گردشگری هر چند یک صنعت درآمدزا در دنیا به حساب میآید اما به راحتی تأثیر عوامل مختلف قرار میگیرد که از آن جمله میتوان به ثبات بازار و امنیت اشاره کرد. در روزهای اخیر با توجه به تغییرات شدید و مداوم نرخ ارز، نرخ تمامشده تورهای خروجی مرتب در حال تغییر است زیرا قیمت تور به ریال اعلام میشود اما پرداخت به طرف مقابل به شکل دلار یا یورو صورت میگیرد. به این ترتیب دفاتر خدمات مسافرتی ناچار هستند قیمت ارز را در لحظه پرداخت در نظر بگیرند و مسافران تا آخرین لحظه تصوری از هزینه تمام شده تور ندارند. از سوی دیگر آژانس نیز قادر به پوشش تغییر قیمت ارز نبوده و ضرر زیادی خواهد پرداخت.
مصطفی شفیعی شکیب از اعضای انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران و جامعه تورگردانان درباره تأثیر وضعیت ارز بر تورها گفت: «اولین تأثیر این است که مسافران شوکه شده و سفر نمیروند.»
وی ادامه داد: «اگر از دفاتری که پرواز چارتر کرده یا بلیت میفروشند یا آنها که تور عرضه میکنند، بپرسید، وضعیت را کاملاً در مییابید. به عنوان نمونه در هفته اخیر میبایست برای یک خانواده 5 نفره که قصد سفر به ترکیه داشتند، مبلغی بابت هتل فرستاده شود. از آنجا که ناچار به انتقال از طریق صرافی هستیم، صراف با احتساب کارمزد هر یورو را 1990 اعلام کرد. از زمان مکالمه تا رسیدن تحصیلدار به صرافی بیش از 10 دقیقه طول نکشید و صراف گفت در این فاصله تغییر کرده است. تا اعلام به مسافر و موافقت بر سر قیمت پیشین، قیمت 2120 تومان اعلام شد.»
شفیعی شکیب افزود: «به این ترتیب در کمتر از یک ساعت هزینه سفر یک خانواده 5 نفره شاهد 400هزار تومان اختلاف بود. ابتدا تصور میکردند آژانس بازی درمیآورد، تلفن صرافی را دادیم تا تماس بگیرند و دریافتند که اوضاع چگونه است. این شرایط تأثیر منفی زیادی گذاشته است.»
عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران گفت:«اگر تور ورودی داشتیم، این امر خوب بود چون قیمت با ارز داده شده اما با ریال هزینه میشود. ولی از آنجا که با توجه به مسایل متعدد، تور داخلی نداریم، شاهد تأثیر مثبتی نیز نیستیم. مراسم ختم تور ورودی را باید برگزار کنیم.»
وی معتقد است: «چرا با وجود کاهش قیمت طلا در دنیا، قیمت در ایران کاهش نمییابد چون مردم به دنبال خرید طلا و سکه هستند برای روز مبادا. بدین معنی که ترجیح میدهند خرید کالایی کم حجم مانند طلا و ارز را جایگزین امور دیگر بکنند. از میان ارزها نیز به دنبال ارزهای قوی و تأثیرگذار مانند دلار و یورو هستند بنابراین بازار این دو ارز بیش از درهم، لیر یا کرون تحت تأثیر قرار میگیرد.»
شفیعی گفت: «با تغییر دلار و یورو سفرهای خارجی و حتی تورهای داخلی نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. کافی است سری به دفاتر فروش پروازهای داخلی، قطار یا میزان اشغال هتلها زد. در چنین شرایطی سفر در سبد خانوار جایی ندارد و میزان سفرروها کم میشود.»
وی تأکید کرد: «با کاهش قدرت خرید مردم، بسیاری از شغلها از جمله آژانسها که جزو نیازهای اولیه محسوب نمیشوند با کاهش مخاطب مواجه میشوند. در نهایت دفاتر تعطیل شده و نیروی بسیاری بیکار میشوند و یک صنعت اشتغالزا که میتواند درآمد ایجاد کند، به نیروی بیکار کشور میپیوندد.»