هیچ چیز مانند معماری برای درک بهتر مکانی که در آن هستیم به ما کمک نمی کند. معماری معمولا بر اساس دوره های زمانی و نامگذاری های مخصوص به آن مانند بروتالیسم، مدرن و پست مدرن سنجیده می شود و این سنجش پدیده ای تصادفی نیست از این نظر که این نظم نگاهی اجمالی به آینده ای را فراهم می کند که در قالب درکی از گذشته به تصویر کشیده شده است. اضافه بر اینها، این موضوع به ما کمک می کند که علاوه بر درک یک لحظه یا یک بنا، آن را با زمان مرتبط کنیم.
از آنجا که پروژه های معماری قرن بیست و یکم بسیار زیاد هستند، این مطلب انتخاب های خود را به عرصه ی پروژه های عمومی و خصوصی تکمیل شده محدود نموده و دنیای گسترده ی خانه ها و پروژه های در حال ساخت را از لیست خود حذف نموده است. به هر حال فقط زمان می تواند نشان دهد که تاثیر این پروژه ها ادامه دار خواهد بود یا خیر. اما واضح و مبرهن است که این ساختمان ها نشانه ای از دنیای امروز ما هستند.
1- ابسولوت ورد Absolute World (2010)
ابسولوت ورد شامل دو آسمان خراش در یک مجتمع مسکونی 5 ساختمانه است که در حومه ای در تورنتو به نام میسیساگا Mississauga واقع شده است. این ساختمان ها از شکل جعبه مانند برج های مسکونی معمول اجتناب کرده و دارای چرخشی 206 درجه ای در 50 و 56 طبقه می باشند. هرچند این پروژه از ابتدا بصورت تک برج برنامه ریزی شده بود، زمانی که طرح رادیکال و ارگانیک معمار آن قطعی و در عرض چند روز پیش فروش شد، برج دیگری نیز به مجموعه اضافه گشت. این برج ها به برج های مریلین مونرو نیز معروف هستند. این ساختمان های شناور در خط آسمان میسیساگا بسیار شاخص بوده و با طراحی منحصر به فرد خود به چشم می آیند.
2- گالری هنری آکلند Auckland Art Gallery (2011)
وقتی که زمان بازسازی و توسعه ی گالری هنری آکلند در نیوزیلند فرا رسید، معماران FJMT و Archimedia تصمیم گرفتند که ساختمان های جدید و قدیم را بصورت یکپارچه با هم ترکیب کنند به گونه ای که طرح ایجاد شده بتواند مرجعی برای محیط اطراف خود باشد؛ در داخل این چهارچوب آنها هویت معماری جدیدی را برای این گالری 116 ساله تعریف کردند. نتیجه، ترکیب زیبایی از تاج های چوبی و دیوارهای شیشه ای است که ساختمان را با محیط پیرامونی پارک آلبرت و هنر مدرن داخل آن پیوند می دهد.
3- استادیوم ملی پکن Beijing National Stadium (2008)
«آشیانه ی پرنده» خانه ی بازیهای المپیک 2008 بود و ساختار مشبک فولادی آن در رقابتی بین المللی شکل گرفت. هدف از این رقابت ایجاد بنای یادبودی برای چین بود تا بتواند خود را دوباره به جهانیان معرفی کند. سرامیک های چینی، الهام بخش طرح برنده ی Herzog & Meuron بود و طرح اولیه شامل یک سقف جمع شونده نیز می شد. هرچند این سقف بعدها از طرح حذف گشت، ساختار مشبک فولادی که سابق بر آن سازه های حامی را پنهان می نمود به عنوان ویژگی شاخص ورزشگاه باقی ماند. در طول بازیهای سال 2008 این ساختمان ستایش زیادی را متوجه خود نمود ولی از آن پس از نظر یکپارچه شدن با استفاده ی روزانه با مشکلاتی مواجه بوده است. با تمام این احوال، آشیانه ی پرنده بدون شک استانداردهای زیبایی شناسانه ی ساخت استادیوم های ورزشی را متحول کرده است.
