یکی از شاهکارهای معماری عصر صفویه همین حمام گنجعلی خان است که در شهر کرمان وجود دارد و آوازه زیبایی و عظمت تاریخی آن بین المللی هم شده. سردر این حمام، با خطوطی ازعلیرضا عباسی، خوشنویس معروف عصر صفویه تزئین شده . این حمام بخش های مختلفی داردکه عبارتند از سرسرا، دالان، رخت کن، هشتی و گرم خانه . این مکان در حال حاضر موزه مردم شناسی فرهنگی کرمان شده است. این مجموعه در دوره های مختلف کابری های متفاوتی داشته و حاضر تغییر کاربری داده است و تبدیل به موزه مردم شناسی گردیده است .
حمام گنجعلی خان یکی از از یادگاریهای دوره صفویه است. این حمام بخشی از مجموعه گنجعلی خان محسوب میشود که بهواسطه معماری و تزیینات، شهرت خاصی در میان گردشگران دارد. جالب اینکه مردم تا سال ۱۳۱۶ هجری شمسی از این حمام استفاده میکردند تا اینکه در سال ۱۳۴۷ هجری شمسی مورد مرمت قرار گرفت و به موزه مردمشناسی تبدیل شد.
حمام گنجعلی خان ۲۶ متر طول، ۳۰ متر عرض و حدود ۱,۳۰۰ متر مربع زیر بنا دارد که از سردری با معماری منحصربهفرد، ورودی بهشکل دالان، رختکن، حوض و خزینه برخوردار است. استادکاران و هنرمندان برجسته ایران کهن در زیباسازی و طراحی این اثر تاریخی از نقاشیهای بسیار ظریف، خوشرنگترین کاشیهای موجود، نورپردازی محوطه حمام، تزیینات گچبری زیبا و چشمنواز و خطاطیهای دلنشین استفاده کردهاند.
روشنایی داخل حمام از طریق نورگیرهایی تامین میشود که در مرکز یا دور سقفها قرار دارد و علاوه بر هدایت نور خورشید به داخل فضاها، از اشراف و دید جلوگیری میکرد و موجب تنظیم حرارت گرمخانه میشد. همچنین تابش نور خورشید به آب داخل حوض و بازتاب آن به دیوارها و سقفها، زیبایی بیشتر حمام را در پی داشت.
نکته جالب درباره نحوه آبرسانی حمام گنجعلی خان در این است که از طریق لولهکشیهایی تامین میشد که به قنات نزدیک میدان واقع در مجتمع گنجعلی خان متصل بود. آب خزینه نیز بهوسیله آتشزدن چوبها و بوتهها گرم میشد.
پس از بازسازی حمام گنجعلی خان در سال ۱۳۴۷ هجری شمسی، کاربری موزه برای آن مطرح شد. مجسمههایی در سال ۱۳۵۲ هجری شمسی در دانشکده هنرهای زیبای تهران ساخته شدند تا در حمام گنجعلی خان به نمایش درآیند. این کار جانی تازه به این اثر تاریخی بخشید و با عنوان موزه مردمشناسی کرمان مورد استقبال گردشگران قرار گرفت.
در این اثر تاریخی، مجسمههایی از جنس موم با پوششی از لباسهای محلی مردم کرمان اعم از روحانیون، مردم عادی و پیشهوران در حال عبادت و حمام به سبک سنتی حضور دارد. ضمن اینکه میتوان وسایل مختلف و مورد نیاز استحمام از جمله سدر، تاس، حنا، شانههای قدیمی، لنگ، سنگ پا و آینههای گوناگون را از نزدیک مشاهده کرد. رختکن حمام گنجعلی خان نیز با زیراندازهای خوشرنگ، بقچههای کرباسی، لنگهای مخصوص خشککردن و قطیفهها مزین شده است.
مهم ترین و یکی از دیدنی ترین بخش های مجموعه گنجعلی خان، حمام این مجموعه است که در دو بخش زنانه و مردانه در زمان صفویان ساخته شده.
سر در مجموعه با خط علی عباسی، خطاط مشهور ایرانی تزیین شده و داخل حمام هم پر از ظرافت ها و زیبایی های هنر های سنتی ایرانی است. از کاشیکاری های زیبا گرفته تا نقاشی و گچ بری و مقرنس کاری و حجاری و ...
