تندیس تاریخی هرکول اثری بی‌نظیر از دوران سلوکیان در استان کرمانشاه است.
تندیس هرکول، در کناره شاهراه شرقی- غربی جاده ابریشم یا جاده بزرگ خراسان در محوطه تاریخی و ثبت جهانی شده بیستون قرار د ارد.
در این اثر تاریخی پیکره هرکول به صورت شخصی تنومند و عریان و با مو و ریش مجعد در حال استراحت روی پوست شیر نشان داده شده است.
این تندیس بر سکویی به طول 2.20 متر به پهلوی چپ به طور نیم‌خیز به آرنج تکیه کرده و در دست چپ پیاله‌ای دارد که تا نزدیک صورت نگه داشته است و دست راستش روی پای راست قرار گرفته و پای چپ را تکیه گاه پای دیگر کرده است.
طول مجسمه 1.47 متر که به طور برجسته از سنگ کوه تراشیده شده و از طرف پشت به کوه متصل است. در عقب مجسمه نقوش و کتیبه‌ای به زبان یونانی قدیم روی سنگ نقش شده است.
نقوش آن شامل درخت زیتونی است که از شاخه آن کماندان و تیردانی آویزان شده است. در کنار این درخت گرز مخروطی شکل گره‌داری حجاری شده که برجستگی آن نسبت به سایر نقوش بیشتراست.
کتیبه به خط یونانی قدیم در هفت سطر روی لوحی به ابعاد ۳۳ × ۴۳ سانتیمتر که نمای آن به شکل معابد یونانی ساخته شده نوشته شده است. در زیر تنه هرکول نقش شیری دیده میشود که در ازای آن از سر تا دم ۲۰۰ سانتیمتر و بلندی دم آن ۱۱۴ سانتیمتر است.
به اعتقاد باستان‌شناسان این مجسمه هرکول متعلق به سال 153 قبل از میلاد مسیح است.
تندیس هرکول در سال ۱۳۳۷، به هنگام ساخت و ساز راهی جدید و توسط سرکارگر آن پروژه، علی سلمانی کشف شد. تا مدت ها مجسمه بدون تغییر باقی ماند تا آن که پس از انقلاب، از آن جا که مجسمه برهنه بود، بخش هایی از تندیس توسط مردم دچار تغییر شد. همچنین سر این مجسمه دو بار مورد تعرض قرار گرفت و دزدیده شد که مأموران توانستند آن را باز پس بگیرند. بعد از این اتفاق سر مجسمه هرکول را به گنجینه میراث فرهنگی منتقل کردند و هنرمندان سری آهکی برای تندیس هرکول بیستون ساختند.
منبع:ایسنا