4- سیاره ی آبی The Blue Planet (2013)
جدیدترین آکواریوم دانمارک به درستی سیاره ی آبی نامگذاری شده است. این آکواریوم دارای 7 میلیون لیتر آب بوده و طوری طراحی شده تا با ماهیت روان اقیانوسی به دقت همخوانی داشته باشد. طرح این آکواریوم به گونه ای است که از بالا شبیه به یک گرداب به نظر می رسد. حجم خارجی سیاره آبی به صورت یکپارچه گذر از آب های آرام به ساختار فراگیر و مجسمه وار فولاد ضد زنگ را نشان می دهد که در کل به صورتی موثر نمایش دهنده ی قدرت و زیبایی اقیانوس است. در داخل آکواریوم نمایشگاه های همه جانبه ای وجود دارد که همگی از یک قطب مرکزی نشات می گیرند؛ لازم به ذکر است که در صورت نیاز، امکان گسترش ساختمان تا 30% فراهم است. طرح سیاره ی آبی به صورت برجسته ای هدف آن را به نمایش گذاشته و در عین حال منظر شهری تاثیرگذار کپنهاک را ارتقا می دهد.
5- BMW Welt (2007)
وقتی کمپانی BMW تصمیم به ساخت مکانی گرفت تا مشتریان بتوانند خود را در تاریخ این برند باواریایی غرق کرده و ماشین های جدید خود را انتخاب کنند، آنها بر گزینه ای تمرکز نمودند که بتواند فن آوری پیشرفته ی طرح خودروهای این برند را به نمایش بگذارد. این ساختمان که در مونیخ آلمان واقع شده به طور قطع دارای چنین ویژگی می باشد. ساختار فولاد ضد زنگ و شیشه ای این ساختمان با آرایه ی خورشیدی 800kW روی بام، همان شگفتی و ترسی را در دل بینندگان بر می انگیزد که این کمپانی تمایل دارد با طرح ماشین های چهارچرخ خود ایجاد کند.
6- برج خلیفه Burj Khalifa (2009)
این برج که تعریف دقیق جمله ی معروف «فرم از عملکرد پیروی می کند» می باشد، در نوع خود بینظیر است. برج خلیفه با ارتفاع 829.8 متری بلندترین سازه و آسمان خراشی است که تا به حال ساخته شده است (320 متر بلند تر از آسمان خراش جایگاه دوم یعنی Taipei 101). برج خلیفه همچنین خانه ی مرتفع ترین نمایش آتش بازی سال نو می باشد. ساختار لایه لایه و لوله ای این برج یادآور معماری سنتی اسلامی است و کانسپت خود را وامدار تئوری طرح یک مایلی ایلینوی اثر فرانک لوید رایت می باشد. ارتفاع بلند این برج آن را به یکی از شگفتی ها تبدیل نموده – این برج در اوج ارتباط فرهنگی و اقتصادی دوبی ساخته شد- اما شانس زیادی وجود دارد که قد و قامت مهیب این برج برای مدت های طولانی زینت بخش خط آسمان بیابانی دوبی باشد.
7- شهر علم و هنر The City of Arts and Sciences (2005)
شهر علم و هنر والنسیا بیشتر از آنکه یک ساختمان تک باشد، یک مجموعه محسوب می شود. این مکان یکی از شگفتی های طراحی معماری است که الهام بخش همان خلاقیت و تصوری است که از علم و هنر بر می خیزد. سانتیاگو کالاترا طراحی این مجموعه را در شهر زادگاه خود عهده دار بود. شهر علم و هنر والنسیا مشتمل بر 7 ساختمان است (قبلا قرار بود 3 آسمان خراش نیز در این مکان ساخته شوند اما از آنها صرف نظر شد) که در بستر سابق رودخانه ی توریا Turia واقع شده اند. هر ساختمان به طور گسترده ای از بتن سفید زیبا و بخش های وسیعی از شیشه و فولاد ضد زنگ ساخته شده که جای آنها در رمان های ژول ورن خالی است. اینجا به عنوان مکانی الهام بخش برای عاشقان علم و هنر به شمار رفته و با نگاه به تصاویر آن متوجه می شوید که شاهکار کالاتروا حقیقتا بی نظیر است.
