کمتر کسی است که آبشار آنجل را به عنوان بلندترین آبشار جهان نشناسد یا تا به حال تصویری از آن، ندیده باشد. اما نام آبشار لاتون که یکی از بلندترین آبشارهای ایران است، شاید خیلی برایمان آشنا نباشد.
آبشار لاتون در استان گیلان، ۱۵ کیلومتری جنوب شهرستان آستارا، در شهر لوندویل روستای کوته کومه جای گرفته‌است. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که به لحاظ بلندی، یکی از مرتفع ترین آبشارهای ایران به حساب می‌آید.
این آبشار چهار فصل، جزو 30 آبشار بلند و خوش منظره جهان است که ارتفاع آبریز اصلی و فوقانی آن 105 متر با پهنای 5 متر و آبریز تحتانی آن 65 متر با پهنای 10 متر است و در مجموع، می‌توان شاهد آبشاری با ارتفاع 170 متر بود.
علاوه بر آبشار اصلی، آبشاری دیگر در ۱۰ متری آن قرار دارد که ۶۵ متر ارتفاع دارد و سرریز آب آن نسبت به آبشار اصلی بیشتر و پر عرض تر است. در بالا دست آبشار بزرگ لاتون، سه حوض بزرگ طبیعی با سه آبشار ۱۰ متری وجود دارد که از زیبایی‌های بی نظیر و منحصربه‌فرد منطقه لاتون است. این آبشار از فاصله 500 متری قابل رویت است.
فاصله این آبشار از روستای کوته کومه، حدود شش کیلومتر است که پس از 3 ساعت و 30 دقیقه پیاده روی( کوهنوردی) می‌توان به آن رسید. در این مسافت،ارتفاع حدود ۷۵۰ متر، زیاد میشود. در مسیر صعود به آبشار لاتون، روستای قدیمی آسیو شوان که تقریبا خالی از سکنه است نیز قرار دارد. به زبان تالشی، آسیو به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه است.
در مسیر صعود به آبشار تپه‌هایی جنگلی و بسیار زیبایی قرار دارند که در طول آن، چشمه‌های فراوانی با آب خنک و نوشیدنی دیده میشود. انتهای مسیر نیز دارای پرتگاه‌هایی خطرناک و مرگبار است.
در حاشیه آبشار یکی از زیباترین جنگل‌های متراکم بکر و دست‌نخورده گیلان با انبوهی از درختان آلو، به، گلابی، گردو، فندق و سیب وحشی وجود دارد که در ۹ ماه از سال سرسبزی و زیبایی خود را حفظ می‌کند.
از تنوع جانوری اطراف آبشار لاتون، نیز می‌توان به گرگ، گراز، خرس ،جوجه تیغی، اسب، گاو، و... اشاره کرد. همچنن قلعه‌ای اعجاب انگیز بر فراز آبشار واقع شده است که به قلعه "اسپیناس یا اسپینه" معروف است ، تاکنون هیچ کاوشی روی این قلعه رسوخ ناپذیر انجام نپذیرفته است اما مردم محلی آن را یکی از قلعه های بابک خرم دین می دانند.
