قشم بهتر است یا هرمز یا اینکه اصلا برای سفر بهتر است به قشم بریم یا هرمز، شاید سوال خیلی از کسانی باشد که میخواهند برای تعطیلات خود سفری را به جزایر جنوبی کشور ترتیب دهند. هر دوی این جزیرهها از لحاظ منابع طبیعی بسیار غنی هستند، اما اینکه از لحاظ امکانات مختلف در چه سطحی قرار دارند هم بسیار اهمیت دارد. در مقایسه قشم و هرمز در این مطلب از موارد مختلفی مثل اقامتگاه، رستوران، جاهای دیدنی و مواردی از این دست میگوییم تا انتخاب برایتان سادهتر شود.
در این متن از مجله گردشگری لست سکند، قشم و هرمز را در دو کفه ترازو میگذاریم. اینکه کدام طرف سنگینتر شود، به معیارهای شما برای سفر بستگی دارد.
معرفی کلی جزیره قشم
اگر با خرید تور قشم تصمیم به گشت و گذار در این جزیره را دارید، حتما پیش از انتخاب تور، مطمئن شوید که در پکیج خود از چه جاذبههایی قرار است بازدید کنید و گشت و گذار شما به چه شکل خواهد بود، چراکه جاذبههای دیدنی قشم بسیار فراوانند و بخش عمدهای از آنها هم طبیعی هستند. اکثر این جاذبهها بسیار کمنظیرند و شانس دیدن آنها برای هر کسی وجود ندارد. از طرفی خیل عظیمی از گردشگران که به سمت جزایر جنوبی میروند، متاسفانه سبب آسیب رساندن به برخی از منابع طبیعی و محیط زیستی این مناطق شدهاند که در برخی مواقع رسیدگی خوبی هم از آنها صورت نمیگیرد.
جزیره قشم بزرگترین جزیره ایران است و همچنین جزو بزرگترین جزایر جهان به حساب میآید. همینطور وجود اقلیم و شرایط آب و هوایی و عوامل زیستمحیطی مختلفی که در این جزیره وجود دارند، سبب ایجاد جاذبههای طبیعی مختلفی شدهاند که بسیاری از نقاط این جزیره را دیدنی و جذاب کردهاند، در نتیجه تمامی این عوامل باعث بیشتر بودن تعداد جاذبههای گردشگری قشم شده است. نکتهای که باید در نظر داشته باشید، این است که بهدلیل وسعت این جزیره، فاصله بین دیدنیهای آن از هم زیاد است که برای همین منظور باید برنامهریزی خوبی را برای سفر خود و گشتن در این جزیره داشته باشید. یکی از بهترین راهکارها، استفاده از راهنمای سفر به قشم است که امکان برنامهریزی بهتری را برای شما ایجاد میکند.

معرفی کلی جزیره هرمز
تورهای مختلفی برای رفتن به جزیره هرمز وجود دارند، اما چون پرواز مستقیمی به این جزیره نیست (بهدلیل عدم وجود فرودگاه در هرمز) این تورها یا ترکیبی با سایر مقاصد جنوبی خواهند بود، یا اینکه یک یا چند مسیر را طی خواهند کرد تا به مقصد، یعنی جزیره هرمز برسند. برای اینکه به این جزیره بروید، چند راه مختلف پیش روی شما خواهد بود که در ادامه و در بخشهای بعدی به آنها اشاره خواهیم داشت. چون جزیره هرمز فرودگاه ندارد، پس نمیتوانید با هواپیما و بهطور مستقیم وارد این جزیره شوید.
از راههای دسترسی که بگذریم، باید به این اشاره کنیم که جزیره هرمز مساحت 42 کیلومترمربعی دارد، اما با اینکه در مقایسه با قشم بسیار کوچکتر است، همچنان تعداد جاذبههای طبیعی و دیدنی آن بسیار پر تعداد است. به محض اینکه وارد این جزیره شدید، میتوانید با استفاده از ون، تاکسی یا موتورهایی که ظرفیت شش نفره دارند، خود را به جاذبهها و دیدنیهای جزیره هرمز برسانید.

