مسجد اعظم قم Azam mosque of Qom

در تعقیب آثار جاودان استاد لرزاده به مسجد اعظم قم که در ضلع تقریبا شمالی حرم حضرت معصومه و جنوب پل معروف آهنچی قم قرار دارد، رسیدم. سریع‌ترین دسترسی به این مسجد از همین پل آهنچی است و البته بهترین نما از گنبد مسجد که شاهکار استاد است از این نماست. شاید گنبد مسجد اعظم قم و گنبد کاخ مرمر در تهران که آن هم به دست استاد اجرا شده است جز آثار شاخص استاد در این سبک باشد.
مسجد اعظم به درخواست آیت الله بروجردی و حمایت ایشان ساخته می‌شود. برای طراحی این مسجد در نهایت دو معمار انتخاب می‌شوند و از بین آن دو در نهایت آقای لرزاده توسط آقای بروجردی انتخاب می‌شود. علت هم تعداد زیاد مساجدی بوده که توسط ایشان تا آن زمام ساخته شده است.
مسجد یک صحن مرکزی دارد که شبستان آن در جانب قبله و روبروی آن در ضلع دیگر کتابخانه‌ی مسجد قرار دارد. ضلعی که متصل به حرم هست هم کارکرد اداری امور مسجد را دارد.
در هر چهار ضلع مقرنس‌های زیبایی اجرا شده است. بر بالای ساختمان کتابخانه یک ساعت و یا در حقیقت برج ساعت کار گذاشته شده است.
گنبد زیبای آن که بر شبستان اصلی قرار گرفته است با دو گلدسته‌ی کنارش، بهترین و زیباترین طرح‌ها در نوع خود را دارند. البته قطعا هر طرح نام ویژه‌ای دارد که کاش نامشان را می‌دانستم.
اما داخل شبستان سقفی یک دست دارد. به سه قسمت تقسیم شده است و در زمان مراجعه‌ی من شبستان ۱ برای نماز آقایان و شبستان ۲ که بخش مرکزی است برای نماز بانوان باز بود. هر چند هر شبستان محرابی جداگانه هم دارد ولی زیبا‌ترین محراب که به سبکی که کاسه‌سازی می‌نامندش و شاید به نوعی امضای استاد لرزاده پای کارهایش هست، در همان بخش مرکزی و میانه است.
مسجد اعظم علاوه بر کارکرد مذهبی ان شاید مدرسه‌ی دینی هم به حساب بیاید. برنامه‌ی کلاسی چندین تن از آیات عظام بر بورد مسجد نصب شده بود.
اینجا کارکرد سیاسی هم در دوران پهلوی دوم داشته است. بنا به توضیح تابلوی راهنمایی مسجد، یکی از بزرگترین مجالس ختم که از نظر حضور افراد مورد توجه بوده است در این مسجد برگزار شده است که مربوط به فرزند ارشد آقای خمینی، مصطفی، بوده است.
در امتداد شبستان اصلی دربی که متصل به حرم است، به دالانی منتهی می‌شود که قبر آقای بروجردی بانی مسجد در آن قرار دارد که تاریخچه‌ای از زندگی ایشان در آن محل به ثبت رسیده است. در بین مراجعی که در فاصله‌ی مسجد اعظم تا ضریح به خاک سپرده شده‌اند، مزار ایشان به صورت ویژه و جدا قرار دارد.