در حال حاضر این حمام به عنوان موزه مردم شناسی هم فعالیت می کنه. هم در بخش زنانه و هم در بخش مردانه. در بخش زنانه مجسمه هایی با لباس اقوام مختلف ایرانی وجود داشت و در بخش مردانه، مجسمه هایی برای معرفی مشاغل قدیم و نوع پوشش و آداب رسوم مردم قدیم، به نمایش گذاشته شده بود.
در زمان مراجعه ما به علت شیوع بیماری کرونا، در زمان اعلام شده بر روی بلیط، امکان بازدید وجود داشت. به این صورت که پس از خرید بلیط وروردی، زمان مشخصی را به ما اعلام کردند و چند نفر دیگر اعلام کردند که اینکار بسیار خوب بود زیرا از ازدحام برای بازدید جلوگیری می شد.
حمام گنجعليخان در مجموعه ي گنجعليخان در شهر كرمان واقع شده است.
گنجعليخان حاكم كرمان در زمان صفويه بوده در توضيحات نصب شده در محل نوشته شده اين حمام در مساحتي حدود ١٠٠٠ مترمربع مجموعه اي بي نظيريست از تلفيق هنر معماري و كاربرد مصالح گوناگون، نقاشيها، كاشي كاريها، گچ بريها، مقرنس كاريها، حجاريها و .....
اين حمام ورودي دارد كه چهار هزار تومن براي ايرانيان است و سي هزار تومن براي بقيه
در ابتداي ورود چندين تكه از لوازمي كه از آن دوران از حمام به جا مانده را خواهيد ديد و پس از ورود ميتوانيد از قسمتهاي مختلف كه شامل رختكن، گرمخانه، حاكم نشين، نظافتخانه و قسمتهاي ديگر آن بازديد كنيد.
در يك قسمت روي ديوار سنگي هست كه روي ان نوشته شده سنگ زمان،
از نوري كه از بالاي سقف به ان ميتابيده متوجه ميشدند ساعت چند است و تايم حمامشان را متوجه ميشدند
كه براي من جالب بود.
حمام گنجعلی خان ، حمامی تاریخی متعلق به دوره صفوی است که در بافت قدیمی کرمان و در ابتدای بازارگنجعلی خان قرار گرفته است .
این حمام تاریخی در دو بخش مردانه و زنانه است و در حال حاضر ، به عنوان موزه مردم شناسی کرمان ، در معرض دید گردشگران قرار گرفته است .
گنجعلی خان از امرای دوره صفوی بود که بناهای متعددی مانند بازار ، حمام ، مسجد ، آب انبار و ضرابخانه در کرمان احداث کرد که همگی آن ها در مجاورت یکدیگر و در ابتدای بازار قدیم کرمان قرا گرفته اند و از طریق میدان ارگ ( خیابان طالقانی کرمان ) قابل دسترسی هستند.
از بناهای زیبای موجود در مجموعه گنجعلی خان کرمان، حمام گنجعی خان است. مانند همه حمام های تاریخی اینجا نیز به موزه مردم شناسی تبدیل شده و در گوشه کنار آن مجسمه های مومی قرار داده شده است.
حوض وسط حمام با ماهی های قرمز در کنار کاشیکاری آبی و لاجوردی مهمترین نقطه قوت و زیبایی این حمام است.
در بعضی قسمت ها مجسمه های سنگی به جای مانده از دوران صفویه به چشم می خورد.
در کنار کاشیکاری، گچبری ها و نقاشی های دیواری نیز از جلوه های این حمام تاریخی است.
#گلفام_سفر
بخشی از مجموعه گنجعلی خان حمام گنجعلی خان است که امروزه میشه گفت موزه مردم شناسی کرمان هست.
این اثر ثبت ملی شده،ورودی ایرانی و توریست یکی نیست.
حمام از دو بخش اصلی رختکن و خزینه تشکیل شده.
یکی از ویژگی های جالبه این حمام این بوده که رختکن قسمت بندی بوده و اهالی هرکدام از اصناف در قسمت خاصی با خودشان دمخور بوده اند،البته که بزرگترین حجره های رختکن مربوط به علما و تجار بوده و سایر صنوف حجره های کوچکتری داشته اند.بعد از رختکن وارد خزینه میشویم که قسمت اصلی حمام است.خزینه دارای دو سنگ مرمر قرمز است که جهت آفتاب و اینکه الان چه زمانی است را نشان میدهد.
