دیدن خانهها یا ساختمانهایی که پنجرههایشان را با سنگ و آجر کور کردهاند منظرهای آشنا در بناهای تاریخی مربوط به دورهای خاص در انگلیس است. برای افرادی که از داستان تاریخی از بین بردن پنجرهها آگاه نیستند این منظره تعجب آور است. در ادامه میخواهیم بدانیم چرا این کار در گذشته انجام میشده و چه سودی برای صاحبان این ساختمانها داشته است.
قضیه به سال ۱۶۹۶ بازمیگردد، زمانی که قانونی معروف به مالیات بر پنجره اعمال شد. در این قانون عجیب بود که میزان مالیات پرداختی هر ساختمان بسته به تعداد پنجره یا هر نوع دریچه شبیه به پنجرهی دیگری تعیین میشد. جزئیات این قانون در طول سالها تغییر کرد اما فرض اولیه همان تعداد پنجرهها بود، یعنی هرچه پنجره بیشتر باشد پس صاحب خانه باید مالیات بیشتری برای ساختمانش بدهد.
از نظر قانونگذاران آن دوران انگلستان، این یک ایده عالی برای گرفتن مالیات بیشتر از طبقه ثروتمندان بود. ثروتمندان بودند که خانههای بزرگتر با تعداد پنجرهی بیشتر داشتند پس باید مالیات بیشتری پرداخت میکردند. حتی برای این که این قانون بیشتر به سود فقرا تمام شود اعلام کردند که خانههایی با کمتر از ۱۰ پنجره از مالیات معاف هستند.
اما این قانون همانطور که الان میدانیم به خوبی پیش نرفت و مشکلات بیشتری ایجاد کرد. اولین مشکل این بود که تعداد زیادی از خانوادههای طبقه ضعیف در آپارتمانهایی با تعداد زیادی پنجره زندگی میکردند و با این که صاحبخانه مجبور به پرداخت مالیات بود اما صاحبخانهها هم اجارهها را به مقدار بیشتری افزایش میدادند تا بتوانند مالیات را بپردازند.
کور کردن پنجرهها برای پرداخت مالیات کمتر
نقص این قانون وقتی آشکار شد که مردم با خلاقیت خود برای دور زدن این قانون کارهایی را شروع کردند. صاحبخانههایی که تعداد زیادی پنجره داشتند شروع به از بین بردن آنها با سنگ و آجر کردند و ساختمانهایی که تازه ساخته میشد هم با پنجرهی کمتری احداث میشد.
حالا با این وضعیت پیش آمده نه تنها مستاجران مجبور بودند که اجارهی بیشتری بپردازند، بلکه باید در خانههایی با نور و تهویه ناکافی زندگی میکردند. این وضعیت باعث شد تا هم بین قانونگذاران و هم طبقات مختلف اجتماعی اختلاف و خشم شعلهور شود. قانونگذاران نمیتوانستند تعریف درستی از پنجره ارائه کنند و مردم هم از این وضعیت ناراضی بودند. تا جایی که چارلز دیکنز در سال ۱۸۵۰ از این قانون در مجله «Household Words» انتقاد کرد و گفت که با چنین قانونهایی که در پارلمان تصویب میشود، دیگر جمله «رایگان مثل هوا» منسوخ شده است چون نه هوا و نه نور دیگر رایگان نیستند.
لغو قانون مالیات بر پنجره بعد از ۱۵۶ سال
سرانجام در سال ۱۸۵۰ یعنی بعد از ۱۵۶ سال بود که این قانون لغو شد اما بهتر است بدانید این فقط یکی از قانونهای مضحک برای اخذ مالیات بیشتر در بریتانیا بود. یک نمونه جالب دیگر، مالیات بر آجر بود که در سال ۱۷۸۴ معرفی شد که به قصد تامین هزینههای جنگ در کلونیهای آمریکایی به تصویب رسید اما مردم هم مقابل ساختمانهایشان را با آجرها و سنگهای بزرگتر ساختند تا تعداد آجر یا سنگ محاسبه شده برای مالیات کمتر شود.
در قانون دیگری که در سال ۱۶۸۹ وجود داشت مالیات با تعداد اجاق یا شومینهی موجود در خانه محاسبه میشد که باعث میشد مردم در خانههایی کوچکتر یا حتی بدون اجاق زندگی کنند.
در میان این قانونهای مسخره و ناکارآمد برای اخذ مالیات بیشتر از خانههای ثروتمندان، فقط قانون مالیات بر پنجره بود که بیشترین دوام را داشت و به همین دلیل آثار بیشتری از خود در ساختمانها به جا گذاشت. امروزه به راحتی میتوان چندین ساختمان قدیمی را پیدا کرد که پنجرههایشان را کور کردهاند.
با مراجعه به روزنامهها و مجلات آن دوران میتوان تعداد زیادی متن انتقادی و کاریکاتور ضد این قانون را هم پیدا کرد.
منبع: amusingplanet.com