مردم جزیره بالی در اندونزی درست یک سال پیش، در چنین روزی چند روزی بود که نفس‌هایشان در سینه حبس شده بود. چرا؟ چون کوه آگونگ دوباره فعال شده و هر لحظه امکان دارد به شدت فوران کند، در صورت وقوع این اتفاق شاهد جاری شدن مواد مذاب و پخش شدن خاکستر در آسمان جزیره خواهیم بود. کارشناسان لرزه نگاری از ماه سپتامبر آن سال نشانه‌‌هایی را از فعالیت آتشفشان مشاهده کرده بودند اما امکان پیش‌بینی قطعی زمان فوران امکان ناپذیر بود. کوه آگونگ در شرق جزیره‌ی بالی در اندونزی قرار گرفته و بلندترین و مقدس‌ترین کوه این جزیره شناخته میشود.
بیایید باهم جریانات آن روزها را دوباره مرور کنیم!
فوران‌های ضعیفی در روز‌های گذشته دیده می‌شد اما در چند روز اخیر، شدید‌ترین انفجارها رخ داد، کارشناسان آتشفشان می‌گفتند احتمال فوران شدیدتری هم وجود دارد. در ادامه به ۵ پرسش مهم راجع به خطرات فوران کوه آگونگ و پاسخ آنها از طرف national geographic توجه کنید.
۱. آیا مردم در خطر هستند؟
وقتی فوران‌ها شدت گرفت، دولت اندونزی دستور تخلیه ۱۰۰ هزار نفر را که در شمال بالی زندگی می‌کنند را صادر کرد. به علاوه ۴۰ هزار نفر دیگر که از ماه سپتامبر خانه‌هایشان را ترک کرده بودند هم باید از منطقه دور می‌شدند. مهمترین تاثیر این اتفاق در خروج گردشگران از این جزیره بود که تخمین زده میشود به هزاران نفر برسد.
آخرین باری که کوه آگونگ فوران کرد سال ۱۹۶۳ بود و حدود ۲ هزار نفر کشته شدند. زمان دقیق فوران آتشفشان‌ها قابل پیش‌بینی نیست و فقط براساس فعالیت‌های اخیر می‌توان گفت حجم آتش و مواد مذاب زیادی آزاد خواهد شد.
۲. خطر فوران کوه آگونگ چقدر بزرگ است؟
برای درک بهتر قدرت و خطرات فوران کوه آگونگ بهتر است پیشینه زمین‌شناختی آن را بدانید.
در میان حدود ۱۳ هزار جزیره کوچک و بزرگی که اندونزی را تشکیل می‌دهد، ۷۸ آتشفشان فعال وجود دارد. بر اساس آمار منتشر شده توسط Smithsonian's Global Volcanism Program، فقط ژاپن از نظر تعداد فوران آتشفشانی از اندونزی بالاتر است اما از طرف دیگر اندونزی بالاترین آمار مرگ و میر ناشی از فوران آتشفشان را نصیب خود کرده است. دلیل این آمار بالای مرگ هم نزدیک بودن محل زندگی مردم به آتشفشان‌ها است. یکی از آمارها گزارش می‌دهد بین سال‌های ۱۶۰۰ تا ۱۹۸۲ تخمین زده میشود ۱۶۰ هزار نفر بر اثر فوران آتشفشان‌ها مرده‌اند.
۳. آیا بالی روی کمربند آتش قرار دارد؟
بخشی از اندونزی و مناطق اطرافش شامل مناطق، شرق استرالیا تا مناطق شرق آسیا و آلاسکا و بعد غرب امریکای شمالی و جنوبی همه مثل یک حرف U برعکس جزو کمربند آتش هستند. در این خط فرضی آتشفشان‌ها بیشترین فعالیت را دارند.
کوه آگونگ هم روی کمربند آتش و در منطقه‌ای به نام قوس آتشفشانی سوندا قرار گرفته، جایی که نیمه پایینی صفحه سوندا قرار دارد. هرچه به سمت جنوب نزدیک‌‌تر شوید، صفحه هند و استرالیا بیشتر به زیر این صفحه می‌رود. همین حرکات دو صفحه زمین شناختی باعث شده لرزش‌ها، تنش‌ها و فوران‌های بیشتری در منطقه رخ می‌دهد.
۴. فوران آتشفشان جزیره بالی در چه مرحله‌ای است؟
کارشناسان معتقدند در این منطقه ماگما ویسکوزیته بالایی دارد که باعث میشود گازها در آن جمع شود و در نهایت موجب آماده شدن شرایط برای انفجار شود. در آن چند روز هم کوه آنگونگ از مرحله «phreatic» یعنی آزادسازی بخار، گرد و خاک و آب به مرحله بیرون آمدن ماگما رسیده بود.
۵. چه اتفاقاتی را می‌توان انتظار داشت؟
مرکز مانیتورینگ آتشفشان‌ها در اندونزی بیش از یک ماه است که اخبار مربوط به فرایند فوران را به مردم اعلام می‌کند. آنها می‌گویند براساس اطلاعاتی که از فوران سال ۱۹۶۳ داریم، این فوران هم می‌تواند خطر زیادی داشته باشد و موجب جاری شدن گدازه و آلوده شدن هوا با گازها و گرد و خاک حاصل از انفجار شود. اگر فوران در این سطح باشد می‌تواند هرچیزی که در اطرافش هست را نابود کند.
فقط جاری شدن گدازه به بیرون کوه موجب خطر نیست بلکه گازهای و گرد و خاک غلیظ بیرون آمده تا بیش از ۱۴ کیلومتری اطراف را می‌تواند پوشش دهد و جان هر موجود زنده‌ای را تهدید کند و بدتر این که اگر این مرحله با باران همزمان شود خطر آن دوچندان میشود چون مثل سیل جاری میشود و بسیار مخرب است.
مردم بالی، هرروز باید مراقب آتشفشان‌ها باشند!
منبع: nationalgeographic.com
