بازار تبریز Bazaar of Tabriz

از مقابل تیمچه صادقیه تا درب ورودی صادقیه در کنار مهران رود، راسته بازار قدیم نامیده می‌شود. این راسته بازار البته با نام بازار صادقیه و از سمت شمالی تا بازار کلاه دوزان، بازار آیینه سازان هم نامیده می‌شود.
این راسته دارای بخش‌های مهم و متعددی است که دالان خونی، تیمچه ملک، دالان میرزا جلیل، بازار کلاه دوزان و کاروانسراهای حاج حسین، سرای ایکی قاپیلی از آن جمله است. رستوران شازده در بخش شمالی آن یکی از رستوران‌های تازه تاسیس و زیبای بازار تبریز هم در این راسته قرار دارد. البته رستوران‌ معروف حاج علی هم در بازار کلاه دوزان که از این راسته منشعب می‌شود قرار دارد.

در نامگذاری بخش‌های مختلف بازار تبریز، آنجا که از کلمه بازار استفاده شده است، مثل بازار پنبه فروشان یا باشماخچی بازار، اشاره به نوع معماری آن هم دارد. وقتی نام بازار اطلاق می‌شود یعنی آن بخش در ورودی و خروجی ندارد و در تمام اوقات عبور از آن ممکن است. حالا یکی از همین بازارها بازار قیز بَسدی بازار هست.

این بازار از یک سو به تیمچه مظفریه ختم می‌شود و از سوی دیگر به راسته بازار جدید و مقابل بازار پنبه فروشان. این بازار راستای شرقی-غربی دارد و مهمترین تیمچه‌های این بازار، مظفریه، قندفروشان، سرای گرجیلر، دالان‌های حاج شیخ و میراز محمد است. هر چه به سمت مظفریه نزدیک می‌شویم بیشتر مغازه‌ها تابلو فرش فروشی است.

اما داستانی برای نامگذاری این بازار نقل می‌کنندکه دختری همرا مادرش به خرید آمده بوده و دختر برای موضوعی می‌خندیده. اخرش مادر به دخترش می‌گوید: قیز بسدی بازاردی، دختر بس کن.
البته جایی خواندم که بانی این بازار شخصی بوده به نام قیز بسدی. می‌گویند در قدیم مادرانی که پشت سر هم دختر به دنیا می‌آوردند، اسم دختر را قیز بسدی می‌گذاشتند تا بچه بعدی پسر باشد و نام بانی این بازار هم خانمی به نام قیز بسدی بوده و این هم حکایتی دیگر است.

اگر نقدهای قبلی من را خوانده باشید، حتما معنی نام‌گذاری این مجموعه به نام دالان و سرا ملموس خواهد بود.
بخش غربی آن که از نظر معماری دالان است و به بازار صادقیه یا آیینه سازان راه دارد و بخش سرای آن به راسته بازار جدید. در حقیقت این دالان و سرا در امتداد شرقی-غربی ساخته شده است.
اینجا مرکز فروش گلیم و وَرنی در بازار تبریز است. بافته‌هایی که بیشتر اثر و هنر عشایر و روستاییان است. البته وَرنی بافی بیشتر در ناحیه حاشیه ارس رواج دارد و تفاوت آنها در چله کشی و گره است.
سرای میرزا جلیل زیبایی‌اش به نوع معماری در سقف حیاط است که سازه‌ای چوبی است.

مجموعه امیر در بخش جنوبی بازار تبریز قرار دارد. شاید برای گردشگر نابلد به بازار تبریز بهترین راه ورود به بازار همین بازار امیر باشد.
بازار امیر در راستای جنوبی-شمالی کشیده شده است و امروز به جز چند مغازه پارچه فروشی، اغلب مغازه‌ها طلا فروشی هستند. اینجا قلب بازار طلای تبریز است. اما در این بازار درگیر زرق و برق طلاها نشوید. از سمت شرقی بازار وارد حیاط بزرگ امیر بشوید. کاش امکانی بود که می‌شد بخش‌هایی از بازار تبریز را از پشت بام دید. من یکبار در زمان دانشجویی با معرفی از دانشگاه و میراث فرهنگی اجازه همراهی با مامور انتظامی برای بازدید از بام بازار تبریز را داشتم. حیاط امیر یکی از زیباترین مکان‌های بازار بود که از آن بالا دیده می‌شد.
در این سرا بیشتر مشاغل مربوط به طلا قرار دارند. در بخش شمالی و جنوبی این حیاط دو تیمچه با معماری زیبا قرار دارند که در بازدید از بازار تبریز بازدید از این دو تیمچه را از دست ندهید.

