مسجد سردار در خیابان امام شهرستان ارومیه و در امتداد بافت قدیمی شهر که به راستهی غلامخان معروف است، قرار دارد و از آثار به جای مانده قاجاریان میباشد. این مسجد ۴۰۰ الی ۵۰۰ متر با مسجد جامع فاصله دارد و توسط عبدالصمدخان، پدر آقاخان، جد اعظم عظیم السلطنهی سردار، بنا نهاده شده است. سردار در سال ۱۳۳۰ هجری قمری به مرمت این بنا همت گماشت و در سال ۱۳۳۱ هجری قمری ساعت بزرگی توسط وی بر سر در آن نصب شد و به همین دلیل، این بنا به مسجد ساعت (ساعتلو) نیز معروف است.
و اما معماری این بنای زیبا یه چه صورت است؟ مسجد سردار از دو قسمت مجزا تشکیل شده است: قسمت اصلى و مهم مسجد را شبستان بزرگ آن تشکیل مى دهد. شبستان داراى طرح مستطیلی به طول ۲۲ متر و به عرض ۱۸ متر است. در گوشهی جنوب شرقى شبستان که از حالت مستطیل خارج شده، ۱۲ ستون سنگى هشت ضلعى وجود دارد که سرستونهاى آن به شیوهی مقرنس، تراش داده شده و زیبایى خاصى به مسجد بخشیده است. انتهاى شبستان بزرگ، شبستان کوچک قرار دارد که با یک ورودى به داخل شبستان اصلى راه دارد. ابعاد طول و عرض آن ۱۲×۱۰ متر است و از نظر شکل، درست شبیه به شبستان بزرگ است، ولى ساده و بدون تزئین و آرایش. یک محراب آجرى ساده نیز در ضلع جنوبی آن ساخته شده است.
تمام مصالح به کار رفته در مسجد سردار ، به استثناى ۱۲ ستون شبستان، از دیوارهاى طرفین تا قسمتهاى طاق و پوشش سقف، همه از آجرهایى به ابعاد۲۲×۲۰ سانتیمتر و با ملاط گچ و خاک ساخته شده است. در انتهاى شبستان (قسمت غربى) که متصل به شبستان کوچک است، با تخته کوبى، حدود یک فرشانداز را به صورت بالکن چوبى جهت استفادهی بانوان در آوردهاند که بیشتر قسمتهاى این بالکن چوبى را با نقاشى و نوشته تزئین کرده اند.
مساجدی که در سراسر ایران و در دوران مختلف ساخته شدهاند، هرکدام زیباییهای مخصوص به خودشان را دارند. عجیب نیست که در ارومیه هم، یادگار زیبایی از دوران قاجار را شاهد باشیم. آیا به ارومیه سفر کردهاید؟ آیا میدانستید که در کنار جاذبههای بیشمار ارومیه، مسجد سردار هم یکی از آن مکانهایی است که با قدم گذاشتن به آن، گویی وارد جهان دیگری شدهاید؟