اگر قرار باشد مهم‌ترین میراث مستندی که یک کشور دارد را برای در امان نگه داشتن از خطر جنگ‌ها یا بلایای طبیعی حفظ کنید چه چیزهایی را انتخاب می‌کنید و در کجا نگه می‌دارید؟ اگر به این موضوع تا حالا فکر نکرده‌اید، آلمانی‌ها نه تنها به آن فکر کرده‌اند بلکه در عمل هم این ایده را پیاده کردند. در لبه‌ی غربی جنگل سیاه در آلمان، یک معدن قدیمی تبدیل به آرشیوی برای میراث آلمان شده است. این آرشیو، شامل میکروفیلم‌هایی حاوی میلیون‌ها عکس و مهم‌ترین اسناد کشور آلمان است.
آرشیو باربارا استولن (Barbarastollen) در داخل یک تونل به عمق ۷۰۰ متر ساخته شده است. در این آرشیو، صدها محفظه از جنس فولاد ضد زنگ وجود دارد که حاوی میکروفیلم‌هایی از تصاویر میراث فرهنگی، هنری و ... آلمان به علاوه‌ی اسناد مهم هستند. فاصله‌ی آرشیو تا سطح زمین ۴۰۰ متر است که سنگ‌های سخت گرانیتی این فاصله را پر کرده‌اند پس هر اتفاقی که بیافتد، حتی جنگ اتمی هم رخ دهد این آرشیو در امان خواهد بود.
تونل در سال ۱۹۰۳ برای استخراج سنگ‌های معدنی و انتقال آنها به ایستگاه قطار Hintertal حفر شد. پروژه‌ی استخراج تا چندین سال در این معدن ادامه داشت تا به عمق ۷۰۰ متری رسیدند و در نهایت، معدن حفر شده رها شد. کاربری معدن در سال‌های ۱۹۷۰ به آرشیو تغییر داده شد چون محل مناسبی برای دور نگه‌داشتن اسناد و عکس‌ها از خطرات احتمالی بود.
آرشیو باربارا استولن یکی از ۵ آرشیو مشابه در دنیا است که تحت یک معاهده‌ی بین‌المللی برای حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی بشریت ساخته میشوند. نیاز به چنین آرشیوهایی بعد از جنگ‌های مخربی مثل جنگ جهانی دوم که در آن نازی‌ها کتاب‌ها و آثار هنری را سوزاندند و شهرها هم با بمباران‌های هوایی صدمه‌های جدی دیدند، بیشتر احساس شد.
کنوانسیون لاهه دارای چندین بخش است که یکی از آنها معطوف به آسیب نرساندن به میراث فرهنگی کشورها در جنگ‌های احتمالی است. آلمان به همراه ۱۳۰ کشور دیگر در سال ۱۹۵۴ به این کنوانسیون پیوست. براساس این معاهده، هرگونه آسیب به مکان‌‌ها و میراث فرهنگی کشورهای عضو، برابر با آسیب به میراث فرهنگی کل بشریت است.
آرشیو باربارا استولن در سال‌های اوج گرفتن جنگ سرد و رقابت‌های هسته‌ای ساخته شد. این معدن به این دلیل انتخاب شد که دور از پایگاه‌های نظامی، فرودگاه‌ها و زیرساخت‌های اصلی قرار گرفته بود و مزیتش این بود که یک تونل آماده با مقاومت بالا در عمق زمین داشت. هر اتفاقی مثل زلزله یا حمله‌ی هسته‌ای هم رخ می‌داد، دیواره‌های معدن به دلیل سنگی بودن مقاومت بالایی داشتند.
از سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۴ کار تبدیل تونل معدن به آرشیو انجام شد و در سال ۱۹۷۵ اولین بشکه‌های حاوی میکروفیلم به اینجا منتقل شدند. شاید این پرسش برای شما هم مطرح شود که چرا با وجود ذخیره‌کننده‌هایی با ظرفیت بالای رایانه‌ای از میکروفیلم‌های قدیمی استفاده میشود؟ در وهله‌ی اول چون در آن سال‌ها هاردهای کامپیوتری وجود نداشت و میکروفیلم‌ها بهترین راه ذخیره‌ی تصاویر بودند و دوم این که ذخیره کننده‌های رایانه‌ای با وجود ظرفیت بالایی که دارند اما عمر نسبتاً کوتاه و مقاومت کمی در برابر تغییرات محیطی دارند.
میکروفیلم‌ها اگر به خوبی و در محل مناسب نگهداری شوند عمری بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ سال دارند. در این تونل هم دمای هوا همیشه روی ۱۰ درجه و بشکه‌های فلزی هم همیشه رطوبت ۳۵ درصد را دارند.
مزیت سوم میکروفیلم این است که برای خواندن یا مشاهده‌ی عکس‌ها فقط نیاز به نور و یک ذره‌بین دارید و اگر نیازی به چاپ هم باشد می‌توان با ساده‌ترین فناوری آن را چاپ کرد. در مورد ذخیره کننده‌های دیجیتال این گونه نیست چون فناوری خواندن و نوشتن آنها به سرعت در حال پیشرفت و تغییرات است و معلوم نیست تا چند سال بعد چه فناوری‌هایی جایگزین آنها شوند.
جمع کل میکروفیلم‌های ذخیره شده به ۴۴ هزار کیلومتر می‌رسد که حاوی بیش از یک میلیارد عکس هستند. اسنادی هم به همان تعداد در ۲۰۰۰ بشکه‌ی مخصوص نگهداری میشوند. قدیمی‌ترین سند مربوط به قرن ششم است و جدید‌ترین آن هم زمانبندی فستیوال موسیقی بایریت در سال ۱۹۸۹ است. در میان این اسناد، موراد جالبی مثل سند تاج‌گذاری اتو اول در سال ۹۳۶ ، قرارداد صلح وست‌فالن در سال ۱۶۴۸ و حکم انتصاب هیتلر به عنوان صدراعظم آلمان وجود دارد. دست نوشته‌های گوته، شیلر، کافکا و چندین اثر معروف دیگر هم در میان اسناد تاریخی به چشم می‌خورد.
باربارا استولن یکی از مکان‌های به شدت محافظت شده در کل آلمان است اما برای محافظت از آن روشی عجیب در پیش گرفته شده است. هیچ خودرو نظامی حق ندارد کمتر از ۳ کیلومتر به آرشیو نزدیک شود و پرواز روی این منطقه هم ممنوع است. رمزی هم که برای باز کردن در فولادی نیاز است را فقط دو نفر در آژانس امنیت آلمان می‌دانند.
در سال ۲۰۰۹ بود که ساختمان آرشیو کلا فروریخت و ۹۰ درصد موارد ذخیره شده از بین رفتند، مقدار باقی‌مانده که شامل ۱ میلیون تصویر است، به باربارا استولن منتقل شدند. اسناد بیشتری هم هر ساله و به تعداد حدودی ۱/۵ میلیون در سال به این آرشیو اضافه میشود.
داشتن چنین آرشیوی خیلی عجیب و هیجان‌انگیز است. آیا ما هم در کشورمان و باوجود تاریخ غنی و طولانی که دارد، چنین آرشیوی داریم؟ بی‌گمان نیاز به آرشیوی که حتی حملات هسته‌ای نتواند به آن آسیب برساند به شدت احساس میشود. نظر شما چیست؟ به نظر شما لازم است؟
منبع: amusingplanet.com
