هنوز یک ماه از استرداد ۱۰۸ شی تاریخی کشف شده از تپه چغامیش که در آمریکا بود، به ایران نگذشته است که محلی در نزدیکی کاوش این اشیای تاریخی در استان خوزستان توسط کشاورزان شخم زده شد.
به گزارش خبرنگار مهر، همین چند روز پیش یعنی روز دوم اردیبهشت ماه رئیس موسسه شرق شناسی شیکاگو بعد از ۴۹ سال ۱۰۸ شی تاریخی تپه های تاریخی چغامیش را که مدتها در اختیار آمریکا بوده، به ایران آورد. آمدن این اشیای تاریخی با برگزاری دادگاه و انجام مراحل قانونی طولانی مدت انجام شد.
پس از آن چند روز پیش مجتبی گهستونی، دبیر و سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی استان خوزستان به معاونت میراث فرهنگی استان پیشنهاد کرد که بازدید از محل کشف آثار تاریخی چغامیش انجام شود.
او با یک باستان شناس راهی محوطه تاریخی چغامیش شده و متوجه شدند که این تپه ها توسط کشاورزان شخم زده شده است. مجتبی گهستونی به خبرنگار مهر گفت: چغامیش دارای تپه های تاریخی متعددی است که بلدوزر در یکی از آنها را با نام تپه قفیلی می شناسند، در حال کار است. از کشاورز آن منطقه پرسیدیم که با چه مجوزی روی این محوطه تاریخی کار می کنید که او گفت مجوز از اداره میراث فرهنگی دارد. این درحالی بود که دور تا دور تپه، سفال دیده می شد.
وی گفت: چغامیش دارای خاک حاصلخیر است و در این محدوده زمین های کشاورزی زیادی وجود دارد. تپه باستانی قفیلی نیز داخل زمین کشاورزی قرار گرفته است اما کشاورزان حق ورود به عرصه آن را ندارند منتها کشاورزان آن را صاف کرده و گفتند که مجوز یکی از مدیران میراثی را گرفته اند. با یگان حفاظت میراث فرهنگی تماس گرفته و آنها یک نیرو به محل اعزام کردند. این نیرو هم گفت که مجوز را یکی از مدیران داده است. موضوع را با مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان مطرح کرده و او هم قول پیگیری داد.
گهستونی بیان کرد: در تپه چغامیش کشاورزان دو خندق برای آبیاری زده اند که بخشی از آن هم صاف شده است. برای دیدن تپه های دیگر خندق را رد کردیم و متوجه شیارهای متعدد شدیم. این شیارها ترانشه هایی بود که باستان شناسان خارجی سالها قبل روی آن کار کرده بودند. به طور طبیعی باید این شیارها پر می شد، اما آن روز باز شده بود و از آن سفال و ابزارهای سنگی بیرون زده بود و زمین های کشاورزی نیز در عرصه آن قرار داشت.
در تپه دوم چغامیش حجم زیادی از سفالهای دوره پیش از تاریخ، هخامنشی، اشکانی، ساسانی و ... را دیدیم. حتی سنگ هایی که کاربرد مختلف داشته و روی آنها حجاری انجام گرفته بود. تپه عظیم چغامیش را خندق زده بودند بخشی از آن برداشت شده بود و حفاری های غیر مجاز در آن انجام داده بودند و کشاورزان نیز همچنان در حال کار بودند. یکی از آنها گفت که من۶ هکتار زمین کشاورزی در اینجا دارم که در مدت ۴۵ روز چهار و نیم هکتار زمین آن را تسطیح کرده ام و می خواهم مجوز کار در یک و نیم هکتار دیگر را نیز از میراث فرهنگی بگیرم. چون به من شفاهی گفته اند که می توانم کشاورزی انجام دهم.
گهستونی گفت: بررسی این تپه ها نشان می دهد که همه تپه های چغامیش از شرایط یکسانی برخوردارند و کشاورزان آن در عین حال که می گویند مجوز گرفته اند ولی حاضر نشدند مجوز کتبی خود را به ما نشان دهند. ولی همگی می گفتند که مجوزشان را یکی از مدیران داده است.
چغامیش شهری از دوران پیش از اختراع خط است و قدمت آن به حدود ۳۴ قرن پیش از میلاد می‌رسد. چغامیش را باید نخستین مرکز در ایران دانست که خط و کتاب، اول بار در آنجا ظاهر شده است. وجود چنین تپه‌های باستانی در شهرستان دزفول سبب شده که دزفول را شهری از سپیده دم تاریخ بنامند.
در همین راستا مدیر مرکز اطلاع رسانی سازمان میراث فرهنگی طی تماس با خبرگزاری مهر با رد این ادعا گفت: محدوده ای که در خبر به آن اشاره شده ۵۰۰ متر با تپه چغامیش فاصله دارد و متعلق به یک کشاورز است.
حمید ضیایی پرور افزود: طبق نظر کارشناسان میراث فرهنگی، تپه قفیلی دارای ارزش میراث فرهنگی نیست و ملک شخصی کشاورز مورد نظر است و مشکلی برای تخریب آن وجود ندارد.
هلن کانتور باستان‌شناس درباره‌ی این تپه‌‌ی تاریخی گفته است: «از هفتمین هزاره‌‌ی پیش از عصر جدید تا شکوفایی کامل تمدن شوش، بی‌وقفه فرهنگ‌هایی در این منطقه جانشین یکدیگر بوده‌اند. از قاعده تا رأس این تپه پانزده لایه روی هم قرار گرفته است. بر خاک زرین آثاری از فرهنگ و تمدن و مدنیت در نُه هزار سال پیش به چشم می‌خورد، این انسان‌ها چگونه می‌زیسته‌اند؟ نمی‌توان گفت این‌ها عیلامی بوده‌اند. مردم این شهر کوچک هفت هزار سال قبل از میلاد از راه کشاورزی و دامپروری گذران زندگی می‌کردند.»
منبع: خبرگزاری مهر