مقایسه مسیر قشم و هرمز
- برای رسیدن به جزیره قشم، بهترین راه سریع رسیدن به قشم خرید بلیط هواپیما و رسیدن به قشم از راه مسیر هوایی است. اگر بخواهید با هواپیما از تهران به قشم بروید، فاصله زمانی شما حدود دو ساعت خواهد بود. البته میتوانید از مسیرهای زمینی هم استفاده کنید و خود را اول به بندر عباس و بعد به قشم برسانید که در آن صورت باید هزینه کاپوتاژ، لندیگراف، بنزین و برخی از عوارض را هم پرداخت کنید. در این رابطه باید به بودجهای که برای سفر در نظر گرفتهاید توجه کنید. پیش از هر چیز بد نیست که از مسیرهای پرتردد قشم هم مطلع شوید.
- برای رسیدن به جزیره هرمز، چند راه مختلف پیش روی شماست که میتوانید با در نظر گرفتن نوع سفر و اینکه میخواهید چه مکانها و جاذبههایی را بازدید کنید، از بین آنها انتخاب کنید. در این برنامهریزی، باید به زمانی هم که دارید، توجه داشته باشید. مسیرهای دسترسی به جزیره هرمز:
یکی از راههای پیش روی شما برای رسیدن به جزیره هرمز این است که به بندرعباس بروید و از آن جا با استفاده از کشتی یا اتوبوسهای مسافری، خود را به جزیره هرمز برسانید. رسیدن به بندرعباس با هواپیما از تهران (پایتخت) تقریبا حدود یک ساعت و 45 دقیقه طول میکشد. از بندر عباس تا هرمز هم حدود 40 دقیقه فاصله زمانی وجود دارد. اگر به بندرعباس رفتید، میتوانید با یک برنامهریزی کامل، از جاذبههای دیدنی بندرعباس هم بازدید کنید.
راه دیگر رسیدن به جزیره هرمز، این است که به قشم بروید. در این صورت، مدت زمان رسیدن شما از تهران (پایتخت) به قشم با هواپیما حدود دو ساعت زمان نیاز است. پس از اینکه به قشم رسیدید، باید به اسکله ذاکری بروید و سپس از آن جا با استفاده از کشتی یا اتوبوسهای مسافری به جزیره هرمز راه پیدا کنید. فاصله زمانی و حدودی از قشم تا هرمز حدود 50 دقیقه است. تمامی مواردی که گفته شد، به شرایط جوی و آب و هوایی هم بستگی دارد.

مقایسه جاهای دیدنی قشم و هرمز
خوشبختانه هر دوی این جزیرهها از نظر منابع طبیعی و جاذبههای گردشگری بسیار غنی هستند و میتوانید روزها سرگرم گشت و گذار در آنها باشید، اما در مقام مقایسه، جزیره قشم با توجه به مساحت بیشتری که دارد، جاذبههای بیشتری را هم در خود جای داده و از منابع تفریحی و گردشگری مختلفی نیز بهرهمند است؛ این بدان معناست که شاید لازم باشد برای بازدید از جاهای دیدنی قشم تعداد روزهای بیشتری را در نظر بگیرید.
در مقایسه قشم و هرمز میتوان بهطور کلی گفت که جاهای دیدنی قشم بیشتر ژئوتوریستی و مربوط به تنگهها، روستاها و سواحل آن و از این دست دیدنیها میشود. همچنین جاهای دیدنی هرمز هم بیشتر مربوط به سواحل آن با خاکهای رنگیشان میشود، البته هرمز جاهای دیدنی مختلفی دارد و جاذبههای آن فقط به این سواحل محدود نمیشوند، اما برای اینکه مقایسه با جزئیات بیشتری باشد و در نهایت شما بتوانید به این نتیجه برسید که قشم بهتر است یا هرمز، موارد اینچنینی هم عنوان شدند.
برخی از دیدنیها هستند که فقط از یک جزیره امکانپذیر هستند، دلیل آن هم غالبا مربوط به مسافت است. برای مثال دیدن دلفینها با قایق، از جزیره قشم انجام میشود که برای این کار شما باید از جزیره قشم با قایق به سمت جزیره هنگام بروید و آنها را بازدید کنید. روستای لافت، دره ستارگان و خیلی از جاذبههای دیگری که در ژئوپارک قشم وجود دارند، کاملا منحصر به فرد هستند و فقط در این جزیره پیدا میشوند. از طرفی فاصله بین جاذبهها شما را مجبور میکنند تا هزینهای جداگانه را برای رسیدن به هر مقصد در نظر داشته باشید.
جزیره هرمز هم مانند جزیره قشم، دیدنیهای مخصوص به خود را دارد که از میان آنها میتوان به دره تندیسها، دره رنگینکمان، ساحل سرخ و غیره اشاره کرد. اما این نکته هم حائز اهمیت است که هرمز وسعت خیلی کمتری نسبت به قشم دارد و این سبب شده تا جاذبههای آن متمرکزتر باشند. با توجه به این مقایسه قطعا به نتیجه رسیدهاید که هر کدام از جزایر، زیباییها و شگفتیهای خاص خود را دارند. پس با جستجوی جاذبههای هر یک میتوانید تصمیمگیری خیلی بهتری را داشته باشید.

