خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ در یک دهه گذشته و همزمان با گذر ایران از دوران جنگ و سازندگی پس از جنگ، به گردشگری و سفر توجه ویژه‌ای شد و بخشهای خدماتی حوزه سفر فعال شد. از این جمله هتلهای بسیاری بودند با عنوان بین‌المللی و یا هتل بزرگ راه‌اندازی شده و مشغول به فعالیت هستند. این در حالی است اصغر ژیان دربندی، کارشناس ارشد و مدرس هتلداری در گزارش پیش رو به این موضوع می‌پردازد که هیچکدام از هتلهای ایران هتل بین‌المللی و یا هتل بزرگ نیست.
هتلهای بین‌المللی چگونه شکل گرفت؟
صنعت هتلداری نوین آغاز خود را به کشورهای اروپایی به ویژه سوییس مدیون است. این صنعت در ساختمان‌های کوچک و محقر که برای گشودن آنها از یک کلیدچوبی استفاده می‌شد شکل گرفت و در همین هتلهای کوچک انواع خدمات و سرویسها به مشتریان عرضه شد. اما این مراکز هتل خوانده نمی‌شد.
کلمه hotel از حدود سال‌های 1760میلادی برای نامیدن این مراکز به کارگرفته شد این واژه خود از کلمه hostel مشتق شده است که در همان سالها و درکشور انگلستان برای نامیدن این مراکز به کار می‌رفت. رشد واقعی و تکامل این صنعت درآمریکا و با گشایش سیتی هتل در نیویورک درسال 1974آغاز شد و این نخستین ساختمانی بود که به ارائه خدمات مربوط به هتلداری اختصاص یافت. فعالیت‌های این مراکز به ایجاد و انگیزش رقابت در میان شهرهای دیگر انجامید به طوری که سرمایه‌داران متعدد به این صنعت روی آوردند و هتلهای دیگری تاسیس کردند.
اما گسترش افسانه ای و شگفت آور این صنعت به قرن بیستم برمی گردد. سال 1930 با رویدادی غم انگیز برای این حرفه همراه شد به طوری که چنان رکود سرد و سنگینی بر آن تحمیل شد که سرمایه‌داران امیداندکی به بهبود آن داشتند ولی آغاز جنگ جهانی دوم باعث شد که رونقی سریع و شگفت آور در این صنعت به وجود آید. این همای سعادت درتمامی دوران جنگ و تا آغاز دهه 1950 بر بام همه مراکزی که هتل نامیده می‌شدند در پرواز بود و رشدو شکوفایی آنها ادامه داشت.
از سوی دیگر بحث مراکزی به نام متل‌ها که فقط به آمریکای شمالی محدود می‌شد، بهانه‌ای برای کارهای جمعی و گسترش سرمایه به منظور تاسیس هتلهای زنجیره‌ای شد.
صنعت هتلداری در ابعاد ملیت‌های مختلف توسعه یافت و هتلهای زنجیره‌ای بین‌المللی توانستند تخصص، تکنولوژی و قدرت بازاریابی را به خود اختصاص دهند که دارندگان هتلهای کوچک و منفرد از این امتیاز بی‌بهره بوده و راهی نداشتند غیر از آنکه به هتلهای زنجیره‌ای مانند شرایتون، هیلتون، هایت، هالیدی این، رامادا این و غیره بپیوندند. این هتل ها با جذب و شرکت دادن صاحبان هتل های منفرد سرویس ها و خدماتی را مانند شراکت، زنجیره ای کردن، تعیین مدیریت و بازاریابی به آنها ارائه دهند.
هتل بین‌المللی در ایران
رونق و گسترش هتلهای بزرگ روزافزون است به طوری که نمی توان برای آن پایانی متصور شد و هتلهایی که بخواهند به زندگی اقتصادی و شکوفایی امیدوا رباشند چاره‌ای ندارند غیر از آنکه انواع خدمات و سرویس‌های مورد نیاز میهمانان خود را در کامل‌ترین صورت برآورده کرده و رضایت آنها را فراهم کنند.
اینکه صنعت هتلداری از چه زمانی در ایران رشد و شکوفایی یافت بحثی طولانی است که از حوصله این مقال کوتاه خارج است اما آنچه پیداست هتل بین‌المللی که در خرج از ایران شکل گرفت به ایران نیز راه یافت. اما اکنون هتل بین‌المللی درایران وجودندارد که بتوان از آن نام برد.
به هتلی می‌‌توان عنوان «بین‌المللی» اطلاق کرد که حداقل یک هتل دیگر در کشوری غیر از کشورخود داشته، به شکل هتلهای زنجیره ای عمل کند و سیستم و گردش کار آنها یکی باشد. مثل هتل های هیلتون وهایت،رامادا، هالیدی این، شیرایتون و…. تازه این هتلهای زنجیره‌ای نیز نام بین‌المللی را بر سردر خود ندارند.
حال سوال اینجاست چرا بعضی از هتل‌ها در ایران به‌خود اجازه داده و یا مجوز گرفته‌اند که بر سردر خود نام هتل بین‌المللی یا بزرگ نصب کنند چراکه نه بزرگ هستند و نه شعبه‌ای در کشورهای دیگر دارند.
