آذربایجان، دروازه ی پخت‌ و پز به‌سوی شرق

تاریخچه آذربایجان با طعم‌های به‌ یادماندنی به بیش از 2000 سال پیش بازمی‌گردد. تاجران قرن‌ها از این کشور که میان شرق و غرب و ابتدای جاده ابریشم قرار دارد برای تردد استفاده می‌کرده‌اند و با خود ادویه‌ها، مواد غذایی و ترکیبات مختلفی برای طبخ را به این کشور وارد می‌کردند. امروزه غذای آذربایجان با تأثیر از غذای ایران و ترکیه، بوی خاصی به خود گرفته است. کباب و پلوی محلی طرفداران زیادی دارد اما می‌توان از میوه‌ها و سبزیجات تازه و سالم نیز لذت برد.

در اینجا فهرستی از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها در آذربایجان را ارائه کرده‌ایم، شاید شما هم پیشتر آن‌ها را امتحان کرده باشید.

چای

شاید منطقی به نظر نرسد اما آذربایجانی‌ها عاشق نوشیدن چای داغ در فصل تابستان هستند، به اعتقاد آن‌ها این کار باعث خنک شدن طبیعی بدن می‌شود.

حتی باوجود جا افتادن فرهنگ نوشیدن قهوه، اکثر مردم ترجیح می‌دهند که صبح خود را با چای آغاز کنند. در مناطق مختلف چای همیشه با پونه کوهی یا دارچین تهیه می‌شود. پس‌ از اینکه آب داخل سماور روی آتش به جوش آمد، اجازه می‌دهند که چای به‌خوبی دم بکشد. درست مثل ما ایرانی‌ها.

صبحانه آذربایجان

درحالی‌که تهیه غذا در قسمت‌های مختلف کشور فرق می‌کند اما صبحانه تقریباً در تمامی قسمت‌ها به یک‌ شکل آماده می‌شود.

انواع مختلف و رنگارنگی از مواد مختلف در اطراف ستاره این میز چیده می‌شوند، یعنی نان تازه تنوری. این نان‌ ترد را در کنار عسل، خامه، پنیر بز، کره و املت میل می‌کنند.

در حین آماده کردن املت، اول گوجه کاملاً خردشده را سرخ می‌کنند تا آب آن کشیده شود. سپس تخم‌مرغ‌ها را اضافه می‌کنند و قبل از آنکه تخم‌مرغ‌ها کاملاً پخته شوند آن را از روی گاز برمی‌دارند. درست مثل ما. املت را در ظرفی کوچک‌تر ریخته و نان تنوری را داخل آن فرو می‌کنند. پنیر بی‌نمک بز را در کنار این غذا می‌خورند تا طعم نمک آن را متعادل کند.

کوکو نیز گزینه‌ی خوبی برای دوستداران سبزی‌ها می‌باشد. گشنیز، شوید و پیازچه‌های تازه را خرد کرده و با 5 یا 6 عدد تخم‌مرغ مخلوط می‌کنند، سپس در یک ماهیتابه سرخ می‌کنند. این غذا را هم ما ایرانی‌ها بسیار درست می‌کنیم.

قطاب

وقتی صحبت از غذاهای خیابانی می‌شود، آذربایجان را می‌توان با دُنر که نوعی ساندویچ گوشت ترکی است شناخت، اما قطاب نوع سبک‌تر همین غذاست.

قطاب کلاسیک که از لواش درست‌شده را با گوشت چرخ شده پر می‌کنند. بجای گوشت می‌توان از سبزیجاتی مانند اسفناج، گشنیز، پیاز و شوید استفاده کرد و سپس آن را داخل یک ماهیتابه مسطح بدون روغن سرخ کرد.

سپس بر روی قطاب‌هایی که مرکز آن‌ها نرم است و لبه‌هایشان ترد، دانه‌های انار تازه و سماق می‌پاشند که نوعی ادویه به رنگ توت است. هردوی این کباب‌ها را با دوغ که نوعی شیرترش شده در ترکیب با آب و نمک است میل می‌کنند. برای شکم‌پرستان واقعی نوعی قطاب وجود دارد که داخل آن با گوشت شتر پر می‌شود و قطاب جورات نامیده می‌شود.

