خانه قدیمی مارتاپیترز معروف به خانه جائی از بناهای تاریخی و با ارزش دوره صفویه می باشد که با توجه به مدارک موجود و بررسی های انجام شده در آن روزگار وسعت زمین و ساختمان های آن بیش از مساحت فعلی بوده است. این خانه که در تقاطع خیابان حکیم نظامی و کوچه کلیسای وانک (محله جلفا)قرار دارد متشکل از بخش های مختلفی است که شامل چند ساختمان جدا از یکدیگر در جبهه های مختلف می باشند.
ساختمان اصلی خانه را بخش تابستانی جنوبی آن تشکیل می دهد. ساختمان زمستانی شمالی آن که بخش بسیاری از آن در تعریض کوچه کلیسا منهدم گشته از بقایای اصلی خانه به شمار می رفته است. به هرحال این ساختمان در حال حاضر شامل بخشهای زیر است. الف- ساختمان شمالی یک اتاق بزرگ در وسط و دو راهرو در شرق و یک راهرو در غرب این اتاق می باشد. این قسمت فاقد تزئینات است. ب- ساختمان شرقی که این قسمت نیز بدون تزئینات بوده و آشپزخانه و حمام و سایر سرویس های خدماتی را در بر می گیرد. ج- ساختمان قدیمی که در حقیقت بخش اصلی این خانه است.
این ساختمان شامل یک سالن بزرگ با نقاشی و گچبری و تعدادی پنجره مشبک چوبی قدیمی می باشد. در این قسمت اتاقها دارای پنجره های مشبک و زیبا هستند که بیانگر معماری و تزئینات دوره صفویه می باشند. ایوان شمالی و اتاقهای جنوبی تالار هرکدام با تزئینات خاص خود از ارزش بسیاری برخوردارند. نمای رو به شمال با نقوش هندسی و آجری تزئین شده که نمونه بارز خانه ها و بناهای تاریخی دوران صفویه هستند و نمونه هائی از آنها را در شمال زاینده رود و بافت قدیمی شهر اصفهان می توان مشاهده کرد.
خانه مارتاپیترز که در زمان صفویه به محل سکونت و زندگی جانی کشیش یکی از روحانیون کلیساهای اصفهان بوده است در حال حاضر، در اختیار دانشگاه فارابی می باشد و به دلیل استقرار بر سر راه کلیسای وانک و قرار گرفتن در مرکز شهر مورد بازدید گردشگران خارجی قرار می گیرد.
منابع: همگردی، سیری در ایران