شاید در دسترس ترین پاسخ این باشد که این هتل‌ها در خارج ایران دفتر رزرو دایر کرده‌اند. اما گفتنی است که راه‌اندازی این دفاتر دلیلی بر بین‌المللی بودن هتل نیست چراکه حتی یک پانسیون، هتل آپارتمان یا مسافرخانه نیز می‌توانند دفتری دایر کرده و اقدام به پذیرش مسافرکنند. هتل بین المللی معمولا به هتلهای زنجیره که اغلب در تمام کشورها به همان نام وجوددارد و گردانندگان آنها نیز از دانش فنی لازم برخوردار هستند اطلاق میشود.
برخی از این هتلداران گمان می‌برند به صرف داشتن ستاره‌های زیاد در کنار نام هتل می‌توانند عنوان بین‌المللی بر آن بگذارند در حالیکه چنین نیست. به‌عنوان مثال در کانادا و در شهر هالی‌فکس دو هتل هالیدی این، وجود دارد و هر دو هتل درجه پائین دارند و در مانیل فلیپین هتل هالیدی این، درجه بالاتری دارد و بسیار لوکس تر از هتل های شهرهالی فکس کانادا است.
بنابر آنچه رفت زمانی می‌توانیم ادعا کنیم یک هتل، بین‌المللی است که در یک کشور دیگر هتلی هم‌نام داشته و تحت یک شرکت واحد اداره شود که متاسفانه در ایران هیچ یک از هتل‌ها اینچنین نیست.
هتل بزرگ چیست؟
اصطلاح هتل بزرگ نیز توسط بسیاری از هتلداران ایرانی استفاده می شود بدون اینکه تعدادی از آنان بدانند هتل بزرگ دارای چه مفهومی است. به عنوان مثال در ایران هتلی وجود دارد که با 150 اتاق خود را هتل بزرگ می‌داند و هتل دیگری که با بیش از 400 اتاق و 3 رستوران خود را هتل بزرگ نمی‌دانند. اگر از این هتل‌ها سئوال شود مفهوم هتل بزرگ چیست و یا شرایط نام هتل بزرگ چه باید باشد، نمی‌دانند.
هتل بزرگ درهمه دنیا با یک عنوان تعریف شده است و دارای ضوابط و استاندارد‌های خاصی است و اگر هتلی شرایط لازم را داشته باشد می تواند از این عنوان استفاده کند.
هتلهایی که در ایران از نام‌های هتل بزرگ یا هتل بین‌المللی استفاده می کنند هنوز دارای یک رستوران خاص هستند و اگر هتلی هم چند رستوران دارد فقط قیمت غذا ها متفاوت است نه نوع و تنوع غذاها، هنوز هتلی در ایران وجود نداردکه سالن برای برگزاری سمینار بین‌المللی که درآن سیستم simultanious ترجمه همزمان و ... پیش بینی شده باشد.
هتل بزرگ به هتلی گفته میشود که تمام امکانات یک هتل معمولی را داشته و علاوه بر آن تعداد زیاد از انواع اتاق مثل سوئیت، آپارتمان، کابانا، بنگلو و…را داشته باشد. همچنین دارای امکاناتی از قبیل استخر، مانژاسب سواری، قایق سواری، زمین گلف، پمپ بنزین و… باشد. متاسفانه در ایران تعدادی از هتل‌ها عنوان بین‌المللی و بزرگ دارند، اما نه شعبه‌ای در خارج از کشور ندارند و نه امکانات لازم برای مهمانان.
استفاده ابزاری از این عناوین در کوتاه مدت می‌تواند درآمدی نصیب هتل کند اما در درازمدت هیچ سودی در بر نخواهد داشت و بهترین تبلیغ، خدمات و سرویس‌دهی خوب و قیمت مناسب به میهمانان است.
در پایان بد نیست از چند هتل بین‌المللی و بزرگ درسطح دنیا نام ببریم که درحال حاضر با چه امکاناتی مشغول فعالیت هستندو آنها مقایسه‌ای گذارا کنیم با هتلهای بزرگ در ایران.
هتل کنکورد Concords hotels با شعبه‌هایی درپاریس، لندن، مادرید، میلان، فرانکفورت، ژنو، میامی، آمستردام، توکیو و برزیل؛ با داشتن 12968 اتاق که فقط درشعبه توکیو 1059 اتاق، 13 رستوران، 5 استخر و سالنی باگنجایش 2500 نفر دارد نه ازعنوان بزرگ استفاده می کند و نه ازبین‌المللی. همچنین هتل «هالیدی این» که برای ایرانی ها شناخته شده است با 1600 شعبه، هتل pacific در توکیو با 945 اتاق و 41 سوئیت و انواع رستورانهای چینی، ژاپنی، فرانسوی و… از عنوان بزرگ استفاده نکرده است.
هتل هایی که به عنوان بزرگ در ایران فعالیت می کنند نه تنها بزرگ نیستند که در مقام مقایسه اصلاً به حساب نمی آیند. وقتی در لاس وگاس هتلی با 5600 اتاق وجود داشته باشد آیا می توانیم به هتل با 150 یا 300 اتاق عنوان بزرگ بدهیم.
امروزه هتلهایی که بالغ بر 1000 اتاق دارند، درخاور دور و آمریکا و اروپا خود را هتل بزرگ نمی‌نامند. در حال حاضر چه از نظر اتاق و چه از نظر امکانات و خدمات و شرایط در ایران هتل بزرگ نداریم و استفاده از عناوین بین‌المللی و هتل بزرگ تنها جنبه تبلیغاتی دارد که از آن استفاده می کنند و این عناوین باعث آماده کردن مسافر برای پرداخت پول بیشتر و گمراه کردن مسافر است.
