اینجا جنوب است و برخلاف آنچه به نظر میرسد، پر از باغهای سرسبزی است که نه تنها چشمها را مینوازند بلکه، نفس را تازه میکنند. جالب است بدانید که در خوزستان و در شهر شوشتر ایجاد باغها متناسب با شرایط زندگی سنتی و فرهنگی با آبیاری مناسب مورد توجه بوده است. باغهای خان در نزدیکی محوطهی تاریخی آبشارهای شهر شوشتر (یادگاری از ساسانیان ) قرار دارد و یکی از همین باغهای زیبای جنوبی کشورمان است. این مجموعه باغها در حاشیهی رود گرگر واقع شده و نام باغ به خاطر تعلقش به محمدزمان خان مرعشی بوده است. در ادامه باهم گشتی در این باغ زیبا میزنیم، پس همچنان همراهمان باشید.
باغهای خان شوشتر حدود یک هزار و شصت متر مربع مساحت دارد. در گذشته یک واحد باغ بوده اما امروزه به دو باغ بالا و پایین تفکیک شده است. باغ پایین در سمت راست و باغ بالا در سمت چپ ساباط قرار دارد.
آب مورد نیاز باغات از طریق کانالهای محوطهی آبشارها و آسیابها تامین میشود. با توجه به این، گرچه از این باغات به عنوان باغهای دوره قاجاریه یاد میشود، اما میتوان به جرات شبکهی آبیاری و کانالهای آبرسانی این باغات را متعلق به زمان ساسانیان و همزمان با محوطهی تاریخی آبشارها دانست.
باغهای ایرانی دارای انواع گوناگونی هستند از جمله باغهای ایجاد شده در محیط هموار، باغهای واقع بر روی تپه، باغ خانهها، باغهای آبی و باغهای واقع در کنار رودخانه. باغهای خان شوشتر جزو باغهای واقع در کنار رودخانه است. همانطور که گفته شد باغهای خان در حاشیهی غربی رود گرگر قرار دارد.
هر دو باغ دارای حصار سنگی و خشتی هستند که در دورههای مختلف بازسازی و مرمت شدهاند. ساختار هندسهی اصلی باغهای ایرانی، مربع و مستطیل است که باغهای خان شوشتر نیز به همین صورت است. این باغها دارای تقسیمات منظمی هستند. درختها در ردیفهای منظم و فواصل تقریبا مساوی قرار گرفتهاند که باعث ایجاد مسیرها و گذرگاههایی شده که خود نمایانگر جلوهای خاص از باغهای ایرانی است.
ورود به باغ خان از طریق یک ساباط انجام میگیرد. ساباط با سنگ و آجر و در کنار صخره ایجاد شده است. پایههای طاق ساباط بر روی این صخرهها قرار گرفتهاند و ساباط دارای طاق ضربی و به صورت اشکوبهای است. در قسمتها بالای ساباط آجرکاریهای زیبا دیده میشود.
در باغهای ایرانی، درختان میوه بخش بزرگی از درختان باغ را شامل میشدند. درختان باغها براساس شرایط اقلیمی کاشته میشد. درخت خرما یکی از مهمترین درختهای باغهای خان است. همچنین دیگر درختان میوه این باغها عبارت است از انار، انجیر، موز، توت، نارنج، لیمو و پرتقال و همچنین کُنار. البته در این میان درخت و درختچه گلهای زینتی مانند انواع گلهای رز، محمدی، گل شاهپسند، گل کاغذی و لاله عباسی نیز دیده میشود.
حمامی مشرف به باغهای خان وجود دارد که این حمام هم متعلق به خاندان مرعشی است. حمام در کنار بافت قدیمی شهر و در کنار منزل مسکونی مرعشی واقع شده است. حمام به مانند معماری حمامهای قدیمی ایرانی شامل سربینه، گرمخانه و گنبد است.
آیا قصد ندارید تا برنامهریزی کرده و برای تعطیلات پیش رو در عید نوروز، به این محل سفر کنید؟ اصلا پیشتر به شوشتر سفر کردهاید؟