نیازی به کندوکاو ذهنی ندارد، همین که نام هرمز را میشنویم، به یاد خاکهای رنگارنگی که بر سطح جزیره پهن شده میافتیم. کافی است که عکسهای این جزیره مسحور کننده را دیده باشید تا دلتان بخواهد با اولین فرصت به آن سفر کنید و از نزدیک ببینید تا باورتان شود. امّا چشمتان روز بد نبیند، شهرت هرمز در سالهای اخیر، کار دستش داده و باعث شده سیل گردشگران بیملاحظه و ناآگاه چنان یورشی به فرهنگ و محیطزیستش ببرند که معلوم نیست تا کی تاب مقاومت داشته باشد و در برابر تخریبها، نشکند! گردشگرانی که مشت مشت زیباییهای رنگی جزیره را به یغما میبرند یا دست کم با تحمیل فرهنگ خود به جوامع محلّی، تیشه به جان فرهنگ بومیان میزنند.
امّا، با ناامیدی کاری از پیش نمیرود و باید خوشبین بود. در این متن هم قرار نیست آیه یأس بخوانیم یا مراسم ختم هرمز را به پا کنیم. بر عکس، میخواهیم امیدوار شویم، مخصوصاً وقتی زیرساختهایی فراهم میشود تا میزبان گردشگران شود، باید بیش از قبل خوشبین بود و برای آگاهی مهمانان این جزیره تلاش کرد. جریان اقامتگاه ماجرا، اقامتگاه جدید و بحثبرانگیر هرمز هم، مقدمه خوبی برای این آگاهی فراهم میکند. ما آن را شروعی صلحآمیز تلقّی میکنیم که میخواهد همه سود ببرند و در کنار هم، به صلح برسند: گردشگر، جامعه محلی و محیط زیست. بدون اینکه یکی برای دیگری شاخ و شانه بکشد. امّا اینکه واقعیت چیست و نتیجه چه میشود، چندان معلوم نیست! توجه داشته باشید که اطلاعات ارائه شده از اقامتگاه ماجرا که در این متن گفتهایم، بنا به گفتهها و ادعاهای سازندگان آن است.
ماجرای اقامتگاه ماجرا چیست؟
این اقامتگاه بخشی از پروژه «حضور در هرمز» بوده است. مرکز تفریحی-توریستی رونگ و کمپ فرش هم از بخشهای دیگر همین پروژهست که پیش از اقامتگاه ماجرا، اجرا شدند. اگر نگاهی به عکسهایشان بیاندازید، متوجه طراحی متفاوت و ظاهرا هماهنگ آنها با محیط جزیره میشوید.
برگردیم سراغ اقامتگاه رنگارنگ ماجرا! سازندگان هتل رنگی هرمز معتقدند این اقامتگاه مجموعهای از گنبدهای خاکی به روش ابرخشت نادر خلیلی ساخته شده، امّا به جای اینکه به صورت یک تکّه، حجم بزرگی را به خودش اختصاص دهد، در مجموعهای از فضاهای کوچک، خرد شده است. این خرد شدن بنا، باعث میشود اقامتگاه، هماهنگ با خانههای کمارتفاع محلی قرار بگیرد و تسلّط عجیب و غریبی روی انسان نداشته باشد (معضلی که در بسیاری از شهرهای کوچک با آن روبهرو هستیم؛ ساختمان تنومند هتل، بر تمام شهر سایه میاندازد و خُلق انسان را تنگ میکند.)
خصوصیات اقامتگاه ماجرا
گفته شده، شکل و شمایل قرار گرفتن گنبدها کنار هم، یادآور ساختار محلههای جزیرهاند؛ به این صورت که بخش عمومی، اقامتی و مرکز محلّه دارد. گنبدهای خاکی، آبانبارها را به یادمان میآورد که محلیها به آن «برکه» میگویند. رنگها هم قرار است با خاکهای رنگی هرمز همنشینی داشته باشند، البته با الهام از مسیرهای آبرفتی بین کوهها. (اگر به عکسش نگاه کنید، متوجه این رد میشوید) نکته آموزشی کار اینجاست که به گفته سازندگان این اقامتگاه رنگها مصنوعیاند و از جان رنگی بیرمق جزیره، برای ساخت اقامتگاه استفاده نکردهاند، زیرا این خاکها باید سالیان سال بماند و فقط برازنده تن هرمز است نه استفاده روزمره انسانها!
