رباط عشق Robat Eshgh

در مسیر جرجان به اسفراین شش منزل (کاروانسرا) وجود داشته که از سمت جرجان، بعد از گذرراز مناطق کوهستانی و پردرخت در محل دهنه دشت به یک گذرگاه کوهستانی می‌رسید (طبق متون تاریخی این محل همیشه بادهای زیادی داره و روزی هم که بصورت میدانی از این کاروانسراها بازدید کردیم، همه مناطق بسیار گرم بود اما وقتی به "دشت" و محل این کاروانسرا رسیدیم باد شدیدی می‌وزید) که اولین کاروانسرای این مسیر به نام "کاروانسرای دینارزاری" (دینارژاری، دینارساری، دینارجاری) است. بعد از این کاروانسرا، وقتی به سمت مشرق حرکت کنیم به دومین کاروانسرا به نام "املوتلو" (امروتلو، املواتلوا، املوتا، املوتولو) میرسیم که امروزه در ده کیلومتری روستای آرمودلو و حاشیه روستای "قره بیل" قرار داره که بهش "رباط قره بیل" میگن. بعداز این رباط و حدود ۲۵ کیلومتر به سمت شرق سومین رباط به نام "رباط عشق" وجود داره که موضوع این پستِ و تصاویر اون رو هم می‌بینید.
بیشتر مورخان و جغرافی‌دانای دوره اسلامی اسم این کاروانسرا رو "اِجغ" گفتن. الان نزدیک همین کاروانسرا یک روستا به اسم "عشق" وجود داره. کنار این کاروانسرا بقایای یک رباط باستانی دیگه هم وجود داره که به احتمال زیاد بقایای رباط اجغ از سده‌های آغازین دوره اسلامیه و رباط دوم (همین رباطی که الان وجود داره) در دوره تیموری و موقع احیای راه گرگان به نیشابور ساخته شده. رباط‌های دوره تیموری در این مسیر به همت "میر علی‌شیر نوائی" (یکی از شاعران، نویسندگان، سیاستمداران و خلاصه بزرگان دوره تیموری که شاید یه روزی خلاصه زندگینامه‌اش رو هم اینجا نوشتیم- وزیر سلطان حسین بایقرا) ساخته میشه. دولتشاه سمرقندی (شاعر و آدم حسابی! هم دوره امیر علیشیر نوائی) توی یک متن به وجود یک کارونسرای قدیمی اشاره می‌کنه و میگه علیشیر نوائی یک کاروانسرای دیگه نزدیک اون میسازه و به خوبی این مطلب رو توصیف میکنه که علاقه‌مندا اگه خواستن این متن رو کامل واسشون تایپ می‌کنم و توضیح میدم!توی بخشی از متن میگه علیشیر نوائی با "اندک مایه روزگار" اون رو میسازه. یعنی از آجرهای باقیمانده از کاروانسرای قدیمی استفاده میکنه و با هزینه کمتری کاروانسرای جدید رو میسازه. این کاروانسرا برخلاف بقیه که از سنگ ساخته شدن، از آجر ساخته شده و فقط یک لایه سنگ روش کشیده شده که شبیه به بقیه باشه! و دلیل استفاده از آجر در این کاروانسرا همینه که در دسترس بوده.
درباره کلمه اجغ و یا عشق هیچ توضیحاتی نداریم ولی خیلی دووس داشتیم دلیل این نامگذاری رو می‌دونستیم. اگه کسی اطلاعاتی داشت لطفا ما رو هم در جریان بذاره.
از لحاظ زیبایی بصری شاید جای خیلی زیبایی نباشه و امکانات زیادی نداشته باشه (هیچی نداره!) ولی از لحاظ تاریخی جای فوق‌العاده‌ایه و ما به اینجور اماکن علاقه زیادی داریم، پس معرفی می‌کنیم ؛)
منبع مطالب: پژوهش‌های باستان شناختی در شهر بلقیس(اسفراین کهن) نوشته دکتر علی‌اکبر وحدتی و توضیحات شفاهی ایشان در بازدید عملی از این کاروانسراها