راسته بازار جدید که از مقابل مسجد مقبره شروع می‌شود را تا انتها بیایید به تیمچه میرزا شفیع می‌رسید. تیمچه محلی هست که درب ورودی و خروجی دارد و بیشتر مال التجاره در حجره‌های آن به فروش می‌رسید. حجره‌های تیمچه‌ها در زیرش بخشی به عنوان انبار هم داشتند ولی هر چه بود اینجا محل داد و ستد بود برخلاف سراها که بار کاروان‌ها هم به آنجا آورده می‌شد. تفاوت سرا و کارونسرا هم در آن بود که حیوانات کاروان تنها می‌توانستند وارد کاروان‌سرا‌ها بشوند.
بعد این توضیح مختصر به مجموعه میرزا شفیع در بخش شمالی بازار تبریز می‌رسیم. دو تیمچه بزرگ در دو طبقه که هر دو به یک حیات که سرای میرزا شفیع نامیده می‌شود راه دارند.
در تیمچه‌های به هم پیوسته که در انتهای یکی از آنها دالان مانندی هم هست بیشتر فرشهای با رج شمار کم و درشت بافت به فروش می‌رسد. رنگ غالب فرش‌ها سرخ است. اینجا بدور از هیاهوی بازار می‌شود فرش‌ها را دید و لذت برد. اینجا هنر معماری و هنر فرش درهم آمیخته است.

دالان‌ها در معماری ایرانی گذرگاه‌هایی بودند که طول آنها در مقایسه با عرض‌شان بیشتر بود. دالان‌ها در مقایسه با بخش‌های دیگر بازار مثل تیمچه‌ها هم عرض کمتری دارند. دالان خونی نامش از داستانی قدیمی گرفته است. هر چه بود حالا تنها نامی از آن واقعه مانده و وقتی وارد این دالان می‌شوید، رنگ و بوی گل‌ها و گیاهان دارویی به مشام‌تان می‌رسد. برای رسیدن به این دالان اصلی‌ترین راه همان راسته بازار قدیم یا نام دیگرش بازار صادقیه است.

انتهای این دالان به کاروانسرای حاج حسین می‌رسد. اگر گذرتان به دالان‌ خونی افتاد، حتما به این کاروانسرا هم سری برنید. روی نیمکت‌هایش بنشینید و لذت ببرید.

منطقه حرمخانه تا اواخر دوره قاجار از مناطق مهم و مرکز دولتی بوده است. از دوران پهلوی اول کم کم آثار باقی مانده از آن دوران از بین می‌رود و بعدها ساختمان استانداری و فرمانداری در دوران پهلوی و بعدها ساختمان شهرداری قسمت عمده این آثار را از بین می‌برند اما نام حرمخانه از آن دوران باقی می‌ماند.
از درب باغمیشه وارد این پیاده‌راه می‌شویم. خوشبختانه در ابتدای این پیاده‌راه نمای ساختمان‌ها به وضعیت ابتدایی خود در حال مرمت بود. به نظر می‌رسد با تغییر نما به حالت اول زیبایی این پیاده راه دو چندان شود.

هنوز درب‌های قدیمی در گوشه‌گوشه این خیابان به چشم می‌خورد.از پیاده راه وارد بازار حرمخانه می‌شویم. بازار حالا بیشتر در اختیار فروشگاه‌های عمده فروشی کفش و وسایل وابسته به آن است.

تیمچه صاحب دیوان و سرا آلمانی‌ها در این بازار از نقاط مهم این بازار است. جناب صاحب دیوان شخص با نفوذی بوده که عمارتی مجلل در منطقه زندان کنونی تبریز داشته که در دوران پهلوی اول تخریب شده است.

بانی راسته بازارامیر تبریز،میرزامحمدخان امیرنظام زنگنه بوده و چون در زمان صدارت میرزاتقی خان امیرکبیر ساخته شده است،از اینرو احتمال می دهند منظور از امیر، امیرکبیر باشد.

