این مسجد یکی از بناهای تاریخی شهر تبریزه که در کتاب های تاریخی به عنوان جامع کبیری نیز نام برده شده. مسجد جامع تبریز مربوط به دوره سلجوقیان تا دوره قاجار که در خیابان شهید مطهری واقع شده و در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۷۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. مسجد جامع در دورهٔ ایلخانان مغول مورد توجه و تعمیر بوده و بخش هایی به آن افزوده شده. محراب رفیع گچ بری شده، یادگار آن دوره است.
مسجد جامع تبریز (مسجد جمعه) در انتهای بازار تبریز و ضلع جنوبی صحن مدرسه طالبیه و بین مسجد حجتالاسلام و مسجد میرزا اسماعیل خاله اوغلی و الحاق مسجد واقع شده است. اولین بانی این مسجد مشخص نیست ولی پس از آن که این بنا در اثر زلزله ویران گردید، حسینقلی خان دنبلی مجدداً بر همان محل قدیم آن را بنا کرد. طول مسجد 60 متر و عرض آن 15/20 متر است که با طاقهای ضربی آجری پوشیده شده است. بر سردر مسجد جامع کتیبههایی از سنگ مرمر نصب گردیده که شرح تعمیرات انجامیافته در دوره قاجاریه و موقوفات مدرسه و فرمانی روی آنها حک شده است. در یکی از اتاقهای غربی قسمت اول مسجد، سنگ مرمری به دیوار جنوبی نصب و فرمانی از شاهتهماسب اول (984-930 هجری قمری) در دوازده سطر به خط ثلث برجسته روی آن نوشته شده است که از لحاظ تاریخی دارای اهمیت است.
مسجد جامع تبریز، متعلق به دوره صدر اسلام است. هرچند عدهای معتقدند که این مسجد در زمان سلجوقیان ساخته شده. بنای اولیه مسجد تنها یک مسجد کوچک و به شکل نمازخانه بود ولی با گذشت زمان و اتفاقاتی مثل زلزله تبریز در سال ۱۱۹۳ این مسجد بازسازی و قسمتهای دیگر به آن اضافه شدند. شبستان مسجد اصلیترین قسمت مسجد جامع است که دارای یک محراب سنگی است که با سنگ مرمر ساخته شده و دارای نقوش کندهکاری شده گل مارپیچ است. همینطور در کنار این شبستان یک تالار هم وجود دارد که در گذشته مدرسه دینی بوده است.
نمای مسجد و تالار از سنگ و آجر است. مسجد جامع تبریر نمونه کامل معماری ایرانی است.
یکی از دیدنی های زیبای شهر تبریز مسجد جامع تبریز بود که این مسجد بسیار بزرگ و دارای سقف گنبدی شکل و پنجره های ارسی زیبای رنگی و محراب شیشه ای زیبای و حس معنوی مسجد را چند برابر کرده بود؛ این مسجد در بازار تاریخی تبریز قرار گرفته که یکی از معماری های شهرتبریز می باشد.داخل مسجد لوستر های بسیار بزرگی قرار داشت که چشم همه رو به خود خیره می کرد که با روشن شدن چراغ های لوستر نور مسجد چند برابر می شدکه خیلی زیبا بود . قدمت مسجد به دوره سلجوقیان باز میگردد که بعدها در دوره های مختلف مانند ایلخا نان،و قاجار،قسمت ها و تزئینات مهمی به بنا اضافه شده و مسجد به شکل امروزی در آمده که وجود گچبری ها ،کتیبه ها ، آجر کاری ها و غیره زیبای مسجد را چند برابر کرده و همین باعث شده که بازدید کننده زیادی در سفر به تبریز برای دیدن این مسجد زیبا بیایند.
مسجد جامع تبریز واقع در خیابان مطهری در نزدیکی بازار تبریز قرار گرفته و به نوعی بازار دور آن را احاطه کرده این مسجد یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز به حساب می اید و قدمت آن به قرن پنجم و ششم قمری میرسد .شبستان مسجد بزرگ و دارای طاقی ها وگنبد ها و ستون های زیادی است و پنجرهایی با شیشه های رنگی بسیار زیبایی ست و در کل معماری جذابی دارد . محراب این مسجد دارای گچبری های با طرحهای زیباست و در شبستان اصلی قرار گرفته .حیاط مسجد به نسبت کوچک اما با صفاست و دارای درختان و گلهای زیباییست .روبه روی شبستان مسجد مدرسه ی علوم فقهی یا حوزه ی علمیه قرار دارد که طلاب در آن ساکن هستند .مسجد دارای زیرزمینیست که متاسفانه به دلیل زمان نامناسبی که ما انتخاب کرده بودیم برای بازدید امکان دیدن آن را از دست دادیم.
