چرا این درخت، تنهاترین درخت جهان است؟

در جزیره‌ی دوره افتاده‌ای به نام کمپبل (Campbell) که در 600 کیلومتری جنوب نیوزلند واقع شده، درخت صنوبر سیتکای (Sitka) تنهایی وجود دارد که در واقع، تنهاترین درخت روی زمین است. نزدیکترین همسایه‌ی این درخت، بیش از 220 کیلومتر با آن فاصله دارد و در جزیره‌ی اوکلند واقع شده است و نزدیکترین عضو خانواده‌اش هم در نیکمره‌ی دیگر زمین در آن سوی اقیانوس آرام قرار دارد. پس چطور این درخت صنوبر به اینجا آمده است؟

جزیره‌ی کمپبل یکی از جزایر جنوبی نیوزلند است. در این جزیره به علت بادهای شدید غربی که در آن می‌وزد، امکان ندارد هیچ گیاه بلندی رشد کند. آب و هوای این منطقه یخبندان نیست ولی آنچنان دلچسب هم نیست. دمای هوای جزیره به ندرت به بالای 10 درجه می‌رسد. تقریبا تمامی روزهای سال، هوا ابری و اکثر روزها نیز هوا بارانی است. تنها 40 روز بدون باران در جزیره‌ی کمپبل وجود دارد و به سختی 600 ساعت در سال هوا آفتابی می‌شود (یعنی به طور متوسط کمتر از دو ساعت در روز). تنها گیاهانی که از این شرایط جان سالم به در برده‌اند، نوعی گیاه همیشه سبز به نام مگاگرب (megaherbs) است. این گیاهان به شکلی غیرعادی برگ‌های بزرگ و پهنی دارند (این میزان از پهنی به منظور دریافت بیشترین میزان نور آفتاب است).  

 صنوبر سیتکا در هر منطقه‌‌ای رشد نمی‌کند. در حقیقت هیچ درخت صنوبر سیتکایی در نیمکره‌ی جنوبی وجود ندارد. تنها منطقه‌ی بومی این درخت، کمربند باریک سواحل غربی آمریکای شمالی است که از آلاسکا و بریتش کلمبیا تا شمال کالیفرنیا گسترده شده است.

به نظر می‌رسد که این صنوبر توسط لرد رانفورلی (Lord Ranfurly) کاشته شده است. رانفورلی در بین سالهای 1897 الی 1904 فرماندار نیوزلند بود. رانفورلی این درخت را در حالی که با هیئتی به این جزیره‌ی خارج از نیوزلند آمده بود، کاشت. آنها در حدود سال‌های 1901 تا 1907 به منظور جمع‌آوری نمونه‌ی پرندگان برای موزه‌ی بریتانیا به آن منطقه رفته بودند. اگرچه این درخت در این شرایط عجیب زنده ماند (به علت تطبیق خود با طبیعت سرد و مرطوب این منطقه)، اما هرگز تکثیر نشد. بعد از این همه سال، ارتفاع درخت به سختی به ده متر می‌رسد (طبق اندازه‌گیری که در سال 2011 انجام شد). در حالی که نمونه‌های دیگر این درخت در منطقه‌ی بومی‌شان، حداقل 60 متر ارتفاع دارند. درخت صنوبر این جزیره علیرغم اینکه صدسال عمر کرده اما هرگز میوه (مخروطی) نداده است، زیرا این درخت همیشه در سن جوانی باقی مانده است!

رشد ناگهانی این درخت تا حدودی ناشی از آب و هوای اقیانوسی بوده و همچنین تا حدودی ناشی از این حقیقت که ساقه‌ی درخت به طور مرتب توسط کارکنان ایستگاه هواشناسی آن منطقه تا سال 1958 قطع می‌شده است. در جزیره کمپبل هیچ جنگل طبیعی وجود ندارد و کارکنان ایستگاه از بخش تنه بالای صنوبر برای درخت کریسمس استفاده می‌کردند. اما به راستی این درخت چطور زنده مانده است؟ در پاسخ به این سوال، باید در مورد مفهومی به نام عصر جدید زمین شناسی کمی اطلاعات به دست بیاوریم.