راسته بازارامیر،اصلی ترین مرکزخریدوفروش طلا وجواهرات درشهرتبریزاست.به همین دلیل ،از راسته های بسیارمهم و نبض اقتصادی بازار تبریز،قلمداد می شود.راسته امیر،نمونه کامل یک بازار تک صنفی است.درحال حاضر، تمامی مغازه های آن به خریدوفروش طلا و جواهرات می پردازند‌،ازاینرو به این راسته، بازارزرگران نیز می گویند.

این راسته در نزدیکی خیابان جمهوری اسلامی واقع شده و طول آن بالغ بر ۱۴۰ متر است.امتدادراسته نیز با انحراف سیزده درجه ای به سمت غرب،درراستای محور شمالی-جنوبی قراردارد.این بازار از جنوب به خیابان جمهوری اسلامی و از شمال به راسته بازارکفاشان محدود می شود.راسته پشت بازار امیر نیزبه موازات راسته امیر و در سمت غربی آن قراردارد.پهنای معبر راسته بازار در سراسر آن تقریبا یکسان و در حدود چهارمتر است.درمیانه راسته بازارودرفاصله ۵۵ متری از ورودی جنوبی راسته،تقاطعی قراردارد که دسترسی به سرای امیرو راسته پشتِ بازارامیرازطریق انشعابات آن، صورت می گیرد.دسترسی به راسته پشت بازارامیر،

باگذشتن از دالانی شش متری و بالارفتن از ۵ پله امکان پذیر است چون سطح راسته پشت بازارامیر به اندازه ۵ پله،بالاتر ازمعبر راسته امیرقراردارد. ابعاد و مساحت مغازه ها در دهانه ها دارای نظم و سازمان خاصی نیست.تمامی مغازه های موجوددرراسته دریک طبقه بوده وبا سطح معبرِبازار هم ترازند.پوشش سقف این راسته به صورت طاق و تویزه های منظم و پیوسته آجری بوده و بیشتر طاقها از نوع چهاربخشی و کجاوه است.تویزه ها تمام آجری۳و از نوع ضربی،رومی ویا ترکیبی اند.تمامی قسمتهای پوشش سقف با آجرقرمزو بندکشی سفیدِگچی مرمت شده و اثری از فرسودگی و نفوذ رطوبت در طاقها مشاهده نمی شود.از میان طاقهای موجود،۲۲ طاق از نوع چهار بخشی و نه طاق از نوع کجاوه است.بالای هریک از طاقها یک هورنو(سوراخ بالای طاق) به منظور تامین روشنائی و تهویه هوای راسته، تعبیه کرده اند.کف راسته با آسفالت پوشیده شده که تناسبی با معماری سنتی و بافت تاریخی بازارندارد.از مشکلات اساسی این راسته،بی نظمی در سیستم برق رسانی است.هریک از مالکان،جهت تامین برق چراغهای ویترین خود،از انشعابات الکتریکی بهره گرفته اند که درنتیجه،آشفتگی در کابلهای بالای چهارچوب مغازه ها، خودنمائی می کند. ورودی راسته امیر از سمت بازارکفاشان،یک درِچوبی ساده چهارلنگه به رنگ سعید است .در انتهای دیگر راسته نیز یک درِچوبی دولنگه قراردارد.درسال ۱۳۳۵ ،دربازارامیربیست مغازه زرگری و دو مغازه خرازی وجودداشت و بقیه مغازه ها بزازی بودند.دوران اوج فعالیت زرگری بین سالهای ۵۰ تا ۵۶ بود.مشاغل موجود در بازار امیر به ترتیب فراوانی عبارتند از: طلافروشی،جواهرات،سکه فروشی و پارچه فروشی.
بازار امیر در اصل محل حضور بزّازان بوده و بعدها به مرکز فروش طلا و جواهرات تبدیل شده است.بنابراین، کسبه قدیمی آن اغلب بزّاز بودند.ازجمله آنها میتوان به: حاج عبدالحسین خامنه ای،حاج حسن و حاج محمد باقر فاستونیه چی،ماهوتچیان،نویدی و حاج حسین محرم زاده اشاره کرد.مالکیت در راسته بازار امیر،اغلب خصوصی بوده و کسبه آن یا صاحب و مالک مغازه ویا سرقفلی مغازه را دراختیاردارند.

