در هر برهه ای از زمان و هرجا که اراده ای توانا به منصه ظهور می رسد، در پی آن شگفتی ها پدید می آید. شگفتی هایی که دراین میان فقط اهل نظر می توانند به عظمت آن پی ببرند.
با نگاه به چشم انداز راه آهن ایران، چه در شمال هنگام عبور از قله های سر به فلک کشیده البرز و چه در جنوب هنگام گذشتن از فراز دره ه وکوههای سخت وبلند به راحتی می توان به اهمیت وعظمت آن پی برد.
یکی از شاهکارهای راه آهن کشور «پل ورسک» است که به عنوان مهمترین و مرتفع ترین پل خط آهن شمال ایران مطرح است .
ازاین پل که شهرت جهانی نیز دارد و نام آن در تمامی آثاری که پس از پایان جنگ جهانی دوم منتشر شد ، با عنوان «پل پیروزی » یاد شده است .
ساخت پل ورسک که از مهمترین رویدادهای فنی مهندسی راه آهن کشور محسوب می شود، توسط مهندسان آلمانی و اتریشی و کارگران فنی انجام شده است و به لحاظ ویژگی های منحصر به فرد، این پل در فهرست آثار ملی کشورمان نیز به ثبت رسیده است .
پل ورسک که در واقع از شاهکارهای معماری جهان به شمار می رود، در دره ورسک واقع در ۸۵کیلومتری جنوب قائم شهر در محور سوادکوه قرار دارد و راه آهن سراسری تهران ـ شمال را به هم متصل می کند. عظمت این که، دوکوه عظیم وسخت گذر عباس آباد را به یکدیگر اتصال می دهد، حقیقتی انکارناپذیر است که حتی جهانگردان خارجی نیز به آن اعتراف دارند ودر برابر بزرگی و اراده آهنین طراح وسازندگان آن سرتعظیم فرود می آورند.
امروز پل ورسک علاوه براهمیت ویژه در صنعت حمل ونقل، از جاذبه های سیاحتی کشور نیز محسوب می شود که مسیر دسترسی به آن در صورت کسب مجوز از مقامات ذیصلاح از ارتفاعات شرق ورسک، است .
گفتنی است در سال ۱۳۲۰ که نیروهای متفقین در زمان جنگ جهانی دوم وارد ایران شدند، یکی از دلایل پیروزی خود را دراین جنگ وجود راه آهن سراسری ایران عنوان کردند. از طرفی ، «چرچیل»، نخست وزیر وقت انگلیس نیز پل ورسک مستقر در راه آهن شمال را پل پیروزی لقب داد.
طراح پل ورسک کیست؟
باید توجه داشت که این بنا برخلاف ادعای برخی افراد مبنی بر ساخته شدن آن بدست مهنس آلمانی بنام ورسک ، ساخت یک معمار اتریشی به نام (( والتر اینگر )) در سال 1310 هجری شمسی است و نام این پل بر گرفته از نام قریه ورسک واقع در قسمت شمالی این پل میباشد. قریه ورسک در زمان احداث پل دارای حدود 20خانوار جمعیت بوده است .
به روایت بومیان منطقه، هنگامی که این پل ساخته شد، به فرمان رضا شاه ، مهندس سازنده پل به همراه همسر و فرزندانش در هنگام عبور نخستین قطار از روی این پل در زیر آن قرار گرفتند تا به این ترتیب اطمینان سازه ساخته شده، ثابت شود.آ¬رامگاه والتر اینگر در نزدیکی پل ورسک قرار دارد .
مشخصات فنی پل ورسک:
این بنا از ملات سیمان و شن شسته شده و آجر ساخته شده و در ساختمان آن از آرماتور استفاده نشده است . به بیان دیگر این بنا از ملات غیر مسلح ساخته شده است .
حجم پل ورسک که دارای ۶۶ متر دهانه قوسی و ۱۱۰متر ارتفاع از ته دره است ، جمعاً ۴۵۰۰ مترمکعب است .
طول کلی پل 2/73 متر است. هزینه ساخت آن در آن زمان، بالغ بر۲میلیون و۶۰۰هزار تومان بوده است . برای ساخت این پل عظیم چندطرح مبتنی براستفاده از مصالح بنایی که بیشتر مقرون به صرفه بوده، به تصویب رسید.
پل ورسک در شمار مهمترین آثار فنی مهندسی راه آهن شمال ایران محسوب می شود و شماره ثبت تاریخی ملی آن 1534 می باشد .ورسک از جمله پل‌های استراتژیک ایران است که توسط مهندسان آلمانی و اتریشی با تضمین ۷۰ ساله احداث شد.
سه خط طلا
سه خط طلای راه‌آهن شمال در سه کیلومتری پل ورسک و بعد از آبادی ورسک به سمت گدوک در ارتفاعات شرق جاده تهران - شمال مشاهده میشود. این خطوط برای کم کردن شیب و افزایش ضریب قدرت لوکوموتیوه به این شکل بنا شده است.
منبع : بیتوته
