میخواهم شما را به سفری پر رمز و راز ببرم، سفر به محل استقرار روحانی، آسیای میانه؛ سفر به پایتخت یکی از کشورهایی که زمانی کوس دشمنی با ایران را مینواخت و امروز از دوستان نزدیک ایران است. چمدانها را میبندیم، کولهبار خود را بر دوش میگیریم و بسان رهنوردانی که در افسانهها گویند راه خود را به سمت تاشکند آغاز میکنیم.
تاشکند؛ پایتخت ازبکستان، شهری با جمعیتی حدود 2 میلیون نفر که نام کهن آن چاچ بوده است. «چاچ» را در شاهنامه شنیدهایم آنجا که درباره کمان چاچی سخن میگوید که :«ستون کرد چپ را و چپ کرد راست / خروش از خم چرخ چاچی بخواست». مردم این شهر به زبان فارسی بخاری و ازبکی سخن میگویند. با توجه به سابقه تاریخی این شهر, جاذبههای تاریخی بسیاری در تاشکند وجود دارد. البته در کنار جاذبههای تاریخی تاشکند جاذبههای گردشگری دیگری نیز دارد. از میان جاذبههای گردشگری تاشکند میتوان به
مقبره زنگی آتا
مقبره عنبر بیبی، مدرسه کوکلداش، مجموعه حضرت امام(خواست امام) و بسیاری دیگر از آثار دوره تیموریان نام برد. مقبره زنگی آتا: این مقبره در دهکدهای که همین نام را دارد به دستور تیمور لنگ بنا شده است. طبق نوشتهها ، در دهه 90 از قرن 14، تیمور دستور ساخت مقبره را بر روی گور مقتدی شیخ Ayhoja که در زمان حیاتش به او زنگی آتا ( یعنی پدر زندگی ) می گفتند صادر کرد. مقبره عنبر بیبی در قبرستانی در جنوب شرقی دهکده زنگی آتا قرار دارد. عنبر بیبی همسر زنگی آتا است.
مدرسه کوکلداش و مدرسه براق خان:
هر دوی این مدارس که در واقع حوزه علمیه به مذهب حنفی بودهاند و میتوان آنها را با مدارس نظامیه مقایسه کرد، در قرن شانزدم میلادی در دوره شیبانیان بنا شدهاند، در مدرسه براق خان که به دستور براقخان از سلسله شیبانی حاکم تاشکند ساخته شدهاست مقبره براق خان و پدرش واقع شدهاست و اکنون محل فروش صنایع دستی ازبکستان است. مدرسه کوکلداش (کوکلتاش) دیگر مدرسه مذهبی تاشکند است که در حال حاضر فعال بوده و در کنار مسجد جامع خواجه عبیدالله احرار از پیروان طریقت نقش بندیه واقع شده است.
مجموعه حضرت امام(خواست امام):
مجموعهای است مذهبی شامل مساجد، مقابر، کتابخانه و مدرسه علوم دینی که در بخش قدیمی شهر تاشکند واقع شده است. در سال ۲۰۰۷م. به مناسبت انتخاب شهر تاشکند به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، این مجموعه بازسازی و بناهای جدیدی نیز در آن احداث شد. در این مجموعه اداره مسلمانان ازبکستان، مدرسه براقخان (متعلق به قرن شانزدهم میلادی)، کتابخانه اداره مسلمانان و مقبره قفالچاچی قرار دارد.
هنر چوب در تاشکند
نکته مهم درباره تاشکند صنایع دستی آن است، اکثر صنایع دستی تاشکند از چوب یا شاخ ساخته شدهاند. در کتابها از کمان چاچی به عنوان بهترین کمان نام برده شده است، این نشان دهنده مهارت صنعتگران تاشکند در کار با چوب و قوس دادن به آن است. معرق کاری، منبت کاری و دیگر کارهای هنری روی چوب در تاشکند به وفور یافت میشوند.
نویسنده: یدالله نعمتی