قزوین در زمان حکومت صفوی پایتخت ایران بوده است و به همین دلیل دارای اماکن و موزه های تاریخی بسیاری می باشد.در برخی منابع خبری آمده است که قزوین ازنظرتعداداثرتاریخی رتبه اول رادرایران وسوم رادرجهان دارد قزوین پایتخت خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف می توان به میرعماد قزوینی اشاره کرد. در شهر قزوین آثار کهن و باستانی گوناگونی از جمله حمام قجر، کاخ چهلستون، امامزاده حسین،خیابان سپه(قدیمى ترین خیابان ایران) قرار دارد.
قزوین به علت دارا بودن ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار باغستان[۱۲] در اطراف شهر و وجود بوستان ۱۴۰۰ هکتاری باراجین در سال ۱۳۹۲ از سوی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد .
قلعه الموت
قلعه الموت در شمال شرقی روستای گازرخان و بر فراز کوهی از سنگ به ارتفاع ۲۱۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد
این کوه از نرمه گردن (میان نرمهلات و گرمارود) شروع شده و به طرف مغرب ادامه پیدا کرده است. صخرههای پیرامون قلعه که رنگ سرخ و خاکستری دارند، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شدهاند.
پیرامون دژ از هر چهار سو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است که کوه هودکان با فاصلهای نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. این قلعه یکی از جاذبههای گردشگری استان قزوین محسوب میشود.
قلعه الموت یکی از منحصر به فردترین دژهای تاریخی ایران است که در منطقه رودبار الموت از توابع قزوین واقع شده است.
نام الموت در تاریخ ایران با نام اسماعیلیه گره خورده و حسن صباح به عنوان رهبر فرقه اسماعیلیه از این قلعه به عنوان پایگاه حکومت خود و ترویج عقاید اسماعیلیه بهره میبرده است.
در مکتوبات تاریخی از قلعه حسن صباح در دوره صفوی به عنوان زندان یاد شده است. اما کاوشهای باستانشناسی در این قلعه نشان میدهد که دژ الموت نه تنها زندان نبوده بلکه افرادی که در آن میزیستهاند از مرتبه اجتماعی خاصی برخوردار بودهاند.
قلعه الموت را که مردم محل؛ قلعه حسن مینامند از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت باختری که دارای ارتفاع بیشتری است به نام جورقلا یعنی قلعه بالا و پیلاقلا یعنی قلعه بزرگ خوانده میشود.
یکی از شگفتیهای قلعه حسن یا الموت، سیستم پیچیده آب رسانی با تنبوشههایی به قطر 10سانتی متر است که از چشمه کلدر آب را به دژ رسانده و درحوضهای سنگی ذخیره میکردهاند.
در جنوب باختری این قسمت از قلعه، در میان شیب بسیار تندی که به پرتگاههای عمیق میرسد؛ حوضی در دل سنگ به ابعاد تقریبی5×8 متر کندهاند که هیچ گاه ازآب خالی نشده است.
این قلعه؛ بسیار مورد توجه گروههای گردشگری است و هرساله مورد بازدید گردشگران ایرانی و خارجی زیادی قرار میگیرد.
عمارت کلاه فرنگی
یکی از آثار مهم دوره صفوی در قزوین عمارت چهلستون یا کلاه فرنگی است که در وسط باغ بزرگی قرار دارد و تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخهای سلطنتی روزگار شاه طهماسب است و در دور صفویه (زمانی که قزوین پایتخت بود) به کلاه فرنگی معروف بود. این کاخ بسیار زیباست و درست در مرکز شهر قزوین،در میدان آزادی(سبزهمیدان) این شهر واقع شده است. "عمارت کلاه فرنگی" به همراه سردر عالی قاپو تنها بناهای باقی مانده از باغهای دوره صفویه در قزوین است. این بنا در دوره قاجاریه توسط محمدباقر سعدالسلطنه فرماندار وقت قزوین بازسازی شد و چهلستون نام گرفت.
این مکان که کاخ شاهی بوده است، ساختمانی هشت گوش به مساحت تقریبی 500 متر مربع است. براساس نقشه یک معمار ترک در دو طبقه ساخته شده و دارای تالارها و اتاقهای کوچکی در هر طبقه است و با شیوه شطرنجی خیلی کوچک ساخته و دارای پنجرههای چوبی بسیار ظریف و زیبا است.