وسایل حممام،وسایل زینت زنان،بساط چای پس از حمام،وسایل حجامت و .... نیز در حمام نمایش داده شده.
کاشی کاری ها و معماری حمام و آداب حمام های عمومی بسیار زیبا و مبهوت کننده بود هم برای ما و هم توریستهای خارجی
یکی از بناهایی که در دوران حکومت گنجعلیخان بر کرمان ساخته شده حمام گنجعلیخان هست که اطراف میدان گنجعلیخان واقع شده. این بنا در دوران صفویه ساخته شده و سال ساخت آن با شعری که در کتیبه سردر حمام هست به حروف ابجد نشان داده شده.
سردر حمام نقاشی های و معماری زیبایی داره. این حمام در حال حاضر موزه مردم شناسی کرمان هست و داخل اون مجسمه هایی قرار داره که در بخش های مختلف مراحل حمام کردن در گذشته رو نشون میده. همچنین اشیایی که در گذشته در حمام استفاده میشده در ویترین هایی در راهرو به نمایش گذاشته شده.
حمام اجزای مختلفی داره که با راهروهایی به هم میرسن که این راهروها برای جلوگیری از هدر رفتن حرارت پیچ و خم دار ساخته شدن. هشتی ورودی که مکان خشکی هست و در گذشته برای تهیه صابون و ... بوده و در حال حاضر محل تهیه بلیط هست. سربینه که مردم مدت زیادی رو اونجا میگذروندن و غرفه های مختلف داره که میگن برای اقشار مختلف بوده. گرمخانه که حوض های آب اونجا قرار دارن و افراد از اون حوض ها آب برمیداشتن و به شستشو میپرداختن. خزینه که حوضچه آب گرم داره که آب اون توسط دیگ های مسی که زیر خزینه قرار دارن گرم میشده. قسمت حاکم نشین هم توی این حمام هست و سنگی (سنگ زمان) در این قسمت وجود داره که برای تخمین زمان از اون استفاده میشده.
معماری بنا خیلی قشنگه و از کاشی هفت رنگ برای تزئینات استفاده شده. برای عکس گرفتن در این بنا بهتره جهت جلوگیری از تخریب کاشی ها بدون فلاش دوربین عکاسی کرد.
کرمان دیدنی های زیادی داره که خیلی از اونها در اطراف بازار کرمان قرار دارن. یکی از این دیدنی ها حمام گنجعلی خانه. الان کاربری حمام به موزه مردم شناسی تغییر کرده. این حمام تو زمان گنجعلی خان حاکم کرمان تو دوره صفویه ساخته شده.و البته خیلی از آثاری که امروز تو کرمان میبنیم مثل بازار، مسجد، حمام، مدرسه، ضرابخانه و آب انبار تو زمان حکمت همین ادم ساخته شده.
ورودی این حمام نقاشی های قشنگی داره . کلا از نظر معماری و بنا بسایر دیدنی و جذابه. کتیبه ای از سنگ مرمر تو حمام هستش که با این شعر سال ساخت حمومو با حروف ابجد نشون میده. کسی نداده نشان در جهان چنین حمام که میشه سال ۱۰۲۰ ه.ق
داخل حمام هم مجسمه های جالبی قرار داره که نحوه حموم کردن و یا وسایلی که در قدیم برای حموم استفاده میشده رو نشون میده. این حموم داخل بازار کرمان قرار داره.
یکی از زیباترین ومنحصر بفردترین بناهای کرمان حمام گنجعلی خان است که با ۱۳۰۰ متر مربع زیر بنادر سال ۱۰۲۰ قمزی ساخته شده است و تا ۶۰ سال پیش مورد استفاده قرار میگرفته ولی پس از آن کاربری گردشگری پیدا کرد.این حمام دارای نقاشیها ،مقرنس کاری،کاشیکاری وگچبریهای زیبا همراه با تزئینات سنگیست.دراین حمام مجسمه هایی با لباس محلی مردم کرمان وجود داردو موزه مردم شناسی کرمان است.
یکی از بناهای مجموعه گنجعلی خان درشهر کرمان درسال 975تا1003 شمسی ساخته شده است حمام گنجعلی خان می باشد. که گنجعلی خان خود از حاکمان کرمان درزمان شاه عباس بوده وکارهای زیادی برای آبادانی کرمان انجام داده است. این حمام یکی از مکانهای دیدنی شهرکرمان است که الان به عنوان موزه مردم شناسی می باشد.