جوایز بین المللی اقامتگاه ماجرا
جالب است بدانید که این اقامتگاه جذاب، برنده جایزه بینالمللی طلايى مسابقه تيداى (TIDA) تايوان در سال ۲۰۲۰ میلادی (۲۰۲۰ Taipei International Design Award) هم شده است. طرح اقامتگاه، در بخش طراحی فضاهای عمومی (Public Space Design Category) انتخاب شد! این مسابقه بینالمللی، سالانه توسط شهردارى تايپه با حمایت شورای بینالمللی طراحی (ico-D)، سازمان جهانی طراحی (WDO) و فدراسیون بین المللی معماران/طراحان داخلی (IFI) در سه حوزه طراحی صنعتی، طراحی ارتباط تصویری و طراحی فضای عمومی برگزار میشود.
چرا اقامتگاه ماجرا مشهور شد؟
جدا از ظاهر متفاوت، یکی از ویژگیهایی که سازندگان اقامتگاه ماجرا در آن تاکید داشتند، دخیل کردن بومیان منطقه در جریان گردشگری این اقامتگاه است. به این معنا که نیروهای غیرمتخصص جزیره، با راهنمایی اساتید این پروژه، به استادکار خاک تبدیل شوند؛ یعنی به نوعی، ماهیگیری یادشان بدهند. بنابراین باید منتظر این موضوع باشیم تا این اقامتگاه چگونه در روند توسعه گردشگری منطقه تاثیر میگذارد؛ آیا به وعدههایش وفادار است یا نه!
انتظاراتی که از اقامتگاه ماجرا وجود دارد
با وجود اینکه به نظر میرسد پروژه ساخت اقامتگاه ماجرا به اتمام رسیده است، این مکان کماکان افتتاح نشده است و گردشگران امکان اقامت در آن را ندارند. اما پس از رونمایی و حضور گردشگران در این اقامتگاه انتظار میرود موارد زیر این موارد جامع عمل بپوشاند:
ساخت ارزان که از نظر اقتصادی به سود کارفرماست؛
اختصاص سهم بیشتر بودجه به نیروی کار محلی در برابر مصالح گرانقیمت که به سود مردم محلّی است؛
سناریو و سازمان فضایی تابآور در برابر آینده برای تأمین نیازهای پیشبینی نشده که به سود کارفرما و جزیره است؛
استفاده از مصالح ایرانی و در دسترس که ضمن کاهش هزینههای حمل، مولد است و نفع ملی را به همراه دارد؛
ایجاد زمینه ورود گردشگر طبقه متوسط به جای گردشگران غیر عرفی که در جامعه میزبان هزینه نمیکنند و الگوی اجتماعی غیرمتعارفی برای مردم هستند.
سخن آخر
همانطور که مشاهده کردید «ماجرا» یکی از خاصترین اقامتگاههای ایران است، از ظاهر جذابش گرفته تا موقعیت فوق العاده آن و به طور کلی چشمهای زیادی در انتظار بازگشایی این مکان هستند. اقامتگاهی که با نامهای هتل رنگی جزیره هرمز و اقامتگاه رنگی هرمز هم شناخته میشود. در کنار تمامی این موارد یکی از چالشهای اقامتگاه ماجرا این است که آیا میتواند یک اقامتگاه و جاذبه توریستی پایدار باشد یا خیر. در آخر خوشحال میشویم نظرات شما را هم درباره اقامتگاه ماجرا هرمز بدانیم. نظراتتان را با ما در کامنتها به اشتراک بگذارید.
تألیف: تیم نویسندگان لست سکند