این مسجدقدیمی و زیبا در بازار بزرگ تبریز قرار گرفته که وقتی وارد ان میشود حس معنوی ان شما رو شگفت زده میکنه ؛ داخل ان یه پنجره رنگی زیبا هست که چشمان شمارو خیره میکنه و ناخوداگاه باعث میشه شما دریچه دوربین تون رو برای عکاسی باز کنید ،انتهای مسجد یه محراب قدیمی هستش که دور ان را حفاظ شیشه کشیدن ؛لوسترهای بزرگ و قشنگ به این مسجد زیبایهای خاص خودشو داده ؛ در قسمت دیگر مسجد معماری زیبا با ستونهای گرد و سقف گنبدی شکل هستش که بسیار قشنگ و زیباست و در کل با وارد شدن به ان زمان از دست شما فرار میکند و دوست ندارید که این مکان رو ترک کنید ؛این حس واقعی من از بازدید این مکان بود و در مورد تاریخچه و ... این جاذبه مطالب زیاده که میتونید با یه سرچ کوچک در گوگل اطلا عات کافی رو بگیرید
مسجد جامع تبریز در طول دورههای مختلف بازسازی یا بنا شده است. یکی از بخشهای این مسجد که قدمت بیشتری نسبت به سایر قسمتهای مسجد دارد، محراب آن است.
معمولا پنجرههای ارسی و زیبا در قسمت شمالی باعث میشود گردشگران کمتری به این محراب توجه کنند.
هر چند محراب این مسجد در مقایسه با مسجد جامع مرند، مسجد جامع اصفهان یا مسجد جامع ارومیه چندان ظریف کاری ندارد ولی در نوع خود زیباست و هنرمندانه طراحی و اجرا شده است.
بخشی از محراب که معمولا پایینتر از سطح مسجد است به علت مرمت در زمان بازدید من پوشانده شده بود.
اگر از سمت خیابان مطهری بخواهید وارد بازار شوید، روبروی شما مسجد جامع تبریز قرار دارد که تقریبا روبروی خانه مشروطه در آن سوی خیابان مطهری است. مسجد جامع تبریز در بین دو مسجد دیگر با نام های حجت الاسلام و خاله اوغلی قرار دارد و مدرسه علمیه طالبیه نیز در کنار این سه مسجد واقع شده است که همگی این ها ما را به اشتباه می اندازد!
در واقع پس از عبور از درب زیر گلدسته ها وارد محوطه مدرسه طالبیه می شویم و البته راه مساجد و بازار از مدرسه جدا شده است. از سمت راست که حرکت می کنیم اول مسجد حجت الاسلام و سپس مسجد جامع و در نهایت مسجد خاله اوغلی قرار داره که هر سه بهم راه دارند.
سابقه مسجد به دوره سلجوقیان می رسد اما در طول تاریخ و بخصوص بعد از زلزله تبریز در قرن ۱۲ بطور کلی بازسازی شده است.
مسجد جامع تبریز ، مابین راسته بازارمسجد جامع و راسته بازار صفی قراردارد.این مسجدیکی از بناهای تاریخی و باستانی تبریز است.تاریخ دقیق بنای آن معلوم نیست.این مسجد را بنام "جمعه مسجد"هم مینامند.این مسجد بسیارساده و بی آرایش است و از کاشی و سایر سنگها در آن خبری نیست.بعد از زلزله مهیب سال ۱۱۹۳ (ه.ق)تبریز که چند طاق آن فروریخت،توسط حسینقلی خان دنبلی مرمت گردید.در دوره معاصر، حاج محمد باقر کلکته چی که از تجار معروف تبریز بودند، تعمیرات مفصلی به عمل آورده، یک کتابخانه جدید و تالار مناسبی برای مطالعه طلاب علوم دینی احداث کرد.
طول مسجد که از جنوب به شمال، امتداددارد، حدود ۶۲ متر است و قسمت وسط آن که دارای طاق بلند و بزرگی است،۱۵ متر عرض دارد.پایه های این طاق بسیارمستحکم و قطور است.طول مسجد به دو قسمت تقسیم میشود.، قسمت اول که کمی کم عرض است،به طول ۲۸ متر ،از بخش جنوبی که به طول ۳۲ متر است، بوسیله دو جرز عریض، مجزا می شود.در انتهای این قسمت، محرابی از سنگ مرمرسفید ساده با طرحهای مارپیچ، تزئینی به شیوه صفوی به چشم می خورد.در پشت دیوار شرقی این قسمت، مسجد بزرگ و تاریکی با ده ستون و طاق های ضربی آجری وجوددارد که به مسجدزمستانی معروف است.این قسمت در سالهای اخیر، تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی، به شکل اولیه بازسازی شده است.
