هنر بیزانسی اگرچه به‌اندازه رنسانس ایتالیا یا رنسانس شمالی مشهور نیست، ولی به‌هرحال دوره بسیار مهمی در تاریخ هنر غرب بود. این هنر که آن را بیشتر به موزاییک‌های پرزرق‌وبرق و استفاده بی‌اندازه از طلا در آن می‌شناسند، عمیقاً با ظهور مسیحیت در اروپا گره خورده است و خیلی از دیوارنما‌های آن هنوز زینت‌بخش بسیاری از کلیساهای حوزه مدیترانه می‌باشند.
هنر بیزانسی پس از آن ظهور پیدا کرد که امپراتور کنستانتین اول (دوره حکومت از 272 تا 337 میلادی) در سال 313 میلادی موافقت خود را با برقراری آیین مسیحیت در امپراتور روم باستان اعلام نمود. او به سال 330 میلادی پایتختش را از رم به بیزانس تغییر داد و این شهر پس از آن به افتخار او کنستانتین یا قسطنطنیه (استانبول کنونی) نام گرفت. سپس هنرمندان رومی به این شهر مهاجرت کردند تا کلیساهای آن را به سبک‌های گوناگون کاشی‌کاری سنتی روم باستان بیارایند. صدها سال طول کشید تا این سبک بخصوص شکل خودش را پیدا کند و در سرتاسر ترکیه، ایتالیا و اسپانیا حک شود. هنر بیزانسی تا قرن پانزدهم میلادی و زمانی که قسطنطنیه در سال 1453 به دست امپراتور عثمانی افتاد، ادامه یافت.
این سبک هنری قرون‌وسطایی پرزرق‌وبرق اثرات ماندگاری را بر تاریخ هنر غرب بر جای گذاشت و حتی صدها سال بعد نیز به هنرمندانی چون ال گرکو الهام می‌بخشید. امروزه نیز گردشگران هنوز می‌توانند برخی از مشهورترین کاشی‌های این سبک هنری را در ایا صوفیه و مناطقی از ایتالیا ببینند.
ما اینجا به چند ویژگی اصلی هنر بیزانسی اشاره خواهیم کرد.
شمایل انگاری دینی
موزاییک بیزانسی مسیح فرمانروای عالم در مسجد ایا صوفیه کشور ترکیه
هنر بیزانسی به دلیل منشائش، تقریباً فقط به تصویرپردازی موضوعات دینی مانند مریم باکره، عیسی و صحنه‌هایی از انجیل می‌پرداخت. کلیسا نیز که حجم گسترده‌ای از ثروت و اثرگذاری را در جامعه بیزانسی داشت، این موضوعات هنری را تشویق می‌کرد. یکی از مشهورترین موزاییک‌کاری‌های این دوره را هنوز می‌توان در مسجد ایا صوفیه دید که مسیح را به‌عنوان پانتوکریتِر یا حاکم هستی به تصویر می‌کشد.
موزاییک‌ها
موزاییک بیزانسی امپراتور ژوستینین در شهر راونا، کشور ایتالیا
هنرمندان بیزانسی نیز مانند رومی‌ها با استفاده از هزاران تساری (قطعات ریز شیشه، سنگ، سرامیک و دیگر مواد) موزاییک‌های ظریفی می‌ساختند. البته، بیزانسی‌ها مواد گران‌بهاتری مانند ورق طلا و سنگ‌های قیمتی را به طرح‌هایشان می‌افزودند و بدین ترتیب این سبک هنری را بیشتر گسترش می‌دادند.
تصویرپردازی سبک دار
موزاییک بیزانسی از کلیسای هاگیوس دمتریوس در شهر تسالونیکی کشور یونان، مربوط به قرن هفتم و اوایل قرن هشتم میلادی.
در هنر بیزانسی تصویرپردازی سبک دار به شمایل طبیعی ترجیح داده می‌شد. هدف این هنر برانگیختن حس شگفتی و ستایش افراد در کلیسا بود. بدین ترتیب، آن‌ها از شکل‌های ظریف و معلق و تساری های طلایی استفاده می‌کردند تا دیگرجهانی بودن پدیده‌های مذهبی را نشان دهند.
منبع: mymodernmet.com
