جولای سال ۲۰۱۰، فرودگاه وین، محل تبادل ۱۰ جاسوس روسیه در آمریکا با ۴ زندانی متهم به ارتباط با غرب در روسیه بود. این صحنهی یک فیلم سینمایی نیست، این یک صحنهی واقعی بود که قبل از این هم بین دو کشور تکرار شده بود اما مورد آخر بعد از سال ۱۹۸۶، بزرگترین تبادل جاسوس بود. ماموران دستگیر شده در آمریکا به اصطلاح «مامور خفته» بودند و یکی از آنها به نام آنا چاپمن (Anna Chapman) بعد از افشای جاسوس بودن بر شهرتش افزوده شد. این مبادله مثل صحنههای تبادل جاسوس در دوران جنگ سرد که در میان مردانی سیاه پوش و اسلحه به دست و در تاریکی شب انجام میشد، نبود اما شهر وین دوباره هویت خود را به عنوان پایتخت جاسوسهای جهانی نشان داد. به راستی چرا وین پایتخت جاسوسها لقب گرفته است؟
شهر وین پیشینهی طولانی در زمینهی فعالیتهای جاسوسی دارد. وین بین جنگ جهانی اول و دوم یک مرکز اروپایی مهم برای فعالیتهای جاسوسی بود. در دورهی آلمان نازی هم این شهر، محل مناسبی برای جمعآوری اطلاعات یا ارتباط با جاسوسهای اروپایی بود. در دورهی جنگ سرد، وین یک شهر عالی برای جمعآوری اطلاعات بود چون تعداد زیادی پناهنده به این شهر میآمدند که حاضر بودند برای گذران زندگی یا در قبال گرفتن امتیاز، اطلاعات زیادی را به سرویسهای بیگانه بفروشند. همهی این موارد نشان میدهد وین پایتخت محبوب جاسوسی دنیا است.
یک مقام مسئول در سرویس اطلاعاتی اتریش به روزنامهی تلگراف گفته بود بیش از ۷ هزار جاسوس در شهر وین هستند، شهری که ۱/۸ میلیون جمعیت دارد. در ادامه افزود این شهر یک مکان عالی و زیبا برای زندگی جاسوسها است و حتی برخی خانوادههایشان را به اینجا میآورند. همانطور که این شهر برای جاسوسها محبوبیت دارد، توریستهای زیادی هم برای خوشگذرانی، بازدید از کاخ هافبرگ و خوردن کیک شکلاتی (sachertorte) در کافههای مشهور به وین میآیند.
اتریش به دلیل نبود قوانین دست و پاگیر درخصوص جاسوسی، بهترین کشور برای این نوع کارها است. در واقع قوانین مربوط به جاسوسی از دوران سقوط امپراطوری اتریش-مجارستان و حتی بعد از جنگهای جهانی اول و دوم تغییر نکرده است. تنها فعالیتهای جاسوسی در این کشور غیرقانونی محسوب میشوند که خود اتریش را هدف قرار داده باشند. همینطور وین میزبان چندین سازمان یا نمایندگی مهم بینالمللی هم هست. یکی از چهار دفتر مرکزی سازمان ملل، آژانس انرژی اتمی، اوپک، سازمان امنیت و همکاری اروپا و ... که تعداد آنها به حدود ۴۰ نهاد میرسد. به علاوهی حدود ۳۲۰ نمایندگی دیپلماتیک یک جانبه یا چند جانبه، حدود ۴ هزار دیپلمات و بیش از ۶ هزار کارمند بینالمللی در این شهر مشغول به فعالیت هستند. با این اوصاف، وین سرشار از اطلاعاتی است که نهادهای اطلاعاتی کشورهای مختلف به دنبال آن هستند.
جدای از تاریخچهی جاسوس پرور این شهر، هر کسی که وارد این شهر شود میتواند از فضای عالی و جذاب شهر لذت ببرد. کافههای مشهور وین که روزگاری محل ملاقات نویسندگان، موسیقیسازها، بازیگران و فیلسوفهای مشهور بود، هنوز هم جذابیت و طرفدار بسیار دارند. کافه سنترال همان جایی است که افرادی مثل لئون تروتسکی یا فروید آنجا مینشستند و اشترودل سیب میخوردند. به نظر میرسد این کافهها یک مکان عالی برای پچ پچ کردن جاسوسها با منبعهای اطلاعاتی باشد، جایی که میشود ساعتها نشست و از نگاه ماموران مخفی دور ماند.
توریستهای وین معمولا به جاده کمربندی شهر وین میروند که به جای دیوار تاریخی شهر ساخته شده و حالا راهی برای دستیابی به تاریخیترین جاذبههای شهر است. شلوغی جاذبههای تاریخی برای گردشگران آزار دهنده است اما جاسوسهایی که میخواهند از چشمهای آزاردهنده دور شوند مکانهای شلوغ را ترجیح میدهند. جاهایی مثل موزه منطقهای وین، Stephansplatz و صدها فروشگاهی که در اطراف پیادهروها هستند همواره برای گردشگران جذابیت داشته و مسلم است که جاسوسها هم از این جمعیت و شلوغی نهایت استفاده را میبرند.
وین دارای ۲۳ ناحیه است و به خوبی تقسیمبندی شده است. شهر، سیستم حمل و نقل خوبی دارد و گردشگران به راحتی میتوانند به مقاصد دلخواه برسند. اگر جاسوس هم باشید حتماً حمل و نقل عمومی را به خودروی شخصی ترجیح میدهید چون سریعتر و راحتتر شما را به قرارهایتان میرساند. وین دارای تراموا، مترو و اتوبوسهای عمومی است که همگی برای استفاده با ویلچر سازگاری یافتهاند. اگر قصد خروج از کشور اتریش را داشته باشید با قطار، یک ساعت با براتیسلاوا، سه ساعت با بوداپست و ۴ ساعت با پراگ یا مونیخ فاصله دارید. اگر به عنوان گردشگر به وین وارد میشوید اما به فیلمهای جاسوسی علاقه دارید میتوانید به خانهی اپرا بروید، جایی که محل فیلمبرداری یکی از صحنههای درگیری فیلم معروف «ماموریت غیرممکن: ملت یاغی» بود. خانهی اپرا در سال ۱۸۶۹ بازگشایی شد و حالا گردشگران میتوانند علاوه بر تماشای اپرا یا نمایش، با تورهایی از نقاط مختلف این ساختمان بازدید کنند.
وین علاوه بر این که شهری پر از جاسوس است یک شهر فوقالعاده جذاب برای گردشگران هم هست. چه به قصد جاسوسی یا گردش به این شهر میروید، یادتان نرود که حتما یک پالتو یا بارانی همراه خودتان داشته باشید.
منبع: thedailybeast.com