عصر جدید

این درخت فوق العاده که فاصله‌ی زیادی با زیستگاه طبیعی خود دارد، نشان دهنده‌ی تغییرات انسانی در این سیاره است که به نام «سنبله طلایی» مشهور است.

در چند دهه‌ی گذشته، دانشمندان، مفهومی با عنوان عصر جدید زمین شناسی به نام آنتروپوسین (Anthropocene) را پیشنهاد دادند که همچنان در مورد آن بحث‌های بسیاری وجود دارد. این دوره در واقع شروع اثرات قابل توجه انسان بر عناصر زمین شناسی و اکوسیستم سیاره‌ی زمین است. برای شروع دوره‌ی آنتروپوسین، تاریخ‌های مختلفی پیشنهاد شده، از جمله شروع انقلاب کشاورزی در حدود 12 الی 15 هزار سال پیش، یا افزایش کربن در جو در اواسط سال 1800 با انقلاب صنعتی و یا افزایش رادیو کربن در جو با شروع عصر انرژی‌های هسته‌ای.

هرکدام از دوره‌های گفته شده، نشانگر متمایزی دارد. برای مثال به منظور مشخص کردن تاریخ شروع هولوسن (Holocene)، دانشمندان در صفحه‌ی یخچال گرینلند حفره‌ی ایجاد کردند و تغییرات هیدروژنی که در آنجا رخ داد، مشخص کرد که این صفحه مربوط به آخرین عصر یخبندان بوده است.

در راستای مطالب گفته شده، محققان یک کربن را در حفره‌ی درون صنوبر سیتکا ایجاد کردند و کربن 14 آن را تحلیل کردند. با توجه به اینکه گیاهانِ در حال رشد، کربن دریافت می‌کنند، ایزوتوپ کربن 14 باید در حلقه‌های درخت با غلظت‌های مختلف وجود داشته باشد. همانطور که انتظار می‌رفت، محققان دریافتند که کربن 14 جو در دوره اکتبر و دسامبر 1965 افزایش یافته بود (بعد از این تاریخ به تدریج معاهدات بین المللی، آزمایشات هسته‌ای را محدود کرد).

کریس ترنر (Chris Turner)، کشف کرد که این نشانگرهای رادیوکربن در برخی از گیاهان بسیار دور افتاده در جهان، نشان می‌هد که کربن 14 یکی از همین نشانگرهای واقعی جهانی است، به ویژه اینکه بیشترین آزمایشات هسته‌ای در نیمکره‌ی شمالی رخ داده است و جزیره کمپبل در دور افتاده‌ترین نقطه جنوبی زمین است. براساس این یافته‌ها، ترنر پیشنهاد داد که تاریخ شروع عصر آنتروپوسین را سال 1965 در نظر بگیرند و به نوعی معادله‌ی وجود چنین تک درخت تنهایی هم در این منطقه که دورترین نقطه به جریانات هسته‌ای است، مشخص شد!

و نکته‌ی آخر اینکه، یکی از جنبه‌های کلیدی برای اینکه سنبله طلایی را انتخاب کنند این است که باید دوره‌ی آن بسیار طولانی باشد. نیمه‌ی عمر کربن 14 تقریبا 6 هزار سال است، که این نشان می‌دهد که مقدار حاضر هر 6 هزار سال یک‌بار از بین می‌رود. پس حتی بعد از ده‌ها هزار سال، مقدار کربن 14 هنوز قابل اندازه‌گیری است که به زمین شناسان آینده امکان می‌دهد تا تاریخ دقیق‌تری برای این عصر جدید زمین‌شناسی مشخص کنند. و به این ترتیب، راز تنها بودن این درخت، کشف شد!

منبع: www.amusingplanet.com