دلیل نامگذاری این تیمچه به علت محل حضور و فعالیت صنف خرازان بوده است.این تیمچه در قسمت شرقی بازار تبریز قراردارد. درنقشه قراجه داغی(۱۲۹۷ه.ق)این مکان با نام "کاروانسرای خرازیها"درنقشه اسدا...خان مراغه ای (۱۳۲۷ه.ق)بانام "سرای خرازیها" نام برده شده است.


این تیمچه ،امتدادشرقی-غربی داشته و راه ورودی آن از سمت غرب و از راسته بازار جدید است.راههای ارتباطی به این تیمچه:
۱-خیابان شهید مدنی،راسته بازارپنبه فروشان،راسته بازارجدید،تیمچه خرازیها
۲-خ.شهید مدنی،سرای خان،دالان خان،راسته بازارجدید،تیمچه خرازیها
تیمچه از شمال به دالان خان،از جنوب به سرای حاج سیدحسین قدیم،از شرق به پاساژ المهدی وازغرب به سرای حاج سیدحسین میانی ودالان کمپانی محدود می شود.این تیمچه از جمله الگوهای فضائی منتظم و هندسی در کالبد بازار است.کف تیمچه درمحل تلاقی با راسته بازار جدید،به اندازه چهارپله از کف راسته ،فروتر نشسته ودرگاه آن با یک قوس کلیل آجری ،درحدیک طبقه مشخص است.


در تیمچه،چوبی و دولنگه بوده و بجز گل میخهای ساده فلزی، تزئین خاصی ندارد.طول تیمچه تقریبا ۳۷ متر درراستای شرقی-غربی امتدادیافته است.عرض تیمچه حدود نه متر است.

این تیمچه،حجره هائی در طبقه زیرزمین دارد اما شیوه یکنواخت حجره بندی درزیر زمین وجودندارد.سقف تیمچه،ازدونیم طاق دردوطرف وهشت طاق درفضای میانی ساخته اند.شیوه آجرچینی در بدنه نیم طاقها به روش حصیری انجام شده و درهریک، پنجره بزرگی که در تامین روشنائی و تهویه هوای داخلی نقش مهم دارد،تعبیه کرده اند.کف تیمچه رابا موزائیک فرش کرده اند که سطح یکنواخت و صافی دارد.

مشاغل قدیمی تیمچه،نخ،نخ فرش و فرش بود که بعدها برنج فروشان،تریکو فروشان و فروشندگان لباس زیر و جوراب به این تیمچه آمدند.درحال حاضر مشاغل، حوله فروشی،لباس زیر،پوشاک،پتوفروشی،خرازی،لوازم بهداشتی،لوازم آرایشی،بدلی جات و کاموافروشی به عرضه محصولات میپردازند.

پامبوقچی بازار(بازارپنبه فروشان)بازارتبریز،در نیمه جنوبی ودر بخش شرقی بازار بزرگ تبریز قراردارد.امتداد این بازاردرسوی دیگرراسته بازارجدید،به راسته بازارقیزبستی می رسد.این دوراسته(راسته پنبه فروشان و راسته قیز بستی)درمجموع،یکی ازمسیرهای مهم ارتباطی شرقی-غربی بازارراتشکیل می دهند که خیابان شهیدمدنی(خیابان دارائی سابق)درشرق را به مجموعه مسجدجامع تبریزدرغرب،پیوند می دهد.

طول تقریبی راسته بازار پنبه فروشان هفتاد و دومتر از شرق به غرب کشیده شده است.باتوجه به اینکه این راسته برمبنای طرح و اندیشه قبلی ساخته نشده است،دارای ساختارمنظم و هندسه کاملی نیست.

