مسجد جامع تهران Jameh Mosque of Tehran

قدیمی ترین مسجد تهران عنوانی است که می شود روی این مسجد پایتخت گذاشت. شاید خیلی ها ندانند که تهران هم مسجد جامع دارد! مسجد جامع یا مسجد عتیق در دل بازار تهران قرار گرفته و اگرچه تاریخ دقیق ساخت آن مشخص نیست اما آثار موجود در مسجد قدمت آن را به دوره آل بویه می رساند. البته بنای فعلی مسجد مربوط به دوره قاجار است و ورودی اصلی نیز از سمت غرب و بازار چهارسوق است. دو ورودی دیگر نیز در جنوب شرقی و شمال شرقی مسجد قرار دارند که ارتباط بازار با مسجد را برقرار می کنند. مسجد جامع تهران دارای شبستان های تاریخی است و قدیمی ترین شبستان به نام شاه آبادی هزار سال قدمت دارد. شبستان عتیق، شبستان زیرزمین و شبستان چهلستون نیز دیگر بخش های این مسجد است. نقاره خانه مسجد نیز روی ایوان جنوبی قرار داره که جالب هست. این مسجد نیز باتوجه به قرار گرفتن در دل بازار، نقش زیادی در تحولات مشروطه داشت و چندین تحصن و تظاهرات در اینجا برگزار شد. مسجد جامع نیاز به یک باز پیرایی دارد که البته اکنون در حال بازسازی است و امید می رود وضعیت بهتری پیدا کند.

در کوچه پس کوچه‌های بازار در حال گشتن بودیم که چشممون به این مسجد افتاد، ما هم از خداخواسته هم بازدیدی از مسجد داشتیم و هم در حیاط اون استراحتی کردیم. برای رسیدن به مسجد جامع بازار تهران (مسجد عتیق) چندین مسیر وجود داره میتونین از بازار بین الحرمین (بازاری که بین مسجد امام خمینی یا همون مسجد شاه و مسجد جامع وجود داره رو بهش میگن بازار بین الحرمین) بعد از دیدن خانه تاریخی ملک به این مسجد برسین یا اینکه وارد گذر نوروز خان بشین و برید به سمت مسجد از سمت چهار سوق بزرگ هم سمت به این مسجد مسیر وجود داره.
این مسجد قبل از انقلاب تنها مسجد جامع تهران بوده اما بعدا مسجدهای جامع دیگری در سراسر تهران ساخته شد. این مسجد دارای شبستان های مهم و قدیمی است که قدمت بعضی از آن‌ها به بیش از 700 سال نیز می‌رسد، از معروفترین شبستان‌ها می‌توان به شبستان عتیق، گرمخانه، چهل ستون و ... اشاره کرد.

مسجد جامع تهران که گویا مسجد عتیق هم نامیده می‌شده است در بافت بازار تهران قرار دارد. از خیابان پانزده خرداد سراغ پله‌های نوروز‌خان را بگیرید. همان گذر را ادامه دهید و چند قدم بعد از بازار بین الحرمین در سمت چپ به ورودی این مسجد برسید. این بهترین مسیر است وگرنه در ماز بازار تهران دور خودتان خواهید چرخید. نقشه گوگل هم به علت مسقف بودن چندان درست کار نمی‌کند.
با ورود به صحن مسجد مناره مانندی در ورودی شبستان جنوبی مسجد خودنمایی می‌کند که بسیار زیباست. البته زمان مراجعه من نزدیک اذان ظهر بود و نور خورشید اجازه عکاسی از زاویه مناسب را نمی‌داد. این مسجد سه شبستان، یکی جنوبی، یکی در جانب شرقی و یکی در زیر زمین و در سمت شمالی دارد. بخش زیر زمین در زمان مراجعه من بسته بود ولی بنا به گفته یکی از نمازگزاران بسیار زیباست.
شبستان جنوبی حس و حال خوبی دارد و قدمت مسجد از ستون‌ها و آجرهای آن مشخص است. تقریبا مرمت چندانی بر روی مسجد انجام نگرفته است ولی بنای مسجد بسیار استوار به نظر می‌رسد. به واسطه وجود این مسجد در سمت شرقی مسجد امام موسوم به مسجد شاه، بازار حد فاصل این دو مسجد بازار بین الحرمین نامیده شده است. در زمان بازدید من یک گروه تهران‌گردی خانم و آقا هم از این مسجد قصد بازدید داشتند و به نظر می‌رسد در زمان غیر نماز جماعت مشکلی با بازدید خانم‌ها از بخش آقایان نداشته باشند. گفته می‌شود بنای این مسجد به دورهای مختلفی تعلق دارد و از ایلخانان تا قاجار بر روی این مسجد مرمت یا تغییراتی انجام گرفته است. محراب این مسجد تزیینات خاصی و تاریخی ندارد و ورودی‌های شبستان‌ها بیشترین تزیینات معماری را دارند که چشم‌ نواز هستند.