آرامگاه فاطمه معصومه در میان بقعه با بلندی ۲۰/۱ و طول و عرض ۹۵/۲ در ۲۰/۱ متر قرار گرفته و با کاشی های نفیس و زرفام پوشیده شده . گرداگرد مرقد منور، دیواری به بلندی دو متر و طول و عرض تقریبی (۸۰/۴، در ، ۴۰/۴) قرار دارد که در سال ۹۵۰ بنا گردید و با کاشی معرق آراسته شده که اکنون این دیوار با ضریح مشبک از جنس نقره پوشیده شده . اولین گنبدی که پس از سایبان حصیری موسی بن خزرج، برفراز قبر فاطمه معصومه بنا شد، قبه ای برجی شکل بود که به همت زینب دختر امام جواد از مصالح آجر و سنگ و گچ در اواسط قرن سوم هجری ساخته شد. به مرور زمان و پس از دفن بعضی از بانوان علوی در جوار فاطمه معصومه دو گنبد دیگه در کنار گنبد اول ساخته شد. چهار پادشاه از صفویان، دو پادشاه از قاجار، و همچنین تعدادی از شاهزادگان قاجار در این مکان دفن شده اند.ورودی ها و مسیر های دسترسی :خیابان ارم (درب شماره ۱ تا ۱۱)، بلوار صدرخیابان اراک ( درب های شماره ۱۷ تا ۲۴) حرم مطهر معصومه سلام اللهمابقی درب ها (۱۲ تا ۱۶) در خیابان شبستاندر ضمن در اطراف حرم دو عدد پارکینگ وجود داره.اولین پارکینگ شرقی، پارکینگی رو باز واقع در خیابان عمار یاسر.پارکینگ طبقاتی زائر، واقع در بلوار زائر (رودخانه)
حضرت فاطمه معصومه ، خواهر امام رضا می باشند که مرقد و بارگاه آرامگاه ایشان در شهر قم زیارتگاه زایران بی شماری است .
به علت وجود آرامگاه حضرت معصومه در قم ، این شهر دومین شهر زیارتی کشور بعد از مشهد می باشد و گردشگران زیارتی زیادی دارد .
حضرت معصومه خواهر امام رضا در سال 201 هجری در هنگام مهاجرت به خراسان ، در ساوه در نزدیکی قم بیمار شده و وفات یافته اند . آرامگاه حضرت معصومه در زمان صفویه ، توسعه و رونق بیشتری گرفت .
فضاهای پیرامون حرم حضرت معصومه شامل صحن و مسجد و شبستان می باشد .در تزییانات و گچ بری ها و آیینه کاری های مرقد و بارگاه حضرت معصومه مانند حرم امام رضا ، از نهایت هنر و صناعت هنرمندان ایرانی استفاده شده است . ضریح مرقد حضرت معصومه نیز با نقره پوشیده شده است .
شبستان های حرم و بویژه شبستان مسجد اعظم ( مسجد آیه الله بروجردی ) که چسبیده به حرم است محل تدریس علوم دینی و مباحثه طلاب با یکدیگر است . این مباحثات برای مرور و تمرین دروس دینی و فن سخنوری است و دیدن این مباحثات برای هر گردشگری که به این محل می آید می تواند جذاب باشد .
در پیرامون مرقد حضرت معصومه ، شخصیت های مذهبی یا حکومتی معروفی دفن شده اند . شاه عباس دوم نیز در همن محل دفن شده است .
حرم حضرت معصومه (س) مهم ترین جاذبه شهر قم است که زائران و مسافران را به سمت خود می کشد و زیارتگاه عاشقان اهل بیت است. حضرت معصومه دختر امام موسی کاظم و برادر امام رضا(ع) در سال ۲۰۱ قمری در شهر قم درگذشت و مرقد ایشان از سال ۲۵۶ که اولین بارگاه و گنبد برای آن ساخته شد تاکنون بارها دچار تغییرات شده است. بیشترین تغییرات در دوره قاجار اتفاق افتاد که صحن اصلی حرم با نام صحن اتابکی به همت اتابک اعظم صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار ایجاد شد. همچنین فتحعلیشاه قاجار ایوان طلا را در صحن عتیق ساخت. دو ایوان شمالی و شرقی با نام های ایوان طلا و ایوان آیینه بسیار زیبا و بالای هر کدام نیز دو مناره قرار دارد. مسجدهای بالاسر، اعظم و طباطبایی نیز به حرم متصل هستند. در صحن اصلی حرم و در حجره های آن تعدادی از مشاهیر به خاک سپرده شده اند از جمله پروین اعتصامی و پدرش. چهار پادشاه صفوی و دو پادشاه قاجار و تعداد زیادی از رجال قاجار در حرم مدفون هستند که قبر آنها از بین رفته است. همچنین در داخل حرم و بخصوص مسجد بالاسر مقبره تعدادی از علمای مشهور شیعه قرار دارد.