وجه تسمیه راسته بازار پنبه فروشان از پیشه رایج در آن گرفته شده است.درنقشه اسدالله خان مراغه ای،(۱۳۲۷ه.ق)ازاین مکان تجاری با نام "بازارحاج محمدقلی"نام برده شده است.این راسته دارای دو ورودی است:۱-خیابان شهیدمدنی،راسته بازار پنبه فروشان.
۲-خیابان جمهوری اسلامی، انتهای خیابان فردوسی، راسته بازارکفاشان، راسته بازارجدید و راسته بازار پنبه فروشان.
دوبنای مذهبی در کالبد این راسته وجوددارد.یکی مسجدکوچک حاج محمدقلی(منسوب به بالامسجد) در اوایل غربی راسته و دیگری مسجدبزرگ آیت الله خسرو شاهی در اوایل شرقی راسته است.
این راسته بازار فاقد در ورودی است .حجره ها در یک طبقه درجداره طرفین آن قراردارد.البته در برخی نواحی دارای طبقه اول یا بالاخانه نیز می باشد.
این راسته بازار در گذشته بصورت کامل متعلق به صنف پنبه فروشان ،تولیدکنندگان و فروشندگان پشتی بوده است.اکنون اکثر مغازه ها تغییر شغل داده و به فروشندگان لوازم الکتریکی ، تلفن ، تلفن همراه و غذاخوری تبدیل شده اند و تنها یک مغازه فروشنده پشتی باقیمانده است.

دالان خونی یا قانلی دالان یکی از اجزائ بازار تبریز می باشد.وجه تسمیه این مکان آنست که در سال ۱۲۶۳ هجری قمری،شخصی به نام"چپ آللهیار"سردسته لوطیان تبریز به همراه ۲۷ نفر دیگر،حاجی رجبعلی داروغه را در این دالان ودر حجره کریم نیلفروش به قتل رسانده است.بهنه قتل این بود که داروغه گفته بود:تبریزیان بی غیرت هستند.

از آن پس این دالان به نام قانلی دالان یا دالان خونی معروف شد.این دالان در قسمت غربی بازار تبریز قراردارد و راه دسترسی آن از طرف خیابان شهید مدنی(دارائی سابق)راسته بازار شریف العلما،راسته بازاردلاله زن باریک،راسته بازارآئینه فروشان، راسته بازار قدیم و دالان خونی است.این دالان از شمال به گذر دباغ خانه،از غرب و جنوب به سرای حاج حسین جدید و از شرق به راسته بازار قدیم محدود می شود.دالان خونی،۴۵ متر در راستای شرقی-غربی امتدادیافته و ساختار آن متشکل ازیک معبرعمومی وحجره های پیرامون آنست.این دالان فاقد زیرزمین است و تنها در انتهای غربی آن،حجره ای بعنوان انبار وجوددارد.امروزه دالان خونی مرکز فروش عمده گیاهان داروئی و داروهای گیاهی است و عطاران و سقط فروشان دراینجا مشغول به کارند.

اگر فرصت بازدید کمی از بازار تبریز را داشته باشید تنها دیدن سرای مظفریه کفایت می‌کند. از هر کس که بپرسید یا تابلوهای راهنما را ببینید، شما را به سمت مظفریه راهنمایی خواهد کرد.
اینجا قلب بازار فرش تبریز است. لذت خوردن چایی در چای خانه های کنار ورودی این بازار را از دست ندهید. قبل از ورود به سر در و درب های زیبای این سرا نگاه کنید. در سقف و گنبد این سرا از معماری ایرانی لذت ببرید.
#تایسیز

فرش های رنگارنگی که با تار و پود عشق گره خورده اند، حجره های قدیمی و رفوگرانی که وسط بازار مشغول رفو کردن فرش ها هستند، اولین تصویری است که از بازار فرش تبریز مقابل چشمانم نقش می بندد. پیرمردانی که گرد روزگار بر چهره و قامتشان نشسته، در حجره های قدیمی این بازار به داد و ستد فرش های و تابلو فرش های دستباف مشغول اند. در گوشه ای از بازار فرش تبریز، چایخانه کوچکی برپاست که فضای این بازار را بیش از پیش خاطره انگیز می کند. آوازه بازار تبریز که به بزرگترین بازار سرپوشیده جهان معروف است را آن قدر شنیده بودم که برای دیدن این بازار تاریخی لحظه شماری می کردم. بازار بزرگ تبریز با حدود یک کیلومتر مربع مساحت در سال 89 در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده است. این بازار شامل دالان ها و تیمچه های مختلفی است که بازار فرش که به «بازار مظفریه» مشهور است، یکی از مهم ترین بخش های بازار تاریخی تبریز است. قطعا در سفر به تبریز نباید دیدن از این بازار را فراموش کرد و باید با قدم زدن در این بازار به گوشه ای از تاریخ کهن شهر تبریز، گره خورد. #تایسیز

سرای دودری(ایکی قاپولی)از سراهای قدیمی بازارتبریز به شمارمی رود.این سرا که در ضلع شمالی بازار تبریز قراردارد،به دلیل واقع شدن، بین دوراسته بازارجدیدوقدیم ونیزارتباطش بااین دوراسته ازطریق چهاردالان و یک تیمچه،سرای دودری(ایکی قاپولی) نامیده می شود.

