چشمه ریتمیک، پدیده ای نادر و شگفت انگیز ‏

چشمه های ریتمیک آن دسته از چشمه هایی هستند که ویژگی های جزر و مدی دارند. به بیانی دیگر، سطح آب این چشمه ها در دوره های زمانی منظمی بالا و پایین می رود. بعضی وقت ها جریان آب آنها کاملا متوقف شده و بعد از چند ساعت یا چند دقیقه دوباره شروع می شود. دلیل این دوره ای بودن جریانات آبی به طور کامل شناخته نشده اما تئوری نسبتا قابل قبولی در مورد آن وجود دارد.

باور می رود که در بالای چشمه های ریتمیک، غار بزرگ زیرزمینی وجود دارد که آب به طور مداوم در آن جریان می یابد. خروجی این غار مسیر باریکی است که از پایین ترین بخش غار بالا رفته و سپس به شکلی تیز خم می شود. همانطور که آب غار را پر می کند، این مسیر باریک نیز پر می شود. زمانی که آب به بالاترین قسمت خود در این تیوب باریک (همان نقطه ی خم) می رسد، به سمت پایین و چشمه جریان می یابد. این موضوع اثر سیفونی ایجاد کرده و تمام آب موجود در غار را تا زمانی که کاملا خالی شود به بیرون می کشد. وقتی سطح آب پایین بیاید، هوا وارد این تیوب شده و اثر سیفونی از بین می رود و جریان آب در چشمه نیز متوقف می گردد. در این زمان سطح آب در غار بالاتر رفته و چرخه دوباره تکرار می شود.

چشمه های ریتمیک پدیده هایی نادر هستند. بنابر یک مطالعه، در سراسر دنیا حدود 100 چشمه ی ریتمیک وجود دارد.

بزرگترین چشمه ی ریتمیک دنیا، چشمه ی اینترمیتنت است که با نام چشمه ی پریودیک نیز شناخته می شود و نزدیک تنگه ی Swift Creek در وایومینگ ایالات متحده قرار گرفته است. یکی دیگر از چشمه های ریتمیک به نام Ebbing and Flowing Spring در استان هاوکینز، تنسی قرار گرفته است. این چشمه دارای دوره های 2 ساعت و 47 دقیقه ای است. جریان این چشمه بسیار متفاوت است و می تواند از مقادیر ناچیز تا 2000 لیتر در دقیقه باشد.

یکی دیگر از چشمه های ریتمیک شناخته شده Gihon Spring Jerusalem است. این چشمه در زمان کتاب مقدس منبع اصلی تامین آب شهر دیوید بوده است. از آب این چشمه نه تنها برای آشامیدن که برای آبیاری باغ های نزدیک دره ی Kidron نیز استفاده می شده که منبع غذایی برای سکونتگاه های باستانی به شمار می رفتند. این چشمه زمستان ها 3-5 بار، تابستان ها 2 بار و پائیز تنها یک بار در طول روز جریان می یابد. از آنجا که جریان این چشمه متناوب بوده، مخزنی بزرگ به نام استخر سیلوآم ساخته می شود تا آب آن را برای مصارف شهر در زمان هایی که جریانی وجود نداشته ذخیره کند.

منبع: amusingplanet