تخمین زده می شود که در حال حاضر 7000 زبان در دنیا وجود دارد که تا چند صد سال آینده، نیمی از آنها در معرض نابودی قرار دارند. در بیشتر این زبان های در معرض خطر، کمتر از هزار نفر وجود دارند که به آن زبان سخن بگویند و هیچ مستندسازی نیز درباره ی آنها صورت نگرفته است. در حدود 500 زبان کمتر از 10 سخنگوی مسلط دارند و احتمال زیادی وجود دارد که به زودی ناپدید شوند. زبان های زیادی نیز وجود داشته اند که کم کم با حضور یک زبان اصلی دیگر در مدارس، بازار و تلویزیون کمرنگ و به فراموشی سپرده شده اند!
پروژه ی رزتا Rosetta Project اقدامی در جهت حفظ این زبان هاست که تعداد آنها به 1500 رسیده و به احتمال زیاد تا پایان این قرن از صفحه ی روزگار محو می شوند. هدف این پروژه که ایده ی آن از سنگ اصلی رزتا الهام گرفته شده، این است که کلیدی خلق کند تا به کمک آن نسل های آینده بتوانند این زبان های گمشده را رمزگشایی کنند.
روی سنگ اصلی رزتا که در سال 196 قبل از میلاد ساخته شده بود نیز یک متن به سه زبان مختلف نوشته شده بود. بدین ترتیب پژوهشگران با کار کردن بر روی زبان ها و متون شناخته شده، قادر بودند که دست خط هیروگلیف مصری را رمزگشایی کرده و از تاریخ یک تمدن باستانی پرده برداری کنند.
هدف پروژه ی روزتا این است که ورژنی مدرن از سنگ رزتای باستانی ایجاد کند. این پروژه در مرکز خود دارای مجموعه ای از اطلاعات موازی است که یک متن مشخص را با همان مجموعه لغات و توضیحات برای 1500 زبان بشر ثبت کرده است.
یکی از اولین نمونه های آنها از یک آرشیو بلند مدت، دیسک رزتا است. این دیسک از نیکل ساخته شده و دایره ای به قطر 3 اینچ می باشد که نزدیک 14000 صفحه اطلاعات به صورت میکروسکوپی روی سطح آن حک شده است. یکی از طرف های این دیسک دارای تیزری گرافیکی است که متن روی آن از مقیاسی که با چشم قابل خواندن باشد شروع شده و در حرکتی دورانی به داخل می چرخد و در نهایت آنقدر کوچک می شود که دیگر قابل خواندن نیست. اما این متن در حقیقت همین جور به کوچک شدن ادامه می دهد و در قسمت هایی به ذره بینی با قابلیت بزرگنمایی 500 برابر نیاز دارد تا قابل خواندن شود. در طرف دیگر این دیسک در حقیقت داده های حفاظت شده قرار گرفته اند.
این دیسک داخل کره ای که از فولاد ضد زنگ و شیشه ساخته شده قرار گرفته که به آن اجازه می دهد در معرض شرایط جوی قرار بگیرد اما از آسیب دیدن و سایش در امان باشد. با کمترین مراقبت این دیسک قابلیت آن را دارد که برای هزاران سال باقی مانده و قابل خواندن باشد.
این اواخر، بنیاد Long Now (ذهن های برجسته ی پشت این پروژه)، یک نسخه ی پوشیدنی از دیسک رزتا را بیرون داده اند که مانند یک آویز می توان آن را به گردن انداخت، این ورژن از نسخه ی اولیه خیلی کوچک تر است اما تقریبا بیشتر اطلاعات ارزشمند آن را در خود دارد.
از این آویز تنها نسخه های محدودی موجود است. شما می توانید با کمکی 1000 دلاری یا بیشتر به این بنیاد، یکی از این گردنبندها را تهیه کنید.
منبع: amusingplanet