سالاد منقل

این سالاد شهرت بیشتری نسبت به سالادهای دیگر دارد، نام آن نیز از نحوه‌ی تهیه مواد اصلی آن نشات گرفته است، یعنی بادمجان، فلفل و گوجه که همگی این‌ها را بروی منقل که نوعی گریل قفقازی است برشته می‌کنند.

پس از خرد کردن سبزیجات کباب شده، پیاز، گشنیز، شوید، روغن‌زیتون و ریحان بنفش را به آن اضافه می‌کنند. این سالاد معمولاً به‌صورت سرد در کنار کباب گوشت سرو می‌شود، به اعتقاد مردم این سالاد باعث هضم بهتر گوشت می‌شود.

دوغا

این سوپ یا آش که با شیرترش شده درست‌ شده است را می‌توان بنا به فصل، به‌صورت گرم یا سرد میل کرد. می‌توان به آن برنج، نخود و انواع سبزیجات خردشده را نیز اضافه کرد.

این غذا باوجود مواد ساده‌ای که دارد اما در آماده‌سازی آن باید آن را تا جایی هم زد که برنج‌ها له نشوند.

جوجه لونگی

این جوجه ممکن است شبیه به جوجه‌های گریل شده در خارج از کشور باشد اما داخل آن‌یک راز خوشمزه وجود دارد. در داخل این جوجه پیازهای سرخ‌شده، بادام‌های برشته‌ شده، کشمش، آلو و گیلاس خشک وجود دارد که همه‌ی آن‌ها را خردکرده و به شکل خمیر درمی‌آورند. غنی بودن این مواد غذایی باعث طعم بی‌نظیر این مرغ شده است.

این مواد را می‌توان در داخل شکم ماهی نیز استفاده کرد.

دلمه

گرچه کتاب‌های آشپزی آذربایجان مملو از نحوه پخت دلمه‌های مختلف است، اما دلمه برگ سبز و سه خواهر از همه این دلمه‌ها شناخته‌شده‌تر است. گوشت چرخ شده را داخل برگ‌های انگور پیچیده و اجازه می‌دهند که به‌آرامی داخل قابلمه بپزد و سپس با ماست طبیعی و سیر میل می‌کنند.

دلمه سه خواهر شامل بادمجان، گوجه، فلفل مخلوط شده با گوشت چرخ‌کرده است که سپس در برگ مو می‌پیچند و در سس مخصوصی می‌گذارند تا بپزد. استفاده از ماست در کنار غذاهای سنگین مرسوم است، زیرا پروبیوتیک باعث هضم آسان‌تر غذا می‌شود.

دسر

بهترین شیرینی‌های آذربایجان در فروردین ماه پخته می‌شود، یعنی ماهی که جشن نوروز در آن برگزار می‌شود. باقلوا که نوعی شیرینی الماسی شکل است در خاورمیانه بسیار محبوب می‌باشد. باقلوای آذربایجانی نسبت به باقلواهای دیگر نرم‌تر و کم‌چرب‌تر است.

شورگوقال که نان‌ترد و ادویه‌دار است را می‌توان به‌صورت شیرین (با دانه‌های کنجد بروی آن) یا نمکی درست کرد. گردوی کنسرو شده احتمالاً یکی از بهترین دسرهای آذربایجانی است که با چای خورده می‌شود. این گردوها زمانی که نرم و سبز هستند از درختان چیده می‌شوند و در فرآیند تهیه تیره‌تر می‌شوند و در نهایت به رنگ قهوه‌ای درمی‌آیند. مزه این آجیل در کنار شیرینی شهد بسیار بی‌نظیر است.

در پایان ترکیب غیرعادی غذاهای این کشور در تمام فصول سال هندوانه، پنیر بز و نان تنوری است. گرچه این‌ها ترکیب مناسبی به نظر نمی‌رسند اما وقتی آن را باهم امتحان کنید دیگر راه بازگشتی نخواهید داشت.

منبع: CNN