حفظ محیط زیست و طبیعت قشم و هرمز
پیش از هر چیز باید این را بدانید که طبیعت بکر جزیره قشم و جزیره هرمز، یکشبه بهوجود نیامدهاند و بسیاری از آنها پس از گذشت سالیان دراز و تحت تاثیر عوامل محیطی و زمینشناسی ایجاد شدهاند. متاسفانه تعدادی از مسافران هستند که هنگام سفر به این جزیرهها، به این موارد بیتوجهاند و رفتار و اعمال آنها سبب تخریب محیط زیست و طبیعت بکر این جزایر میشود.
برای مثال آتش روشن کردن در تنگهها و کنار سواحل میتواند ضرر جبرانناپذیری به طبیعت بزند، یا مثالی دیگر، برداشتن مقداری از شن و ماسه رنگی سواحل، میتواند به مرور باعث نابودی و از بین رفتن ساحلهای منحصر به فرد شوند. بنابراین بهتر است علاوه بر اینکه مراقب کارهای خود هستیم، با مشاهده چنین رفتارهایی، تذکرات لازم را به افراد خاطی بدهیم.
یکی دیگر از مراسمی که برای محیط زیست مناسب نیست و به مرور به آن آسیب جدی میزند، برپایی فرش خاکی در هرمز است. این مراسم هم بهدلیل از بین بردن طبیعت بکر و تاثیر گذاشتن روی آن، بهمرور عواقب بدی را ایجاد میکند.


مقایسه فصل مناسب سفر به قشم و هرمز
این دو جزیره از لحاظ جغرافیایی، فاصله کمی از یکدیگر دارند، بنابراین تقریبا شرایط مشابهی را میتوان برای آنها در نظر گرفت و اینکه بگوییم از لحاظ شرایط جوی قشم بهتر است یا هرمز شاید به تفاوت خیلی محسوس و ملموسی نرسیم. برای سفر به هر یک از جزایر قشم یا هرمز، باید دو نکته را در نظر داشته باشید، یکی قیمت و دیگری آب و هوا؛ بر اساس این تقسیمبندی میتوانید راحتتر تصمیم بگیرید و زمان سفر خود را مشخص کنید.
در درجه اول اگر آب و هوا برای شما اهمیت دارد، بهتر است در فصل پاییز و زمستان و همچنین اوایل بهار به این جزیرهها سفر کنید. در فصول گرم سال، دمای این دو جزیره بسیار افزایش پیدا میکند و شاید برای خیلیها غیر قابل تحمل باشد. جزیره قشم بین 34 تا 38 درجه دما خواهد داشت و این عدد ممکن است بیشتر هم بشود.
بحث دما در جزیره هرمز داغتر است! حداکثر میزان دمای این جزیره در فصل گرم، به بیش از 45 تا 46 درجه میرسد. اما نکته مهم این است، در قشم بازارهای متعددی وجود دارند (و حتی یکی از دلایل اصلی سفر عده کثیری از مسافران به قشم، همین مورد است)، این بازارها در فصل گرما حراج میخورند و بسیاری از کالاهایی که در آنها وجود دارند، با قیمت بسیار کمتری ارائه میشوند.