این بنا در حال حاضر، به عنوان موزه خوشنویسی قزوین محل نگهداری آثاری ارزشمند از خطاطیها و کتابهای قدیمی و... است. در مراسم بزرگداشت روز جهانی موزه که در تهران و در اردیبهشت 1392، توسط کمیته ملی موزهها(ایکوم) برگزار شد، کاخ موزه چهلستون موفق به کسب رتبه اول کشوری در نگهداری از اموال فرهنگی- تاریخی شد.
عمارت کلاهفرنگی یا کاخ موزه چهلستون قزوین در سال 1337 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 389 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پارک جنگلی باراجین
پارک جنگلی باراجین با مساحت ۱۵۰۰ هکتار ، در منطقه باراجین شهر قزوین واقع شده است و از مناطق نمونه گردشگری شهر قزوین و از جاذبههای طبیعی این منطقه میباشد و نام منطقهای در شمال شهر قزوین میباشد که بزرگترین پارک جنگلی کشور میباشد. این منطقه از ابتدای آزادراه قزوین-زنجان شروع میشود و تا دامنههای البرز غربی امتداد مییابد.
ارتفاعات باراجین به شکلی است که از روی آن میتوانید قزوین را زیرپای خود ببینید و این در حالی است که در سمت چپتان رودخانه عریضی به نام ارنزک جاری است و کمی دورتر از آن، برج بلندی به نام باراجین خودنمایی میکند. دسترسی آسان، هوای روحافزای کوهپایهای و کوهستانی، اِشراف بر شهر قزوین و جاده رودبارشهرستان، از ویژگیهای قابل توجه بوستان باراجین به شمار میرود.
از امکانات این بوستان میتوان به زمین چمن، پیستهای دوچرخه سواری و موتورسواری، سینمای تابستانه ، شهربازی درفک ، آب نماهای مختلف و کمپینگ ارزان قیمت برای مسافران اشاره کرد.
دریاچه اوان
دریاچه اوان؛ دریاچه ای زیبا و با مناظر دیدنی در استان قزوین است که چند سال پیش با حضور نماینده سازمان ملل و برافراشتن پرچم سازمان ملل و پرچم ایران رسماً بهعنوان قطب گردشگری جهان معرفی شده است.
این دریاچه با مساحت تقریبی 78000 متر مربع با حدود 1800 متر ارتفاع از سطح آب های آزاد همچون نگینی زمردین می درخشد و با چشم انداز محسورکننده اش، گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به سوی خود جذب می کند.
اُوان از محیط خارج خود آبی را به طور مستقیم دریافت نمی کند و تنها از آب نزولات جوی و چشمه های موجود در کف دریاچه تغذیه می کند. به همین دلیل عموما در فصول سرد، آب دریاچه از دمای هوای محیط گرم تر است. به همین دلیل هم با سرد شدن هوا به خصوص صبح های زود لایه غلیظی از مه سطح دریاچه را می پوشاند و منظره دل انگیزی را خلق می کند.
عمق دریاچه در عمیق ترین قسمت به حدود 6 متر می رسد. شنا و ماهیگیری در این دریاچه ممنوع است. هر چند عموما گردشگران این دریاچه مطابق معمول کمتر به آن توجه می کنند.
اُوان زیستگاه گونه های جانوری چون انواع ماهیان کپور و اردک ماهی، خرچنگ، لاک پشت، اردک های وحشی، پرندگان و حشراتی چون سنجاقک ها و تیره های گیاهی متنوع چشم انداز شگفت انگیزی است که آرام بخش و پذیرای گردشگران است.
غیر از گونههای درختی دست کاشت نظیر بید، چنار تبریزی، سیب، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو و گیاهان علفی مانند گون، کنگر، شیرین بیان و گونههای مختلف دیگر از خانوادههای گراشینه و لگرینبدره هم در حوزه آبخیز راوان وجود دارند.
از گونههای جانوری اطراف اوان میتوان به کل و بز کوهی که به علت شکار بیرویه و تخریب زیستگاه آنان کاهش چشمگیر یافتهاند و هم چنین پلنگ، خرس قهوهای، روباه، شغال، گرگ، گراز، شنگ (نوعی سمور)، سیاه گوش (گربه وحشی) انواع عقابها، دال، دلیچه، شاهین، جغد، کبک، فاخته، دارکوب، سبزقبا، زاغ و انواع گنجشکسانان، قورباغه، لاکپشت و خرچنگ اشاره کرد.
حاشیه ی دریاچه اوان، به خصوص ضلع جنوبی این دریاچه محل بسیار مناسبی برای کمپینگ است.
منبع :خبرگزاری ایلنا و سایت تیشینه