کوهنوردی از آن دسته ورزش‌های طبیعت‌دوستانه است که شما را بی‌واسطه در میان طبیعت قرار می‌دهید و خود همین طبیعت منبعی برای انرژی شما میشود. اگر با کوهنوردان حرفه‌ای صحبت کنید می‌بینید پس از بازگشت، به جای اینکه خسته و کلافه باشند، سرشار از انرژی شده‌اند و بعضی‌ها حتّی می‌گویند کوهنوردی برایمان تفریحی است که کل هفته انرژیمان را پر می‌کند! این همه انرژی و حس خوب از طبیعتی است که در آن قدم می‌زنیم. امّا در کنار همه این انرژی‌های خوبی که می‌گیریم، ما هم موظفتیم به محیط کوهستان توجه کنیم و آن را آلوده نکنیم. رفت و آمد انسان‌ها در مسیر کوهستان‌ها باعث آلوده شدن طبیعت آنها و آسیب رسیدن به اکوسیستم این محیط‌ها میشود. بنابراین در این متن می‌خواهیم کمی با حفاظت از محیط کوهستان آشنا شویم تا در کوهنوردی‌هایمان به این موارد توجه کنیم.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
چرا باید از محیط کوهستان حفاظت کنیم؟
می‌دانیم که کوه‌ها سرچشمه بسیاری از آب‌های شیرین هستند و در کنار آن، زیستگاه گونه‌های بی‌شمار گیاهی و جانوری هم به شمار می‌روند. در کنار ارزش‌های طبیعی کوه‌ها در محیط زیست، در سراسر دنیا، کوه‌ها بزرگترین گردشگاه و ورزشگاه به حساب می‌آیند و با چشم‌انداز باشکوه و هوای پاکی که دارند، امکان پیاده‌روی و رزش در محیطی بی‌نظیر را برای انسان‌ها فراهم می‌کنند.
امّا تصوّر کنید اگر این محیط‌ها آلوده شوند، نه تنها باعث تخریب زیستگاه‌های جانوران و آلودگی منابع آب شیرین میشود، پس از مدتی برای انسان‌ها هم جذاب نخواهد بود، چرا که حضور در طبیعت آلوده نه تنها به انسان انرژی نمی‌دهد، او را دچار افسردگی می‌کند و از طرفی برای سلامتی‌اش هم مضر است. امّا جدا از سازمان‌های دولتی و نهادها که باید به بهداشت و محیط کوهستان توجه کنند، خود افرادی که در این مسیرها قدم می‌گذارند می‌توانند بیشترین سهم را در حفاظت داشته باشند که در ادامه به آن می‌پردازیم.
وظیفه ما در حفظ محیط زیست کوهستان چیست؟
در برابر طبیعت هم خودمان احساس مسئولیت کنیم و هم این احساس مسئولیت را به فرزندانمان بیاموزیم.
تا جای ممکن برنامه‌های کوهنوردی پرجمعیت برگزار نکنیم، زیرا جمعیت زیاد باعث ایجاد فشار ناگهانی به محیط کوهستان میشود.
اگر در حین کوهنوردی شاهد تخلف‌ها و آسیب رساندن دیگران به طبیعت بودیم، با تذکر محترمانه آنها را آگاه کنیم.
اگر متوجه تخریب در فضای کوهستان بودیم سعی کنیم آن را اطلاع رسانی کنیم.
با عضویت در سازمان‌های غیردولتی طرفدار محیط زیست می‌توانیم سهمی در پاکسازی محیط کوهستان ایفا کنیم.
مشارکت در اداره امور مربوط به محیط زیست و رعایت اصول طبیعت‌گردی پاک را ترویج کنیم.
بحث مهم دیگر در حفاظت از محیط کوهستان زباله‌ها و اقداماتی هستند که معمولا کوهنوردان انجام می‌دهند. در ادامه به اینگونه فعالیت‌ها که سبب تخریب محیط کوهستان می‌شوند می‌پردازیم.
چگونه از خودمان در محیط کوهستان ردی به جا نگذاریم؟
برای اینکه در فضای کوهستان از خودمان ردی به جا نگذاریم لازم است اقداماتی انجام دهیم:
زباله‌ها: زباله‌ها از مهمترین منابع آلودگی هستند که توسط انسان‌ها خسارات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کنند. زباله‌ها به دو دسته تجزیه شدنی و تجزیه نشدنی تقسیم می‌شوند؛ زباله‌های تجزیه شدنی مانند پسماندهای غذایی، پوست میوه و کاغذ گر چه ممکن است به طبیعت بازگردد، امّا هم این برگشت به طبیعت زمانبر است و هم چهره طبیعت را زشت می‌کند. دسته جدا نشدنی هم مانند فلز، شیشه و پلاستیک که اصلا به محیط برنمی‌گردند، بنابراین لازم است تمام زباله‌ها را با خودمان پایین بیاوریم و در محفظه‌های تفکیکی زباله بیندازیم و بین مسیر آنها را رها نکنیم.
مسیرهای رفت و آمد: پس از مدتی، در مسیر کوهنوردی پاکوب ایجاد میشود. کوهنوردان باید سعی کنند که از همین مسیر پاکوب عبور کنند، زیرا ایجاد مسیرهای جدید باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و فرسایش خاک میشود.
آسیب نرساندن به گیاهان: از چیدن گیاهان، گل‌ها و شکستن شاخه درختان در مسیر خودداری کنید.
آسیب نرساندن به جانوران: در مسیر کونوردی ممکن است با سگ‌ها یا جانوران مختلف برخورد کنیم. لازم است بدانیم که ما وارد زیستگاه آنها شده‌ایم و نباید به آنها آسیب برسانیم.
برپایی آتش: اول از همه مهم است که شاخه‌های درختان را برای برپایی آتش استفاده نکنیم امّا اگر آتشی روشن کردیم، سعی کنیم در حجم کم و محل‌های مشخص آن را برپا کنیم و پیش از ترک محل حتما آن را خاموش کنیم.
تألیف: لست سکند