#گلفام_سفر
خانوم معصومه خواهر امام رضا که در شهر قم آرمیده و هر روزه شاهد زائران زیادی هست.قبلا یادمه یک رودخونه کنار حرم بود که تبدیل شده بود به یک پارکینگ تروتمیز .کاشی های زیباهمیشه برای من جذاب بوده،کاشی معرق های زیباوصحنی که حوض آبی مرکزش بشدت چشم نواز بود وضریحی نقره ای که من بعلت شلوغی حتی چشمم هم بهش نخورد.و آیینه کاری های بسیار باشکوه که بسیار هنرمندانه چیده شده بودندو اگر ساعتها نگاهشون بکنم سیر نمیشم و طاق هایی که همیشه منو جذب میکنند چه وقتها که چادرم زیرپام نموند بخاطر تماشای طاق.نسبت به حرم امام رضا از نظافت کمتری برخوردار بود و ی جاهای از بوی جوراب و ترکیبش با بوی گلاب نمیشد موند و با این همه زائر توقع رسیدگی بیشتر ازشون میرفت.بیرون از حرم امانتداری هایی هستند که وسایل رو تحویل میگرفتند و همچنین چادر جهت اجاره هم بود و رفتار پرسنل تفتیش نسبت به قبل خیلی مودبانه تر بود.
حضرت فاطمه معصومه(ع)، دختر حضرت موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و «نجمه» است. تاریخ تولد ایشان به درستی مشخص نیست.حضرت معصومه تنها ۱۷ روز در قم ساکن بودند و در سن ۱۸ سالگی در حالی که هنوز ازدواج نکرده بودند در این شهر وفات یافتند.پیکر ایشان در مکانی که آن روز ها به نام باغ بابلان مشهور بود دفن گردید. این مکان امروز به حرم حضرت معصومه (ع) مشهور است و بنای بسیار زیبایی اطراف آن بنا گردیده است.
حضرت فاطمه معصومه(ع)، دختر موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و «نجمه» است. تاریخ تولد ایشان به درستی مشخص نیست . ایشان پس از این که مامون حضرت امام رضا را به مرو فرا خواند به همراه جمعی از شیعیان برای دیدار و پیوستن به ایشان حرکت کرد اما در نزدیکی قم بیمار شدند و در قم ساکن شدند. حضرت معصومه تنها 17 روز در قم ساکن بودند و در سن 18 سالگی در حالی که هنوز ازدواج نکرده بودند در این شهر وفات یافتند. پیکر ایشان در مکانی که آن روز ها به نام باغ بابلان مشهور بود دفن گردید . این مکان امروز به حرم حضرت معصومه (ع) مشهور است و بنای بسیار زیبایی اطراف آن بنا گردیده است.
ما برای زیارت این حرم مطهر از پارکینگ شرقی حرم که در انتهای خیابانی با نام پیامبر اعظم قرار داشت استفاده کردیم. اینجا پارکینگی روباز است و خودورها گاه به صورت نامنظم پارک شده اند. از انتهای شمالی این پارکینگ و از کوچه هایی قدیمی که گاه تابلو راهنمای حرم نصب شده بود، راهی حرم شدیم. از انتهای این کوچه وارد حریم حرم میشویم. برای ورود به حرم داشتن چادر اجباری است.
ورود از خیابان ارم به صحنی موسوم به صحن نو است و بعد آن صحن عتیق.
در صحن عتیق ایوانی در سمت شمالی و ورودی ضریح قرار دارد که دارای تزییناتی زیبا و هنری است.
در قسمت زیرین حرم، رواقی هم برای خانوادهها تدارک دیده شده است. مزیت این رواقها جدا نشدن از خانواده است. اصولا هماهنگی در مکان های زیارتیف یعد از اتمام دعا و زیارت مخصوصا در اوقات بعد از نماز کار سختی است.