در نخستین روزهای سال جاری بود که خبرگزاری رویترز از ارائه مجوز فروش قطعات هواپیما توسط وزارت دارایی امریکا به دو شرکت بزرگ امریکایی بوئینگ و جنرال الکتریک خبرداد. این مجوز بر اساس بندی که در توافقنامه سوم آذر ماه سال گذشته ژنو به تصویب ایران و گروه 1+5 رسیده ارائه شد تا صنعت هواپیمایی ایران که بیش از سه دهه تحت شدیدترین تحریمها قرار داشت بتواند بخشی از نیازهای ضروری خود را تأمین کند.
در توافقنامه ژنو بند جداگانه ای برای لغو تحریم فروش قطعات یدکی و موتور هواپیما دیده شده است که این بند درخواست بسیاری از شرکتهای تولیدکننده قطعات هواپیما را به سوی سازمان هواپیمایی کشوری ایران سرازیر کرد. از سوی دیگر تعدادی از شرکتهای هواپیمایی ایران نیز برای بهرهمندی از این شرایط درخواست خود را برای خرید قطعات به این سازمان ارائه کردند.
در این میان دو شرکت امریکایی که هر یک بزرگترین شرکت در زمینه کاری خود محسوب میشوند از زمستان سال گذشته تلاش زیادی برای برقراری روابط تجاری با ایران آغاز کردند و سرانجام توانستند مجوز صدور قطعات یدکی، کالا و خدمات را از مسئولان امریکایی دریافت کنند. بنابراین پس ازچند ماهی که از صدور مجوز فروش قطعات هواپیما به دو شرکت امریکایی میگذرد روز گذشته رسانه های خارجی از انعقاد قرار داد فروش این قطعات میان بزرگترین شرکت هواپیماساز جهان(بوئینگ) با هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) خبر دادند.
بنابراین براساس این قرارداد که به امضای طرفین رسیده است این نخستین بار از زمان وضع تحریم های امریکا در سال 1357 است که این شرکت امریکایی وارد مبادلات تجاری با یک شرکت طرف ایرانی میشود. طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، یک سند حقوقی نشان میدهد بوئینگ اقدام به تأمین کالاها و خدمات مربوط به «امنیت پرواز» برای شرکت ایرانایر که شرکت هوایی «حامل پرچم» ایران تلقی میشود، خواهد کرد.
این سند خاطرنشان میکند که مطابق توافق های حاصل شده در سه ماهه دوم سالجاری، شرکت بوئینگ مطابق با پیشنهاداتی که به مشتریان خود در زمینه هایی نظیر تعویض هواپیما، جایگزینی قطعات یا بازرسی هواپیما میدهد اقدام به تأمین قطعات یدکی هواپیما، دفترچه های راهنما و اطلاعات برای شرکت هوایی ایرانایر خواهد کرد. بوئینگ همچنین اعلام کرده رایزنیهایی هم با شرکت هواپیمایی «ایران ایر تور» ـ از شرکتهای تابعه «ایران ایر» ـ درباره فروش احتمالی کالا و خدمات مشابه داشته است. دولت امریکا در ماه آوریل مجوز ارسال قطعات یدکی «مرتبط با امنیت پرواز» را از طرف بوئینگ به شرکت های ایرانی، «برای مدتی محدود» صادر کرد. هنوز به شرکت بوئینگ اجازه فروش هواپیماهای جدید به ایران داده نشده است.
روزنامه وال استریت ژورنال نیز ضمن تأیید امضای این قرارداد میان طرف های ایرانی و امریکایی اعلام کرد که بسیاری از شرکتهای خصوصی و عمومی راجع به مبادله خود با ایران در آینده اعلام آمادگی کردهاند. پس از امضای قرارداد میان بوئینگ و ایران ایر در روزهای آینده باید منتظر خبرهایی از توافق شرکت جنرال الکتریک امریکا به عنوان بزرگترین قطعه ساز هواپیما در جهان با شرکت های ایرانی بود؛ چرا که این شرکت نیز مجوز صدور قطعات به ایران را دریافت کرده است.
نوسازی ناوگان هواپیمایی ایران
به نظر میرسد نخستین تأثیر مستقیم همکاری مشترک شرکتهای امریکایی با ایران در این زمینه ارتقای ایمنی پرواز و همچنین امکان نوسازی ناوگان هواپیمایی ایران باشد. از سال 1357 صادرات و فروش هواپیما و قطعات آن از سوی شرکتهای امریکایی به ایران قطع شد و این محدودیت برنامههای نوسازی و توسعه هواپیمایی ایران را با کندی مواجه کرد. هر چند شرکتهای هواپیمایی ایران طی این سالها توانستهاند با استفاده از سایر ظرفیتهای بینالمللی نیازهای خود را تأمین کنند ولی همکاری مستقیم با بزرگترین تولیدکننده هواپیما در جهان سرعت نوسازی ناوگان را افزایش خواهد داد.
پیش از این علیرضا جهانگیریان رئیس سازمان هواپیمایی در گفتوگو با ایران با بیان اینکه لغو تحریم فروش و تعمیر قطعات هواپیما قطعاً ایمنی پروازها را افزایش میدهد، اعلام کرده بود که در داخل کشور تمهیداتی برای تجهیز ناوگان هوایی در نظر گرفته شده که اختصاص تسهیلات 400 میلیون دلاری از محل صندوق توسعه ملی برای خرید هواپیماهای جدید از این دست است.
منبع :ایرانجیب
