بوداییان مغولی معتقدند این صومعه در صحرای گبی (Gobi) مرکز انرژی معنوی جهان است. بر طبق آیین بودایی مغول، نقطه‌ای در وسط کویر گبی جایی است که مرکز قوی‌ترین انرژی معنوی جهان همگرا است. در قرن 19، صومعه خامرین خیید برای مشخص کردن این مکان ساخته شد.
صومعه اصلی خامریین خیید در سال 1820 توسط دانزاناجاجا (Danzanravjaa)، معروف به سنت بسیار شریف گبی تأسیس شد، کسی که انرژی فوق‌العاده‌ی این مکان را مشاهده کرد. این صومعه شامل بیش از 80 معبد در درونش می شد که 500 راهب را در خود جای داده بود. دانزاناواجا دانشمند و دست اندرکار عالی هنر و همچنین اصلاح طلب اجتماعی بود. او یک سالن تئاتر را در صومعه بنا کرد تا مردم مهارت‌های خوانندگی و بازیگری خود را توسعه دهند، و همچنین یک مدرسه دولتی، که زنان و مردان را به آموزش تشویق می‌کرد.
در پی پاکسازی کمونیستی در برابر مذاهب، این صومعه پربار و جالب توجه در سال 1937 تخریب شد و خامریین خیید به شکل فعلی خود در سال 1990 بازسازی شد. امروزه صدها زائر هر روز در سپیده‌دم از این سایت بازدید می‌کنند تا از انرژی معنوی این مکان بهره‌مند شوند. شامبالا (Shambala)، محور اصلی این مجموعه، با 108 گنبد محاصره شده است و سایر بناهای مقدس و معابد را محاصره کرده است که برجسته‌ترین آنها دارای یک جفت چشم بزرگ هستند که به بازدیدکنندگان خیره شده است. گفته میشود فضای محصور به دلیل انرژی حاصل از شامبلا گرمتر است و دیدن زائرانی که پاهای خود را برای جذب بهتر انرژی از کفش‌هایشان بیرون آورده‌اند غیرمعمول نیست.
شکل دیگر عبادت پرتاب برنج، ارزن و شیر بر روی مقبره است. سایر بازدیدکنندگان در حالی که آهنگی که برای خامرین خید ساخته شده است را می‌خوانند قدم می‌زنند. در خارج این مجموعه غارهایی که دانزاناجاجا و دیگر راهبان برای مدت 108 روز در آن به حالت مراقب بودند، دو تپه بزرگ پوشیده از شیر، یک زنگ بادی و یک صومعه قرار دارد.
منبع: atlasobscura.com