مقایسه مراکز خرید قشم و هرمز
مقایسه هرمز و قشم از نظر مراکز خرید، کار خیلی سختی نیست. جزیره هرمز بیشتر حالت دستنخورده و بکر خود را حفظ کرده (با اینکه متاسفانه آسیبهای محیط زیستی نیز به آن وارد شده)، اما در جزیره قشم بازارهای بسیار متعدد و فراوانی ساخته شدهاند که حجم بالایی از معاملات در آنها صورت میگیرند. قشم به دلیل منطقه آزاد تجاری ایران بودن و موقعیت جغرافیایی خود، محل ورود بسیاری از کالاها است که در نتیجه سبب کاهش قیمتها در آن میشود.
شهر درگهان دومین شهر بزرگ جزیره قشم است که بازارهای فراوان را در خود جای داده و بسیاری از گردشگران را به سمت خود میکشاند. از جمله بازارهایی که در قشم وجود دارند و میتوان از آنها خرید کرد، مراکز خریدی چون: دو دلفین، دریا، نخل، مروارید، زمرد، اطلس، بازار قدیم و موارد دیگر. در نهایت باید گفت که اگر قصد خرید دارید، بهترین بازارهای قشم را از دست ندهید.
از آنجایی که قشم یک منطقه آزاد است، قیمت اجناس، خود به خود کمی پایینتر هستند، اما این کاهش قیمت در فصل گرم سال، بسیار مشهودتر است؛ با وجود گرمای طاقتفرسای جنوب در تابستان، پاساژها و مراکز خرید، غالبا مجهز به کولر و دستگاههای تهویه هستند و با خیال راحت میتوانید خرید کنید.
جزیره هرمز، همانطور که پیشتر هم اشاره شد، بیشتر فرم سنتی دارد، بنابراین شاید بازار به آن شکل متداول شهرهای بزرگ را نداشته باشد، اما بیشتر مردم صنایع دستی و هنر دست خود را در قسمتهای مختلف جزیره میفروشند، برای مثال در بازارچههای محلی؛ نمونهای از همین بازارچههای محلی در نزدیکی قلعه پرتغالیها است. در آخر برای اینکه بگوییم مراکز خرید هرمز بهتر است یا قشم به این خواهیم رسید که قشم کاملا برتری دارد و برای خرید کردن، از اهداف اصلی سفر خیلیهاست.


مقایسه اقامتگاههای قشم و هرمز
در رابطه با مقایسه جزیره قشم و هرمز در زمینه اقامتگاهها، باید گفت که تنوع و تعداد اقامتگاهها در جزیره قشم بسیار بیشتر از جزیره هرمز است. بخشی از دلایل آن هم مربوط میشود به همان بحث معامله و خرید و فروش و وجود بازارهای مختلف در قشم که این مورد سبب شده از گذشته تا کنون، زیرساختهای بیشتری برای قشم ترتیب دهند. با این حال، هرمز هم خالی از اقامتگاه نیست، شاید نتوان هتلی پنج ستاره را در این جزیره پیدا کرد و از این نظر نتوان آن را با قشم مقایسه کرد، اما اقامتگاههایی مثل هاستلها، اقامتگاههای بومگردی و غیره (هر چند اندک) در این جزیره هستند که در حد خود، امکانات مناسبی دارند. این نکته نیز قابل ذکر است که برخی از بومیان، قسمتهایی از اتاقها و خانههای خود را نیز بهصورت جداگانه در اختیار مسافران میگذارند تا بهعنوان اقامتگاه از آنها استفاده کنند.
در نظر داشته باشید که در نقاط مختلفی از جزیره امکان چادر زدن وجود دارد، به شرطی که چادر زدن شما باعث تخریب محیط زیست نشود، اکثرا بخشهایی که مجاز به چادر زدن در آنها هستید، مشخص شدهاند. یکی از مناسبترین جاهایی که امکان چادر زدن در آن مهیا است، ساحلی است که به عنوان «ساحل کمپ» معروف شده است. این ساحل طبق بررسیهای انجام شده، نام مشخصی ندارد، اما با همین عنوان ساحل کمپ شناخته میشود. برای مقایسه اینکه اقامتگاههای قشم بهتر است یا هرمز باید به سلیقه خود رجوع کنید و ببینید کدام شرایط اقامتی را میپسندید.