بانی این سرا آقای محمدامین تاجرتبریزی است.این سرا به واسطه دالانهای متقالچی، میانه و کمپانی به راسته بازار جدیدوازطریق دالان سقط فروشان وتیمچه حاج رحیم به راسته بازارقدیم،متصل است.راه دسترسی به این سرا:۱-خیابان جمهوری اسلامی،بازارامیر، مسجدمقبره،راسته بازارجدید،دالان کمپانی و سرای دودری.

۲-خیابان شهیدمدنی،راسته بازار پنبه فروشان،راسته بازارقدیم،دالان سقط فروشان و سرای دودری.
این سرا برخلاف سایرسراها،فاقدحوض و آبنماست.قبلا یک انبارزیرزمینی داشت و فضای بالای آنرا اصطلاحا"انباراوستی"می نامیدند که در سالهای نه چندان دور در این انبار،مراسم عزاداری برگزار می شد.

این انباربعدهابه مغازه هائی تبدیل شد که تاامروزنیزدایراست.درگوشه حیاط این سرا،تا زمان انقلاب اسلامی،قهوه خانه حاج عباسعلی،معروف به قهوه خانه خران(اشّهلَر قهوه سی) وجودداشت که پاتوق افرادمتعددازطبقات مختلف جامعه بود.این محل برای مدتی مرکزتجمع بذله گویان و طنزپردازان تبریز شد ودر همین جمعها، فرهنگ اعتراض در قالب طنز،در جامعه نهادینه شد.این قهوه خانه چنان شهرتی داشت که پذیرای افراد معروفی چون جلال آلاحمد و غلامحسین ساعدی نیز بوده است.

مشاغل موجود در سرای دودری،عبارتنداز:خرّازی،لوازم آرایشی،لباس زیر،اسباب بازی،کمربند،لوازم خیاطی،کش فروشی لوازم التحریر،پوشاک،جوراب و کلاه است.
#تایسیز

بنظرم يكي از اصيل ترين جاهايي كه ميشود فرهنگ تبريز را آنجا حس كرد، بازار تبريز است، از معماري اين بازار تا تك تك حجره هايش زيبايي خاص خودش را دارد.
در اين بازار ميتوانيد فرش دستباف، انواع خشكبار و آجیل، محصولات چرمی، پارچه، ادویه، صنایع دستی و ... با قیمت های مناسب و با كيفيت بخريد.
اكثر چيزهايي كه در اين بازار فروخته ميشود حال و هواي سنتي دارد و هم براي اهل هنر و تاريخ و هم براي دوستداران سوغاتي هاي خوراكي ميتواند جذاب باشد. ما كه تا دلتان بخواهد انواع خشكبار را انجا خريديم.
اگر اهل بازارگردي و ديدن قسمت هاي مهم بازار باشيد و مثل من با دقت تك تك فرشها را ببينيد و خشكبار را تست كنيد، ممكن است بيش از دوساعت در اين بازار مشغول شويد.
#تايسيز

بازار بزرگ تبریز بی شک یکی از بزرگ ترین و زیبا ترین بازار های بزرگ و قدیمیه. ما در در سفر های متعددی که به تبریز داریم هر دفعه از قسمت های مختلف دیدن میکنیم. مثل بازار لوازن ارایشی بهداشتی (ایچی گاپلی یا سرای دودری)
در سفر قبلی به قسمت فرش فروشی رفتیم به اسم مظفریه. ک واقعا بزرگ و قشنگ بود. حجره های فرش فروشی قدیمی و فروشنده های مسن کلا حس خیلی خوبی داشت.انشالله در سفرهای بعدی بقیه قسمت هارو هم میبینیم
#تایسیز

