتماعی از ارزش و اعتبار زیادی برخوردار بوده است. سبک معماری مسجد جامع سمنان، به شیوه معماری آذری می باشد.
مناره مسجد جامع سمنان یکی از منارهای تاریخی ایران متعلق به دوره سلجوقیان به شمار می‌رود که در گوشه شمال شرقی مسجد جامع قرار دارد. ارتفاع این منار از سطح زمین ۳۱/۲۰ متر می‌باشد و از روی بام به ارتفاع ۲ متر کتیبه‌ای با طرح و نقش بسیار زیبا از آجر و با خط کوفی تزئین شده‌است. این بنا قدیمی ترین منار جنبان ایران می باشد در مركز اين منار محوری چوبی قرار دارد كه با تكان دادن آن كل منار حركت می كند.
صحن مسجد جامع سمنان به شکل مستطیل است که طول آن بیست و هفت متر و عرض آن بیست و پنج متر می‌باشد. شبستان شمالی مسجد جامع شامل شانزده ستون مدور و قطور است که بر روی آن طاقهای ضربی شبستان استوار شده است. شبستان شرقی به وسیله در ورودی جنوب شرقی و شبستان جنوبی به وسیله در شمالی از شبستان شمالی جدا می‌گردد.
این شبستان به وسیله هشتی کوچک با طاق گنبدی کم خیز مزین به تزئینات بسیار زیبا به بازار حضرت راه می‌یابد. در گوشه شمال شرقی این شبستان منار سلجوقی واقع است. شبستان جنوبی نیز شامل شانزده ستون مدور در وسط و هشت ستون در طرف دیوار شرقی می‌باشد که پایه‌های بیست و هفت طاق شبستان را تشکیل می‌دهد. این شبستان در زمان ارغون خان و به وسیلة وزیرش شیخ علاء الدوله سمنانی احداث گردیده و در عهد سلطنت فتحعلی شاه قاجار توسط ذوالفقارخان سمنانی حاکم سمنان - دامغان - شاهرود و بسطام نسبت به تعمیر آن اقدام گردید.
در زمان مراجعه ما به علت برگزاری نماز مغرب، عکس برداری از فضای داخلی امکان پذیر نبود ولی این سازه جذابیت های زیادی برای عاشقلن معماری سنتی ایرانی دارد.

مسجدی تک مناره
که طی چند مرحله تکمیل گردیده است.
این مسجد محلی برای ابلاغ قوانین وضع شده ی حکومت بوده است، بطوری که این قوانین به صورت لوح بر روی سنگ تراشیده میشده است. نکته جالب قانونی در مورد ممنوعیت کفتربازی در سمنان آن زمان بوده است.
نکته ی بانمک دیگر این مسجد این بود که در گذشته دخترها برای گشایش بخت از پله های مناره بالا میرفتند و روی پله ها قند میگذاشتند.
نکته ی آخر در مورد کج بودن مناره است که به نظر نوعی خطای محاسباتی بوده تا عمدی.

مسجد جامع سمنان، در خیابان امام خمینی و در داخل بازار شیخ علاء الدوله و در نزدیکی گرمابه پهنه قرار دارد. مسجد جامع سمنان، یکی از آثار بارز معماری این شهر است، چرا که گلچینی از معماری چند دوره تاریخی ایران است. منار غزنوی-سلجوقی، گنبد سلجوقی، شبستان ایلخانی، ایوان تیموری و کتیبه های صفوی. آجر کاری های این بنا بسیار زیبا و با شکوه بود. ارتفاع گنبد نیز از نکات خاص معماری این مسجد بود. البته با همه این نکات مهم و با ارزش، هیچ تبلیغی برای بازدید از این مجموعه وجود نداشت و راهنمای مستقر در ورودی مجموعه هم نکات خیلی کلی را بیان کرد. بسیاری از مسافران نیز صرفا برای نماز خواندن و یا عبور از صحن مسجد برای رفتن به بخش دیگر بازار، از این مجموعه دیدن میکردند. در حالیکه معمولا مساجد جامع شهرها، یکی از آثار مهم تاریخی آن شهر است و باید به آن اهمیت ویژه ای داده شود. البته ما نظیر این موارد را به کرات در شهر سمنان دیدیم و متاسفانه به نظر من این شهر در جذب گردشگر بسیار ضعیف است. در زمان بازدید ما امکان رفتن به داخل مسجد و عکاسی نبود چون نزدیک اذان مغرب بود و در حال آماده کردن مسجد بودند ولی عکاسی از بخش های دیگر امکانپذیر بود. بازدید ما از این مجموعه در تعطیلات نوروز ۹۸ بود