مسجد جامع تبریز دارای دو سنگ نوشته تاریخی است.سنگ نوشته اول که بر دیوار پایه غربی طاق میانی نصب شده، از جنس مرمر به ابعاد۱/۱۲در۱/۷۰ متر مشتمل است بر رویای شاه طهماسب صفوی که حضرت ولیعصر(عج)را دیده و آن حضرت وی را به لغو بخشی از مالیاتها و احسان و گذشت درباره مردم امر فرموده اند.این کتیبه درسال ۹۷۲(ه.ق)به خط ثلث شیوا به رشته تحریر در آمده است.کتیبه دوم نیز از سنگ مرمر است ودر بالای در شمالی مسجد جامع نصب شده و مشتمل بر فرمانی از شاه سلطان حسین صفوی و به خط محمد مومن تبریزی است.این کتیبه به تاریخ ۱۱۰۶(ه.ق) وبه خط ثلث عالی است که درآن فرمان به رستم خان سردارسپه و بیگلربیگی آذربایجان، صادرشده است که وی قمارخانه هاو روسپی خانه هاو چرس فروشهارا ببندد و متشرعی در حق مرتکبین جاری گردد.همچنین اوباش را از کبوترپرانی ، گرگ دوانی، قوچ بازی و گاوبازی که باعث خصومت و فساداست، منع کرده و مرتکب را مجازات کنند.
مسجد جامع دارای دو در ورودی است.یکی در جانب شمالی که از طریق صحن مسجد می توان به آن راه یافت و در دیگر از طرف جنوب ، به کوچه مجاور باز می شود.
مسجد جامع تبریز فعلا دایر است ودر آن نماز جماعت اقامه می شود و برخی از مراسم های مذهبی بزرگ و مهم مانند مراسم اعتکاف در آن برگزار می شود.
این مسجد در تاریخ ۱۳۱۰/۱۰/۱۵به شماره ۱۷۱در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
تابستان سال گذشته در سفر ب تبریز بعد از بازدید بازار بزرگ تبریز به خاطر علاقه زیاد همسرم به مکانهای تاریخی به مسجد جامع رفتیم . حیاط بسیار بزرگ و درخت های قشنگی داشت. کمی جلوتر در چوبی بزرگی بود که در عکسها هست. و همچنین ساختمان های کنار هم و بزرگ و با سبک معماری خاص و منحصر به فرد.
#تایسیز
معرفی: مسجد جامع تبریز در کنار جاذبه هایی همچون بازار تبریز و خانه مشروطه در شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی واقع شده. این مسجد از قدمی ترین بناهای این شهر هست که بنا به گفته ها ساخت آن به زمان سلجوقیان بازمیگردد.
این مسجد همچنین به نام های مسجد جمعه و جامع کبیری نیز مشهور هست.
دسترسی: بدلیل قرار گرفتن این مسجد در مرکز شهر تبریز شما می توانید از وسایل نقلیه عمومی برای بازدید از این مکان استفاده کنید.
تجربه شخصی: من و همسرم در تیر ماه سال 95 در سفری کوتاه به تبریز از این مسجد که در کنار بازار تبریز بود بازدید کردیم. این مسجد دارای دو درب ورودی می باشد که یکی در بخش شمال و دیگری در بخش جنوبی قرار گرفته. ورودی شمالی به سمت صحن و ورودی جنوبی به کوچهی کنار مسجد منتهی می شود. مسجد دارای معماری زیبایی بود که توجه رو به خودش جلب میکرد.
بازدید از این مسجد رو در کنار بازدید از بازار تبریز و خانه مشروطه به شما توصیه میکنم.
مسجد جامع تبریز و محوطه آن از دو طریق قابل دسترسی است. یکی از روبروی خانه مشروطه که گلدسته های بلندی که بعدها ساخته شده به خوبی دیده می شود و یکی هم از داخل بازار تبریز. از هر دو طرف وارد یک حیاط مشجر می شوید که چند مسجد و یک کتابخانه در اطارف ان دیده می شود. مسجد جامع که یکی از قدیمی ترین این مسجد هاست معمولا تنها به هنگام نماز جماعت باز می شود و بازدید در زمان غیر نماز معمولا امکان پذیر نیست و ممکن است با هماهنگی کفشدار مسجد اجازه بازدید داده شود. بعد از ورود به این مسجد در سمت راست و در ضلع شمالی مسجد پنجه ای بزرگ با شیشه های رنگی دیده می شود. این پنجره های رنگی با نورهای زیبایشان حس زیبایی منتقل می کنند. در قسمت جنوبی مسجد محراب قرار دارد که تزیینات معماری زیبایی دارد. ستون های سنگی با مقطع چند ضلعی، گنبدهای کوچک از زیبایی های این مسجد است. اگر از سمت بازار وارد این مسجد می شوید، قبل از پایین امدن از پله ها به کتیبه ای که بالای درب ورودی نصب شده است هم توجه کنید. کاش تابلویی خوانا از انچه در این کتیبه نوشته شده در آنجا نصب می شد.