عنوان بزرگترین بازار سرپوشیده جهان می تواند هر بازدید کننده ای را ترغیب به بازدید از این بنا بکند. بازار تبریز بعد از ظهرها حالت نیمه تعطیل دارد و جمعه ها هم تقریبا بجز مغازه های بخش بیرونی بازار تمامی حجره ها و مغازه ها بسته است. برای بازدید از بازار باید زمان مناسبی انتخاب کرد. از ساعت نه به بعد کم کم حجره ها و مغازه ها باز می شوند. بازار تبریز مساحت وسیعی دارد و بازدید از ان به تنهایی و بدون شناخت قسمت های مختلف ان کمی گیج کننده است. ورودی بازار امیر شاید برای گردشگر ناآشنا بهترین انتخاب برا شروع بازدید از بازار تبریز باشد. در بازدید از این بازار باید کمی سر به هوا بود و از معماری بینظیر بازار لذت برد.
تیمچه مظفریه یکی از شاهکارهای معماری است. در عکسی که در یکی از حجره ها از زمان های قبل این تیمچه دیدم فرم مغازه ها عوض شده بود و چندتایی از مغازه ها در و پنجره خود را به همان حالت قدیمی برگردانده بودند. اینجا مرکز فرش تبریز است و البته قیمت هایی بالا دارند. تابلو فرش های بسیار زیبا و نفیسی هم که در نگاه اول شبیه نقاشی می مانند دیده می شود. البته اگر قصد عکاسی از این تابلوها را دارید، قبل از عکس برداری حتما از صاحب مغازه اجازه بگیرید که گاها اجازه این کار داده نمی شود. چایخانه های کوچک دم در تیمچه ها و سراها محل مناسبی برای رفع خستگی بعد از پیاده روی در دل بازار است. اینجا می توانید در بخشی از بازار پنیر و لبنیات اصیل تبریز را هم پیدا کنید. رستوران های قدیمی و جدیدی در بازار جا گرفته اند که حتما برای نهار و بعد از بازدید برنامه ای برای آن داشته باشید. رستوران حاج علی در بازار کلاه دوزان و رستوران شازده که رستورانی تازه تاسیس است در بازار صادقیه یکی از همین رستوران هاست. البته استفاده از مغازه های کوچکی که غذایی با نام جزبز می فروشند نیز خالی از لطف نیست.

سلام به همه دوستان
یکی از برنامه هایی که در روز عید غدیر امسال در تبریز داشتیم، بازدید از بازار معروف این شهر بود که یکی از بزرگترین بازار های سنتی و سرپوشیده ایران در نوع خود است. این بازار حدود 5500 مغازه و حجره دارد و اگر این رو به 25 تیمچه این بازار اضافه کنید، متوجه عظمت و بزرگی این بازار خواهید شد. بازاری که در زمانی به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، یکی از مهمترین بازار های پر رونق ایران به شمار می آمده است.
متاسفانه در روز عید غدیر، اکثر تیمچه های این بازار تعطیل بود و این بسیار مایه تعجب من بود که چطور ممکن است بازاری با این قدمت و عظمت که یکی از پر بازدید ترین بناهای گردشگری شهر تبریزاست، در روز عید تعطیل باشد. اصولا در این روزهای تعطیل است که گردشگران فرصت سفر به این شهر را می کنند و می توانند از این بازار دیدن کنند.
در این بازار، بازارچه های مختلفی از قبیل بازار امیر ، بازار کفاشان، بازار صادقیه و ... وجود دارد که بازدید از همه این ها به زمانی بیش از دو روز نیاز دارد. در عبور از این بازار به قسمت فروش تابلو فرش های معروف شهر تبریز هم سر زدیم. البته قیمت ها به قدری بالا بود که حتی نگاه کردن به اون فرش ها هم جرات خاصی می طلبید و خرید از این مکان واقعا کار هر کسی نیست!
همچنین بازار تبریز، تعدادی از رستوران های سنتی و مخصوص شهر تبریز مانند رستوران شازده را نیز در خود جای داده است که ما هم ناهار رو در این رستوران خوردیم و بسیار راضی بودیم.
در کل پیشنهادم برای بازدید از این بازار این است که به هیچ عنوان در روز های تعطیل به این بازار نروید، چون چیز خاصی نخواهید یافت، بهتر است اواسط هفته و روز های کاری اینجا را ببینید.