8- آکادمی علوم کالیفرنیا California Academy of Sciences (2008)
درست مانند شهر علم و هنر والنسیا، آکادمی علوم کالیفرنیا نیز ساختمانی است که الهام بخش فکرهای بزرگی برای اکتشاف و ماجراجویی به شمار می رود. ظاهر این ساختمان از روی زمین ساده است اما از منظری بالاتر، جزئیات آن مانند بام موجدار سبز و دیوارهای شیشه ای شروع به اظهار وجود می کنند. در داخل این مجموعه هیچ نشانی از طرح های ساده و خسته کننده ی معاصر وجود ندارد و بازدیدکنندگان با جنگل های بزرگ استوایی محصور در کره های شیشه ای و دیوارهای عظیم آکواریوم مواجه می شوند. هرچند معماری این بنا بی نظیر است اما بازیافت آب باران، 60000 سلول فتوولتاییک و بام سبز 2.5 هکتاری آن باعث شده که مدرک پلاتینی LEED (راهبر در زمینه ی انرژی و طرح های زیست محیطی) را از آن خود کند.
9- سالن کنسرت دیزنی Disney Concert Hall (2003)
در مورد سالن کنسرت دیزنی نظرات متفاوتی وجود دارد. بعضی ها بر این باورند که سالن کنسرت دیزنی اثر فرانک گهری یادآور یک تکه کاغذ مچاله است، این در حالی است که عده ی دیگری آن را شاهکار قرن می دانند. علی رغم تمام این نظرات مختلف، جایگاه این اثر به عنوان نقطه ی کانونی معماری معاصر به خوبی اثبات شده است. در مقایسه با موزه ی گوگنهایم بیلبائو که نمونه ای مینیاتوری از این سالن کنسرت محسوب شده و ساخت آن با تاخیرها و مسائل بودجه ای فراوان مواجه بود، با اینکه طرح سالن کنسرت دیزنی در لوس آنجلس کالیفرنیا در سال 1991 و یک سال قبل از رقیب اسپانیایی خود پذیرفته شده بود اما این سالن کنسرت در اکتبر 2003 یعنی 6 سال پس از موزه ی گوگنهایم بیلبائو به پایان رسید. علی رغم تمام تاخیرها و مسائلی از قبیل تابش خیره کننده ی آفتاب از پنل های بیرونی این ساختمان، سالن کنسرت دیزنی یکی از نمادهای معماری قرن بیست و یکم بوده و به طور قطع الهام بخش بحث و گفت و گوهای زیادی برای سالها خواهد بود.
10- باغ های خلیج Gardens by the Bay (2012)
باغ های خلیج یکی از بزرگترین باغ های موجود در دنیا هستند که درست در قلب خلیج دریایی سنگاپور واقع شده و به شهروندان سنگاپور و گردشگران امکان بهره بردن از تنوع گسترده ی گیاهان را در محیطی خیره کننده فراهم می آورند. از نقاط برجسته ی معماری این باغ ها می توان به دو محفظه ی عظیم سرد اشاره نمود که از پنل های شیشه ای متعددی برای ایجاد شکل و شمایلی ارگانیک استفاده می کنند. از جمله دیگر موارد قابل توجه می توان به 18 درخت فوق العاده بزرگ اشاره نمود که ارتفاع آنها بین 25 تا 50 متر بوده و محیطی سورئال و شگفت انگیز را در داخل پارک ایجاد می کنند.
11- خانه اپرای گوآنگژو Guangzhou Opera House (2010)
بعد از اینکه معماران ستاره ای همچون رم کولهاس Rem Koolhaas (طراح دفتر مرکزی دوربین مدار بسته و کتابخانه ی سیاتل) و کوپ هیملبلاو Coop Himmelblau (طراح BMW Welt) طرح های خود را ارائه دادند، طرح معمار عراقی زاحا حدید به عنوان طرح پایه برای بزرگترین مرکز هنرهای نمایشی جنوب چین انتخاب شد. بیشتر این ساختمان از بتن ساخته شده که با گرانیت، فولاد و شیشه ترکیب گشته و به شکل دو طرح هندسی هموار درآمده است. این ساختمان اپرا دارای طرح ارگانیک و آینده نگر است و تعادلی بین ساخته های دست بشر و سازه های ارگانیک برقرار می کند.
منبع : gearpatrol