رستوران های قشم بهتر است یا هرمز
رستوران و خورد و خوراک در سفر، بخش بسیار مهمی است که حتما باید به آن توجه داشته باشید تا سفر خود را با خاطرههایی خوب تکمیل کنید. میتوانید با مطالعه مطلب بهترین رستوران های قشم از لست سکند با رستورانهای برگزیده و مورد علاقه مردم آشنا شوید و وعدههای غذایی خود را در رستورانهای برتر میل کنید. برخی از این رستورانها غذاهایی دارند که به آن معروف شدهاند، بنابراین میتوانید در رابطه با این مورد نیز اطلاعاتی کسب کنید. با توجه به اینکه در این جزیره تعداد زیادی رستوران وجود دارد، میتوان برای هر فرد غذایی متناسب با سلیقهای که دارد پیدا کرد و از این بابت خیلی محدودیتی وجود ندارد.
رستورانهای جزیره هرمز خیلی زیاد نیستند و تعداد قابل توجهی هم ندارند، با این حال، شما میتوانید از ساندویچیهایی که در این جزیره پیدا میشوند، وعدههای غذایی خود را تهیه کنید؛ یا اینکه از رستورانها و کافههای انگشتشماری مانند رستوران خنجیزاده، رستوران خاله فاطمه و خالو شهریار، کافه گلک (سرمه)، کافه صبورا، بادیل، سلیدون یا مش معصومه وعدههای غذایی را که میخواهید، تهیه کنید. پیشنهاد میکنیم در وعدههای غذایی خود، غذاهای دریایی را هم حتما قرار دهید. معمولا غذاهای دریایی در اکثر مواقع مواد اولیه تازهای دارند و نحوه طبخ آنها هم توسط مردمان جنوب، بهگونهای است که طعمی بسیار خوب را در نهایت بهوجود میآورند.

مقایسه جشن های قشم و هرمز
میتوان گفت که بهواسطه آداب و رسوم و فرهنگ مشترک و شبیه به هم مردمان جزیره هرمز و قشم، تعدادی از جشنها و مراسم آنها هم شبیه به یکدیگر و حتی یکسان هستند. اما برخی از جشنها هستند که بهصورت شاخص مختص یک جزیره هستند. البته ممکن است که در دیگر جزیرهها هم این مراسم اجرا شوند، ولی بیشتر با یکی از آنها شناخته میشوند.
برخی از جشنها و مراسم شاخص جزیره قشم
- جشن نخل خرما: پرورش نخل و زیتون کار پرزحمت، سخت و مشکلی است، از این رو مردم پس از برداشت محصول جشن میگیرند و مراسمی ترتیب میدهند که در آن به فروش صنایع دستی، فرآوردههای درخت نخل و غیره میپردازند.
- جشن میگو: هر ساله در تاریخهای 24 و 25 آبانماه، در پارک ساحلی قشم جشن میگو برگزار میشود و در آن به برپایی جُنگ و مراسم مختلف میپردازند.
- جشن نوروز صیاد: اواخر تیرماه هر سال، صیادان یک روز را مشخص میکنند که در آن روز هیچ صیدی انجام ندهند و به جشن و شادی بپردازند. در این جشن، بیش از پنج هزار نفر از مردم روستاهای سُوزا، رَمچاه، سَلَخ، دَرگهان، لافت، هنگام، مِسِن، لارَک و هرمز شرکت میکنند و همه به پایکوبی، اجرای مراسم، نواختن موسیقی و کارهای اینچنینی مشغول هستند. (این جشن را، هم مردم قشم و هم مردم هرمز برگزار میکنند.)
- مراسم زار: مراسم زار بیشتر در بخشهای مختلف استان هرمزگان، مخصوصا در قشم انجام میشود. در این مجلس، افراد غیر بومی مانند گردشگران نمیتوانند وارد شوند. این مراسم برای خارج کردن ارواح پلید، جن و مواردی از این دست از بدن افراد هستند. به هر ترتیب، این مراسم بهطور نمادین برای گردشگران هم انجام میشود.
برخی از جشنها و مراسم شاخص جزیره هرمز
- مراسم فرش خاکی: یکی از مراسم معروفی که عمر طولانی هم ندارد و چند سالی است که برگزار میشود، جشن فرش خاکی است که پیشتر آن را شرح دادیم. این مراسم هنگام نوروز و روز خلیج فارس انجام میگیرد که برای محیط زیست هم مناسب نیست.

سخن آخر
در این مطلب سعی بر آن بود که به سوال «قشم بهتر است یا هرمز» پاسخ دهیم به همین منظور جزیرههای قشم و هرمز معرفی و در برخی موارد تا حدودی مقایسه شدند و جزئیاتی از هر یک مطرح شد تا اگر قصد مسافرت به جنوب کشور و به یکی از این جزایر را داشتید، این امکان برای شما راحتتر انجام گیرد و بتوانید آنها را بشناسید و با بررسی مؤلفههای مختلفی که دارند، گزینه بهتری را انتخاب کنید. آیا تا به حال تجربه سفر به این جزیرهها را داشتید؟ بهنظر شما چه تفاوتهای دیگر یا حتی شباهتهایی بین این دو جزیره وجود دارد؟
تألیف: تیم نویسندگان لست سکند